To «making off» του Πούτιν και η εκλεκτική αντίληψη της ΕΕ απέναντι στην ιστορία

Η σημερινή «θεσμική Ευρώπη» – και μέσα στους «θεσμούς» εκτός των γραφειοκρατών και των υπαλλήλων της ΕΕ συγκαταλέγω και τα κυρίαρχα μιντιακά συγκροτήματα, τους αποκαλούμενους opinion leaders – συνηθίζει να βλέπει την «Ιστορία της» ως μια ευθύγραμμη (καλλίγραμη) πορεία, που ξεκινά από την μεταπολεμική συνθήκη ειρήνης και αποτελείται από μικρότερες ή μεγαλύτερες επιτυχίες.

Τα λογίδρια περί αυτής της «Ευρώπης της ειρήνης» δεν ασχολούνται με κάποια δυσάρεστα θέματα, όπως οι συνέπειες της αποικιοκρατίας για το σήμερα, ο ρόλος των μεγάλων της ΕΕ σε περιφερειακούς πολέμους ή το γιατί φαινόμενα όπως ο φασισμός και ο σταλινισμός γεννήθηκαν στην Ευρώπη και στην ουσία τους δεν έχουν απορριφθεί σήμερα από κομμάτια της ευρωπαϊκής «κοινής γνώμης». Η ιστορία αντιμετωπίζεται ως ένας «μπουφές», όπου επιλεκτικά και ανάλογα με τις συνθήκες επιλέγεται κάποιο πιάτο για να προσφερθεί στο ακροατήριο. Κάποια παρασκευάσματα παραμένουν «αφάγωτα», επειδή προκαλούν δυσπεψία στις ευρωπαϊκές ηγεσίες.

Ο σημερινός «βρώμικος» πόλεμος του Πούτιν κατά των Ουκρανών είναι μια ακόμα απόδειξη αυτής της λογικής. Αν η ΕΕ ήθελε πραγματικά να βρει μια λύση στο αιματοβαμμένο αδιέξοδο, θα έπρεπε να ξεκινήσει από τον εαυτό της, να ομολογήσει τα λάθη της και να μάθει από αυτά.

Η «θεραπεία σοκ» δώρο στην κλεπτοκρατία

Θα έπρεπε για παράδειγμα να μελετήσει με ειλικρίνεια, ποιές καταστάσεις ήταν αυτές που έφεραν τον Βλαντίμιρ Πούτιν «στον αφρό», τον μετέτρεψαν σε αδιαφιλονίκητο και δεσποτικό ηγέτη μιας κοινωνίας, που τη δεκαετία 1990-2000 οδηγήθηκε συστηματικά στην εξαθλίωση, την υποταγή της σε μια αμείλικτη κλεπτοκρατία, η οποία λεηλάτησε τον πλούτο της χώρας υπό το βλέμμα και εν μέρει και την καθοδήγηση ενός αλκοολικού και φαιδρού ηγέτη και υπό τις ευλογίες και την υποστήριξη της Δύσης. Οι λογικές της «θεραπείας σοκ» επιβλήθηκαν ουσιαστικά από στρατιές δυτικών συμβούλων σε όλη σχεδόν την Ανατολική Ευρώπη, στη λογική ταχύτατης επιβολής ενός «δυτικού μοντέλου», τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό πεδίο. Οι συνέπειες ήταν τραγικές για εκατομμύρια ανθρώπων και έκαναν πολλούς να αναρωτιούνται για το νόιημα της «νέας ελευθερίας».

Ο Πούτιν εκμεταλλεύτηκε αυτή τη συγκυρία και ήρθε να προσφέρει μια επίπλαστη ασφάλεια για εκατομμύρια ανθρώπων, που συχνά είχαν χάσει τη δουλειά τους, την περιουσία τους, αλλά κυρίως την αξιοπρέπειά τους. Αυτό που τους έδωσε ήταν απλώς το στοιχειώδες, βάζοντας παράλληλα τους δικούς του όρους σε εκείνους που ιδιοποιήθηκαν την κρατική περιουσία. Η Δύση απλώς παρακολουθούσε. Ισως γιατί δε μπορούσε να ομολογήσει δημόσια τις συνέπειες των επιλογών της.

Μια παλιά δοκιμασμένη συνταγή

Η θεραπεία σοκ ως μέθοδος που ξεκίνησε να εφαρμόζεται από τις δεκαετίες του 1970 σε χώρες της Λατινικής Αμερικής με έμπνευση του ΔΝΤ, εφαρμόστηκε σε ολόκληρη την Ανατολική Ευρώπη και δεν είναι άσχετη ούτε με τη δημιουργία μιας νέας κάστας «επιτήδειων πλουτοκρατών», ούτε με τις κατά περίπτωση κοινωνικές αντιδράσεις, που εκμεταλλεύτηκαν λαϊκιστές εθνικιστές ηγέτες. Οι οποίοι σε κάποιες χώρες έχουν εδραιώσει εδώ και χρόνια την παντοδυναμία τους.

