Μηχανισμός για το προσφυγικό: Εθελοντικός, προσωρινός και χωρίς καθολική συμφωνία

Κοντά σε μια ευρωπαϊκή συμφωνία για το μεταναστευτικό/προσφυγικό ζήτημα φτάνει η Ε.Ε., αλλά με αρκετούς αστερίσκους που αφορούν και τη χώρα μας.

Με βάση τα όσα έχουν γίνει γνωστά, οι διαπραγματεύσεις παρουσίασαν σήμερα πρόοδο, με συμφωνία επί της γαλλικής πρότασης για δύο κανονισμούς ενίσχυσης της ασφάλειας στα εξωτερικά σύνορα, αλλά και δημιουργία ενός μηχανισμού αλληλεγγύης για τα κράτη που δέχονται τις περισσότερες πιέσεις.

Η γαλλική πρόταση που υιοθετήθηκε προβλέπει ότι οι χώρες δεσμεύονται να υποδεχτούν αιτούντες άσυλο από τις μεσογειακές χώρες, οι οποίες υφίστανται πίεση, ή διαφορετικά να συνεισφέρουν οικονομικά, δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Ζεράρ  Νταρμανέν. Σύμφωνα με τον ίδιο, «περισσότερες από δέκα χώρες» είναι έτοιμες να υποδεχθούν αιτούντες άσυλο στο πλαίσιο μετεγκαταστάσεων. Η Γαλλία και η Γερμανία έχουν ήδη δηλώσει πως θα συμμετάσχουν.

Ο μηχανισμός θα είναι διάρκειας ενός έτους με δυνατότητα ανανέωσης και το σχέδιο προβλέπει τον καθορισμό ενός ετήσιου αριθμού μετεγκαστάσεων. Για την πρώτη χρονιά, ο στόχος είναι 10.000, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές.

Ωστόσο, η συμφωνία δεν είναι καθολική και προς το παρόν δεν έχει γίνει γνωστό ποιες είναι οι χώρες εκείνες που διαφωνούν, αλλά ούτε γνωρίζουμε τι θα πράξει η Ε.Ε. για να τις «πείσει». Προς το παρόν η επίτροπος Μετανάστευσης Ίλβα Γιόχανσον έκανε λόγο για «στήριξη από μια μεγάλη πλειοψηφία».

Τα κενά, πάντως, στην μεταναστευτική πολιτική της Ε..Ε παραμένουν, καθώς ο μηχανισμός παραμένει εθελοντικός (αλλά και προσωρινός), δηλαδή δεν αλλάζει και πάρα πολύ σε σχέση με τα όσα ίσχυαν μέχρι στιγμής και προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και η πρώτη αντίδραση της Oxfam.

Η επικεφαλής της οργάνωσης για τη μετανάστευση, Στεφανί Πόουπ κάνει λόγο για «νομιμοποίηση της υπάρχουσας κατάστασης» και συμπληρώνει «επιτρέπει στις χώρες της Ε.Ε. να συνεχίζουν να αποποιούνται των ευθυνών τους απέναντι στους πρόσφυγες και να αφήνουν τις χώρες της Ε.Ε. που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα να αντιμετωπίσουν μόνες τους την κατάσταση».

«Όπως έχουν δείξει τα προηγούμενα χρόνια το αποτέλεσμα θα είναι η υπερφόρτωση στις χώρες υποδοχής και στα συστήματα επεξεργασίας αιτήσεων ασύλου, υπερπληθυσμός στα κέντρα κράτησης, άνθρωπου που θα παραμένουν “στον αέρα” και περισσότερες επαναπροωθήσεις στα σύνορα της Ε.Ε.» σημειώνει η Oxfam και υπογραμμίζει «τους επιτρέπει, ακόμη, να διώχνουν αιτούντες άσυλο και να πληρώνουν για μια Ευρώπη φρούριο με συστήματα παρακολούθησης στα σύνορα και κέντρα κράτησης».

«Η Ευρώπη πρέπει επιτέλους να συμφωνήσει σε κανόνες μετανάστευσης που μοιράζουν την ευθύνη και να εγκαταλείψει τις εθελοντικές πολιτικές» καταλήγει η Oxfam.

Ο Μαργαρίτης Σχοινάς και ο Έλληνας υπουργός Μετανάστευσης, πάντως, πανηγυρίζουν για τις σημερινές εξελίξεις.

Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν σχολίασε πως η συμφωνία αποτελεί αδιαμφισβήτητη ένδειξη της ενότητας της Ευρώπης που αναπτύσσεται τους τελευταίους μήνες. Ο Σχοινάς ευχαρίστησε ιδιαίτερα τις χώρες της ομάδας των MED5 -Κύπρος, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Μάλτα- για την «εποικοδομητική τους προσέγγιση».

Από την πλευρά του ο Νότης Μηταράκης, μπαίνοντας στη συνεδρίαση είχε δηλώσει ότι «είναι πολύ σημαντικό για εμάς σήμερα να υπάρξει πολιτική δήλωση του Συμβουλίου για το θέμα της αλληλεγγύης προς τις χώρες πρώτης υποδοχής με μετεγκαταστάσεις αιτούντων άσυλο και προσφύγων. Για πρώτη φορά η Ευρώπη βάζει επίσημα στο τραπέζι το θέμα της αλληλεγγύης». Τόνισε επίσης ότι «σήμερα στο Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων θα ενημερώσω τους ομολόγους μου για την τουρκική προκλητικότητα στα σύνορα, την πιθανή μελλοντική προσπάθεια εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού γι’ αυτό είναι σημαντικό για εμάς να υπάρξει πρόοδος στους κανονισμούς που αφορούν την ασφάλεια των συνόρων, όπως ο κανονισμός Σένγκεν».

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι παραμένει άλυτο το αδιέξοδο και με τη Frontex, που είναι σοβαρά εκτεθειμένη μετά τις αποκαλύψεις για σκανδαλώδη συγκάλυψη των ελληνικών επαναπροωθήσεων. Τα ρεπορτάζ, αλλά και το πόρισμα κόλαφος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) έφεραν, άλλωστε, την παραίτηση του επικεφαλής Φαμπρίς Λετζέρι, με την Κομισιόν να μην έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να βρει αντικαταστάτη.