Εφοπλιστές εναντίον κυβέρνησης για τις κυρώσεις: Το παρασκήνιο της κρίσης και η περιπέτεια του Προκοπίου

Θεωρητικά η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα έπρεπε να έχει τους καλύτερους και ισχυρότερους δεσμούς με τον ελληνικό εφοπλισμό. Ιδιαίτερα την περίοδο αυτή που οι δουλειές των πλοιοκτητών στις θάλασσες του πλανήτη πάνε περίφημα, οι ναύλοι μεταφοράς έχουν φτάσει στον θεό, η αξία του στόλου τους ποντοπόρων- πάνω από 5500 πλοία-  έχει απογειωθεί και τα ναυπηγεία της Ασίας ή της Ευρώπης δεν προλαβαίνουν τις νέες παραγγελίες τους (πάνω από 130 νέα πλοία αξίας 10 δισ. το 2021 και άλλα 45 μέχρι στιγμής φέτος).

Τα «Ποσειδώνια», που έγιναν μετά δυο χρόνια πανδημίας με ρεκόρ συμμετοχών, μεγάλη προβολή και άφθονο διαφημιστικό χρήμα στα ΜΜΕ, ήταν μια πρώτης τάξης ευκαιρία να καταγραφεί πού ακριβώς βρίσκονται οι σχέσεις των Ελλήνων πλοιοκτητών με το πολιτικό σύστημα γενικώς και την κυβέρνηση ειδικότερα, στη μοναδική συγκυρία που έχουν διαμορφώσει η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Η πρώτη είναι προφανές ότι έχει απογειώσει τον ρόλο των Ελλήνων εφοπλιστών, ιδιαίτερα στην προοπτική υποκατάστασης του ρωσικού φυσικού αερίου με υγροποιημένο που θα μεταφέρουν με τα καράβια τους από ΗΠΑ, Αφρική ή Ασία στους ευρωπαϊκούς σταθμούς αεριοποίησης. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, όμως, και κυρίως οι κυρώσεις στη Ρωσία και το εμπάργκο στην εισαγωγή ρωσικού πετρελαίου έχει περιπλέξει τα πράγματα. Γιατί ναι μεν οι Ελληνες εφοπλιστές- και οι λοιποί Ευρωπαίοι ομόλογοί τους- πήραν την εξαίρεση που ήθελαν στη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου σε τρίτες χώρες, προσδοκώντας μάλιστα να αναπληρώσουν στο μεγαλύτερο βαθμό τις απώλειες από την απαγόρευση των δια θαλάσσης εισαγωγών στην Ευρώπη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η πολιτική των κυρώσεων δεν τους δημιουργεί δυσκολίες, Γι’ αυτό και δεν έχασαν την ευκαιρία να «τα ψάλλουν» στην ηγεσία της ΕΕ και εμμέσως και στην κυβέρνηση μέσα στις λαμπερές παράλληλες εκδηλώσεις της «Διεθνούς» του εφοπλισμού, στα Ποσειδώνια που ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή 10/6.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την επομένη της ομιλίας Μητσοτάκη στα εγκαίνια της ναυτιλιακής έκθεσης, όπου ο Πρωθυπουργός, πέραν των εγκωμίων στους Ελληνες θαλασσοκράτορες, έκανε έκκληση…. νομιμοφροσύνης στις κυρώσεις, τονίζοντας ότι  «η συγκυρία και η νομιμότητα ζητούν και από τη ναυτιλία να συμμεριστεί την ανάγκη να επιστρέψει η σταθερότητα και η ισορροπία στην υφήλιο», τέσσερις κορυφαίοι πλοιοκτήτες εξέφρασαν – με διαβαθμίσεις- την αποδοκιμασία τους στις αποφάσεις της ΕΕ. Χάρης Βαφειάς, Αγγελική Φράγκου, Γιάννης Κούστας και Βαγγέλης Μαρινάκης σε δημόσια συζήτηση «έστησαν στον τοίχο» τις ευρωπαϊκές κυρώσεις στη Ρωσία, χαρακτηρίζοντάς  τις ουσιαστικά ως αυτοκυρώσεις εις βάρος της ίδιας της Ε.Ε. «Οι αποφάσεις έχουν πολλές γκρίζες ζώνες», είπε ο Γ. Κούστας ενώ ο Χ. Βαφειάς επεσήμανε το οξύμωρο ότι οι Ρώσοι κερδίζουν τουλάχιστον τα διπλάσια από αυτά που κέρδιζαν προπολεμικά, μια και οι κυρώσεις έχουν απογειώσει τις τιμές των ορυκτών καυσίμων (και των ναύλων μεταφοράς, από τους οποίους εκτινάσσονται τα κέρδη των πλοιοκτητών, θα προσθέταμε εμείς, αλλά αυτό αποσιωπήθηκε στη συζήτηση). Η Α. Φράγκου, επισημαίνοντας τις τεχνικές αντιφάσεις των ευρωπαϊκών αποφάσεων, αλλά και τις παράλληλες κυρώσεις που εφαρμόζουν η Βρετανία και οι ΗΠΑ, τόνισε ότι «έχουμε τεράστιο πρόβλημα όταν πρέπει να δούμε αν ένα φορτίο είναι νόμιμο ή όχι». Αλλά πιο χαρακτηριστικός και απαξιωτικός απ’ όλους ο Β. Μαρινάκης είπε- στα αγγλικά, όπως όλοι- σχολιάζοντας την απόφαση κάποιων πλοιοκτητών να σταματήσουν τις συναλλαγές με τη Ρωσία για λόγους «ηθικοπολιτικούς», είπε:  «Το να πω δεν θα μεταφέρω ρωσικό πετρέλαιο ίσως βοηθούσε στη δημοσιότητα των εταιρειών μας, αλλά νομίζω ότι είναι ανοησία, τόσο απλά».