Από τη Λεπέν στη Μελόνι

Το γεγονός ότι ακροδεξιές δυνάμεις δημαγώγησαν και δημαγωγούν, «πατώντας» στις συνέπειες τέτοιων πολιτικών, μάλλον δεν έχει απασχολήσει όσο θα έπρεπε τους τεχνοκράτες των Βρυξελλών, που απλώς καταγράφουν φαινόμενα, χωρίς να εμβαθύνουν στις αιτίες τους. Τι πιο αποκαλυπτικό από την υποκριτική ανακούφισή τους από την «ήττα της Μαρίν Λεπέν» και ας κόντεψαν να την ψηφίσουν ένας στους δύο Γάλλοι. Και αυτό σε μια χώρα όπου για τρίτη φορά «αποτράπηκε αυτός ο κίνδυνος».

Αυτές τις ημέρες ακούμε ότι στην Ιταλία προηγούνται σταθερά στις δημοσκοπήσεις οι «Αδερφοί Ιταλοί» της Τζόρτζια Μελόνι, το κόμμα απόγονος της φασιστικής Εθνικής Συμμαχίας. Μαζί με τη Λέγκα του επίσης ακροδεξιού Ματέο Σαλβίνι φτάνουν σε ποσοστό, που ξεπερνά σημαντικά το 40% και δείχνουν προς τα που κινείται η πολιτική ζωή της χώρας και τι είδους κυβέρνηση θα μπορούσε να προκύψει μετά τις εκλογές του 2023, σε μια χώρα όπου στην πρωτεύουσά της ο επισκέπτης δε μπορεί να μην πέσει σε κάποια από τα φανταχτερά δημιουργήματα της εποχής του Μουσολίνι. Κατά τα άλλα το «μοντέλο Ντράγκι» θεωρείται επιτυχημένο και κάποιοι ονειρεύονται να το «πατεντάρουν» και ως εξαγώγιμο προϊόν. Δείγμα και αυτό του πόσο κοντόφθαλμα και αντιστόρητα αντιμετωπίζουν τα γεγονότα.

Μην ταραχθούν οι «αγορές»

Το μόνο που φαίνεται να απασχολεί τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις στην ΕΕ και τους εκπροσώπους τους είναι ότι στο ενδεχόμενο μιας ακροδεξιάς επικράτησης σε μια μεγάλη χώρα μέλος θα «αναστατωθούν» οι αγορές, όπως προειδοποιούσε προ ημερών σε αναλυτικό του σημείωμα το πρακτορείο bloomberg. Δεν αφορά δηλαδή η ανησυχία τους την ποιότητα της δημοκρατίας, την απειλή κατά ατομικών ελευθεριών και της πολυφωνίας, την οποία άλλωστε οι ίδιοι κατήργησαν συστηματικά με πρόσχημα την πανδημία. Το μόνο που τους αφήνει ξάγρυπνους είναι το ενδεχόμενο να χάσουν τα τεράστια κέρδη τους επιχειρήσεις, που πίσω από κάθε κρίση βλέπουν «ευκαιρίες».

H πολιτική σταθερότητα δεν αποτελεί δηλαδή στο μυαλό ορισμένων τίποτα περισσότερο από το ιδανικό πλαίοιο για μεγιστοποίηση των κερδών τους, όχι για την ευημερία και πρόοδο των κοινωνιών. Η αδιαφορία για τις κοινωνικές συνέπειες των πολιτικών της «ελίτ» τραπεζιτών και πολιτικών, που κυριαρχεί στην Ευρώπη εδώ και μερικές δεκαετίες θα συνεχίσει να γεννά τέρατα μέσα στην ΕΕ, αλλά και γύρω από αυτή. Οσο η Ιστορία παραμένει ένα μενού αλά καρτ και κανείς δεν έχει την τόλμη να βγάλει ειλικρινή συμπεράσματα για το δρόμο που έχει χαράξει η ΕΕ, τόσο αυτά τα τέρατα θα συνεχίσουν να απειλούν το αφήγημα της «Ευρώπης της ειρήνης».

Ποιός πολεμάει ποιον τελικά; Η σύγκρουση Ρωσίας-ΗΠΑ και η ΕΕ ως υπνοβάτης

Ο Μακρόν αναζητεί ερείσματα ενόψει των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου

Η «αντιγραφή» της ακροδεξιάς ατζέντας δεν αποδυναμώνει την ακροδεξιά