Ερωτήματα και αιχμές Αποστολάκη για τα F-35 – Πότε θα γίνει η αναβάθμιση των F-16

H επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, επιβεβαίωσε την ελληνική πρόθεση για την προμήθεια μιας μοίρας μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35, καθώς ο ίδιος το ανακοίνωσε ενώπιον του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν σε δημόσιες δηλώσεις.

Ωστόσο ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένο ότι η Ελλάδα θα έπαιρνε F-35, αφού εδώ και διόμιση περίπου χρόνια οι ΗΠΑ αποδέσμευσαν το μαχητικό για πέντε χώρες μεταξύ των οποίων και η χώρα μας και όταν θα έρθει το πλήρωμα του χρόνου, όχι πριν το 2027 το πρώτο F-35 με ελληνικά εθνόσημα θα προσγειωθεί σε ελληνικό αεροδρομιο.

Ερωτήματα ως προς τον τρόπο που ελήφθη η απόφαση για την αγορά αεροσκαφών τύπου F-35έθεσε ο Ευάγγελος Αποστολάκης.

Μιλώντας στη τηλεόραση του «Σκάι», ο πρώην αρχηγός ΓΕΕΘΑ και πρώην υπουργός Άμυνας, σημείωσε ότι ως πρώην στρατιωτικός εκτιμάει πως οι όποιες προμήθειες ενισχύουν το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων, υπογραμμίζοντας ότι η πρόσφατες αγορές των αεροπλάνων Rafale και των φρεγατών Belhara, βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση, όμως δεν λύνουν από μόνες τους τα προβλήματα.

Ωστόσο, αναφερόμενος στην πρωθυπουργική ανακοίνωση για τα F-35, σημείωσε ότι για να γίνει μία προμήθεια, θα πρέπει να ακολουθηθεί μία διαδικασία η οποία στην προκειμένη περίπτωση δεν έχει ακολουθηθεί, γεγονός που όπως είπε «ξενίζει».

«Χρειάζεται μελέτη και εισήγηση του αρμόδιου Επιτελείου. Στη συνέχεια στη Βουλή, στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, ακολουθεί η απόφαση του ΚΥΣΕΑ και μετά δίνεται η εντολή στην επιτροπή εξοπλισμών να προχωρήσει στην όποια προμήθεια. Μας ξενίζει κάπως το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός της χώρας ανακοινώνει μία προμήθεια αεροσκαφών, χωρίς να έχει τηρηθεί αυτή η διαδικασία», τόνισε ο πρώην υπουργός.

Σημείωσε, επίσης, ότι το «πράσινο φως» για μία τέτοια δεν δίνεται από ένα πρόσωπο, αλλά μόνο αφότου προηγηθεί μία εμπεριστατωμένη μελέτη, από την οποία προκύπτει ένα συμπέρασμα το οποίο υποβάλλεται γραπτά. «Ωστόσο, καλό θα ήταν να τηρούνται οι διαδικασίες, γιατί εξασφαλίζουν μία ασφάλεια στην ορθότητα της αποφάσεως», συμπλήρωσε.

Στη συνέχεια, έθεσε ορισμένα ερωτήματα ως προς την απόφαση για τα F-35. «Έχουμε εξασφαλίσει την υποστήριξη των αεροσκαφών τα οποία ήδη έχουμε; Γιατί κάθε τύπος αεροσκάφους που προστίθεται στις Ένοπλες Δυνάμεις, απαιτεί ένα επίπονο και δαπανηρό σύστημα υποστήριξης. Στα Rafale στήνεται η υποστήριξη, αλλά χρειάζεται και χρόνος και χρήμα και υποδομές», ανέφερε.

Υποστήριξε ότι η δική του άποψη είναι ότι δεν πρέπει να έχεις πολλά διαφορετικά συστήματα, αλλά μία ομοιογένεια, όπως είχε εξασφαλίσει η χώρα μας με τους διαφορετικούς τύπους F-16 που είχε στη κατοχή της.

Συμπλήρωσε, επίσης, ότι η τεχνολογία μας επιτρέπει, πλέον, να προχωράμε σε εξοπλιστικά προγράμματα που δεν είναι τόσο ακριβά και τόσο κλασικά, δίνοντας το παράδειγμα των drones, θεωρώντας ότι πρέπει να επανεξετάσουμε τις αμυντικές μας προτεραιότητες.

Παράλληλα, υποστήριξε ότι το πιο σημαντικό για εμάς, είναι να μην ενισχυθεί η Τουρκία από τις ΗΠΑ, δηλαδή να μην πάρει τα νέα F-16, ούτε την αναβάθμιση των παλαιών που ζητάει και βέβαια να μην ξαναμπεί στο πρόγραμμα των F-35, αν και δήλωσε ότι κατά την άποψη του «δυστυχώς κάποια στιγμή θα μπει».