Τον χαρακτηρισμό «ανοησία» ας τον κρατήσουμε. Γιατί σε αυτόν κατέφυγε ένας ακόμη μεγάλος του εγχωρίου εφοπλισμού, που είχε ήδη από τον Μάρτιο προβλήματα με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, στις μεταφορές ρωσικού LNG και πετρελαίου μέσω Β. Θάλασσας και αρκτικού διαδρόμου. Ο λόγος για τον Γιώργο Προκοπίου– και αυτός, όπως οι τέσσερις προαναφερθέντες είναι στην κορυφαία εικοσάδα των Ελλήνων πλοιοκτητών, ενώ έχει αποκτήσει και τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά- ο οποίος βρέθηκε στο μέσο της ιρανο-ελληνικής διελκυστίνδας με το δεσμευμένο ρωσικών συμφερόντων πλοίο στα ανοικτά της Καρύστου, που προκάλεσε να γνωστά ιρανικά αντίποινα.

Η σπουδή της ελληνικής κυβέρνησης να εξυπηρετήσει τις ΗΠΑ και μάλιστα σε ένα αίτημα παντελώς άσχετο με τις ευρωπαϊκές κυρώσεις, εκτός από το ότι προκάλεσε διπλωματικό επεισόδιο και έθεσε σε κίνδυνο την ασφάλεια των ναυτεργατών, προκάλεσε μια μάλλον οργισμένη αντίδραση από τον Γ. Προκοπίου, ο οποίος κάνει δουλειές με όλες τις πλευρές.

Η εταιρεία του Προκοπίου Dynacom κλήθηκε (στις 23/5)  από τις αμερικανικές αρχές με δυο δεξαμενόπλοια «Ice Energy» και «Ice Victory» να μεταγγίσει το φορτίο ιρανικού πετρελαίου από το δεσμευμένο ρωσικό πλοίο « Lana» (ή “Pegas”) και να το μεταφέρει στα ΗΠΑ, με βάση δικαστική απόφαση πού είχε κερδίσει από τον Απρίλιο το αμερικανικό υπουργεί Δικαιοσύνης. Καθώς οι εκπρόσωποι της ιρανικής εταιρείας που της ανήκει το πετρελαϊκό φορτίο προσέφυγαν κι αυτές στα ελληνικά δικαστήρια κατά της κατάσχεσης και της μετάγγισης, τα δεξαμενόπλοια του Προκοπίου μπλοκαρίστηκαν από επιθεωρητές του υπουργείου Ναυτιλίας στον Πειραιά, εν αναμονή της απόφασης. Το Συμβούλιο Εφετών Χαλκίδας δικαίωσε τελικά την ιρανική εταιρεία και ακύρωσε την κατάσχεση διατάσσοντας μάλιστα να επιστραφεί μέρος του πετρελαίου που είχε ήδη μεταγγιστεί. Αλλά η όλη διαχείριση προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Προκοπίου που, μιλώντας στην βρετανική ιστοσελίδα Lloyd’s List, δήλωσε «αναστατωμένος» από τις εξελίξεις, χαρακτήρισε  «100% πολιτική» την κράτηση των πλοίων του, δήλωσε εξαιρετικά ενοχλημένος γιατί «έχει βρεθεί στη μέση», πέταξε την «μπηχτή» και προς την κυβέρνηση τονίζοντας ότι «δεν είναι αυτός ο τρόπος για να γίνονται τα πράγματα» και χαρακτήρισε «ανοησίες»  τις παρατηρήσεις της έκθεσης των επιθεωρητών του Υπουργείου Ναυτιλίας βάσει των οποίων κρατήθηκε το πλοίο του. Υπονοώντας προφανώς ότι ήταν προσχηματικές, προκειμένου η κυβέρνηση να κερδίσει χρόνο στο παζάρι με τις ιρανικές αρχές ώστε να απελευθερωθούν τα άλλα δύο ελληνικά πλοία με 47 ναυτεργάτες που κρατούνται σε αντίποινα στον Περσικό.

Προφανώς ο εφοπλιστής Γ. Προκοπίου δεν είχε προβλέψει ότι θα βρεθεί στο μέσο ενός διεθνούς διπλωματικού επεισοδίου με απρόβλεπτες διαστάσεις λόγω των κυβερνητικών παλινωδιών και της ελληνικής προθυμίας να εξυπηρετηθεί περίπου πειρατικά μια αμερικανική απαίτηση. Αλλά και το περιστατικό αυτό, όπως και η απορριπτική στάση σχεδόν του συνόλου του ελληνικού εφοπλισμού απέναντι στις κυρώσεις, δείχνει πως οι πλοιοκτήτες δεν είναι τόσο δεδομένοι σύμμαχοι της κυβέρνησης όσο η ίδια θέλει να  πιστεύει. Όπως σχολιάζει σε σχετικό άρθρο της η Lloyd’s List, «O Περικλής είχε δίκιο. Η ναυτιλία δεν μπορεί να αγνοεί την πολιτική».

Ειδήσεις σήμερα:

Reporters United: Ποιοί Έλληνες θησαυρίζουν από το ρωσικό πετρέλαιο