Κομισιόν: Ακριβή ενέργεια και επενδύσεις 300 δισ. ευρώ σημαίνει η απεξάρτηση από τη Ρωσία

Ακριβή ενέργεια μέχρι το 2030 και επενδύσεις που θα πρέπει να φτάσουν τα 300 δισ. ευρώ μέχρι τότε προβλέπει το ίδιο της σχέδιο της Κομισιόν για απεξάρτηση από τα ρωσικά ενεργειακά αγαθά. 

Στο σχέδιο που παρουσιάστηκε χθες αναφέρεται ότι η απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια μπορεί να οδηγήσει «σε μια περίοδο υψηλότερων τιμών ενέργειας και με μεγαλύτερες διακυμάνσεις, λόγω του αυξανόμενου κόστους των ορυκτών καυσίμων».

Στο πλαίσιο αυτό η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για την προστασία των πιο ευάλωτων καταναλωτών όπως, μεταξύ άλλων, το πλαφόν στις ανώτατες τιμές. 

Για να επιτευχθεί η απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Κομισιόν θα χρειαστούν πρόσθετες επενδύσεις ύψους 210 δισ. ευρώ μέχρι το 2027 και συνολικά 300 δισ. ευρώ μέχρι το 2030. 

H Κομισιόν παρουσίασε μεταξύ άλλων και τα πρόσθετα  βραχυπρόθεσμα μέτρα για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών της ενέργειας και των πιθανών διακοπών του εφοδιασμού από τη Ρωσία.

Μέτρα βραχυπρόθεσμης παρέμβασης

Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν την εργαλειοθήκη για τις τιμές ενέργειας που περιέχει μέτρα για τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας που πληρώνουν οι ευρωπαίοι καταναλωτές. Επιπλέον, μια σειρά από βραχυπρόθεσμα μέτρα τίθενται στη διάθεση των κρατών μελών και μπορούν να χρησιμοποιηθούν τώρα και κατά την επόμενη περίοδο θέρμανσης.

Στις αγορές φυσικού αερίου:

• Δυνατότητα για τα κράτη μέλη να επεκτείνουν προσωρινά τη ρύθμιση των τιμών τελικού καταναλωτή σε ευρύ φάσμα πελατών, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών και της βιομηχανίας.
• Προσωρινοί «διακόπτες» και μέτρα έκτακτης ανάγκης ρευστότητας για την υποστήριξη της αποτελεσματικής λειτουργίας των αγορών εμπορευμάτων, με πλήρη τήρηση των διατάξεων για τις κρατικές ενισχύσεις.
• Χρησιμοποιώντας την Ενεργειακή Πλατφόρμα της ΕΕ για τη συγκέντρωση της ζήτησης φυσικού αερίου, διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών φυσικού αερίου μέσω εθελοντικά κοινών αγορών και μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.

Επιλογές παρέμβασης στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας για τα κράτη μέλη:

Η δυνατότητα ανακατανομής εξαιρετικά υψηλών υπο-οριακών εσόδων (τα λεγόμενα απροσδόκητα κέρδη) για την υποστήριξη των καταναλωτών επεκτείνεται για να καλύψει την επόμενη περίοδο θέρμανσης.

Επιπλέον, τα έσοδα από τη συγκέντρωση μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της υποστήριξης των καταναλωτών.

Προσωρινή επέκταση των ρυθμιζόμενων τιμών λιανικής για την κάλυψη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Για περιφέρειες με πολύ περιορισμένη διασύνδεση, δυνατότητα εισαγωγής επιδοτήσεων για το κόστος καυσίμων στην παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για τη μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν σχεδιαστεί με τρόπο συμβατό με τις Συνθήκες της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά την απουσία περιορισμών στη διέλευση

συνοριακών εξαγωγών, την τομεακή νομοθεσία και τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις.

Το σχέδιο σε περίπτωση πλήρους διακοπής της παροχής αερίου

Σε περίπτωση πλήρους διακοπής της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου, ενδέχεται να χρειαστούν περαιτέρω έκτακτα μέτρα για τη διαχείριση της κατάστασης. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να επικαιροποιήσουν τα σχέδια έκτακτης ανάγκης τους, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις που περιέχονται στην επισκόπηση ετοιμότητας της Επιτροπής για την ΕΕ.

Η Επιτροπή θα διευκολύνει τη δημιουργία ενός συντονισμένου σχεδίου μείωσης της ζήτησης της ΕΕ με εθελοντικά μέτρα περιορισμού σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Σε πνεύμα αλληλεγγύης, τα λιγότερο επηρεαζόμενα κράτη μέλη θα μπορούσαν να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου προς όφελος των κρατών μελών που επηρεάζονται περισσότερο.

Για να συνοδεύσει αυτά τα μέτρα, μπορεί να είναι απαραίτητο ένα διοικητικό ανώτατο όριο τιμών για το φυσικό αέριο στην ΕΕ ως απάντηση σε πλήρη διακοπή του εφοδιασμού. Εάν εισαχθεί, θα πρέπει να περιορίζεται στη διάρκεια της έκτακτης ανάγκης της ΕΕ και δεν πρέπει να θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα της ΕΕ να προσελκύει εναλλακτικές λύσεις πηγές εφοδιασμού φυσικού αερίου και LNG για τους αγωγούς και για τη μείωση της ζήτησης.

Σχεδιασμός αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για το μέλλον

Η πρόσφατη έκθεση του ACER καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα θεμελιώδη στοιχεία του σχεδιασμού της αγοράς έχουν σημαντικά οφέλη για τους καταναλωτές. Σημειώνει επίσης ότι υπάρχουν διάφοροι τρόποι για την καλύτερη προστασία των καταναλωτών και για να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σε προσιτές τιμές, να κάνει την αγορά πιο εύρωστη και ανθεκτική σε μελλοντικούς κραδασμούς και να την ευθυγραμμίζει περαιτέρω με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καθορίζει μια σειρά ζητημάτων που πρέπει να μελετηθούν για τη βέλτιστη μελλοντική λειτουργία της αγοράς. Αυτά περιλαμβάνουν μέσα που βασίζονται στην αγορά για την προστασία των καταναλωτών από την αστάθεια των τιμών, μέτρα για την ενίσχυση της ανταπόκρισης στη ζήτηση και την προώθηση ατομικών συστημάτων ιδιοκατανάλωσης, τα κατάλληλα επενδυτικά σήματα και μια πιο διαφανή εποπτεία της αγοράς. Με βάση την ανάλυση που παρουσιάστηκε , η Επιτροπή θα ξεκινήσει διαδικασία εκτίμησης επιπτώσεων για πιθανές προσαρμογές στο σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον ανέφερε ότι «οι ιδιαίτεροι καιροί απαιτούν εξαιρετικά μέτρα και σήμερα παρουσιάζουμε πρόσθετα βήματα που μπορούν να λάβουν τα κράτη μέλη για να καταπολεμήσουν τις υψηλές τιμές. Καθώς η Ρωσία συνεχίζει τον απρόκλητο πόλεμο στην Ουκρανία, πρέπει επίσης να κάνουμε σχεδιασμό σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού φυσικού αερίου και τις επιπτώσεις με μέτρα αλληλεγγύης και πιθανές παρεμβάσεις τιμών. Παράλληλα, προχωράμε τις εργασίες για τη βελτίωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για την καλύτερη προστασία των καταναλωτών, τη μείωση της αστάθειας και τη συνέχιση της υποστήριξης της πράσινης μετάβασης».