Τα πρώτα αεροσκάφη, πάντως, εφόσον «κλειστεί» σύντομα η συμφωνία, δεν αναμένεται να έρθουν στην Ελλάδα πριν από το 2027, με πιθανότερες χρονολογίες παράδοσης το 2028 ή και 2029. Παράλληλα, θα πρέπει να ξεκινήσουν και οι απαραίτητες εργασίες από την ελληνική πλευρά για να δημιουργηθούν οι υποδομές που θα φιλοξενήσουν τα F-35, με πλέον πιθανότερη μονάδα υποδοχής την 115 Πτέρυγα Μάχης στη Σούδα, όπου το διάστημα 11-23 Ιουλίου θα σταθμεύουν αμερικανικά F-35.

Σύμφωνα πάντως με στελέχη της Π.Α., τα συγκεκριμένα αεροπλάνα, που είναι τα μοναδικά «λειτουργικά» της 5ης γενιάς, θα αποτελέσουν σημαντικό στοιχείο που θα αλλάξει την ισορροπία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο αφού ενσωματώνουν σημαντικές τεχνολογίες (Stealth, Networked Warfare, Sensor Fusion) που τα καθιστούν υπέρτερο όπλο έναντι των υπόλοιπων μαχητικών και έχουν συνδεσιμότητα με τα 4,5ης γενιάς Rafale και F-16 Viber που θα αρχίσουμε να παραλαμβάνουμε τους επόμενους μήνες.

Αναφορικά με το κόστος που θα έχει η απόκτηση των μαχητικών, και το «πακέτο» που θα στοιχίσουν, είναι ακόμη πολύ νωρίς να ανακοινωθεί κάτι σχετικό διότι υπάρχουν δύο παράμετροι: όσο αυξάνονται να F-35 ανα τον κοσμο μειώνεται το κόστος και ο πληθωρισμός που ήρθε για να μείνει θα αυξήσει το προϋπολογισμό απόκτησης.

Επίσης υπάρχουν σενάρια για απόκτηση καινούριων και μεταχειρισμένων αεροσκαφών, όπως έγινε με τα Rafale.

Σημειώνεται ότι F-35 έχουν οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Αυστραλία, η Νορβηγία, η Δανία, ο Καναδάς, το Ισραήλ, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, το Βέλγιο, η Πολωνία, η Σιγκαπούρη και η Φινλανδία.

Επιθυμία για απόκτηση έχει εκφράσει η Ελβετία και η Γερμανία, ενώ η Τουρκία έχει βγει – προσωρινά τουλάχιστον – από το πρόγραμμα και έξι έως οκτώ μαχητικά που προορίζονταν για την πολεμική της αεροπορία έχουν μείνει στις ΗΠΑ.

Όμως πριν αποκτήσει η Ελλάδα F-35 θα έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση-εκσυγχρονισμός των 83 F-16 σε V, το πρώτο από τα οποία ανεμένεται να δωθεί από την ΕΑΒ στην Πολεμική Αεροπορία πριν το τέλος του χρόνου.

Η Τουρκία

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακαρ και τα τουρκικά επιτελεία παρακολουθούν τις ελληνικές εξοπλιστικές κινήσεις, ενώ βλέπουν ότι το δικό τους εξοπλιστικό πρόγραμμα για την αεροπορία τους εχει κολλήσει και προσφάτως, έστειλαν αίτημα για την αποκτηση 40 και την αναβάθμιση αλλων 80 F-16 σε V (blk 7/072).

Αν και υπάρχουν στις ΗΠΑ αντιδράσεις κυρίως από το Κογκρέσο, η πρόθεση της κυβέρνησης Μπάιντεν είναι να αναβαθμιστούν τουλάχιστον τα 80 τουρκικά, αλλά αυτό θα γίνει χρονικά μετά την παράδοση των ελληνκών και όχι πριν το 2025-6.

Αναφορικά με το πρόγραμμα του F-35, όσο η Άγκυρα δεν προχωρά στην αίτηση αποζημίωσης, είναι πιθανή η επανένταξή της σε αυτό, αλλά αποτελεί ερωτηματικό πότε θα της παραδοθούν αεροσκάφη ή αν θα τις εκχωρηθούν εκείνα που έφεραν τα τουρκικά εθνόσημα όταν επανέλθει.

Χωρίς δημόσια αναφορά για το αίτημα της Τουρκίας για τα F-16 Μπάιντεν και Μητσοτάκης – Σμήνος F-35 ζήτησε ο πρωθυπουργός