«Μαύρη τρύπα» στο ταμείο του ΕΦΚΑ ίση με τις συντάξεις ενάμιση χρόνου

Σε βουνό ανεξόφλητων ασφαλιστικών οφειλών ύψους 43 δισ. ευρώ «κάθεται» το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, με ανοικτό το ενδεχόμενο να βρεθεί τα επόμενα χρόνια μπροστά σε ελλείμματα που θα απειλήσουν πάλι τη βιωσιμότητά του. Το χειρότερο είναι ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), παρότι το μεγαλύτερο μέρος των ανεξόφλητων χρεών από εργοδότες και μη μισθωτούς έχει δημιουργηθεί πριν από το 2010, νέα χρέη προστίθενται από μήνα σε μήνα. Μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2022 προστέθηκαν νέες ανείσπρακτες ασφαλιστικές εισφορές ύψους 1,8 δισ. ευρώ.

Το ποσό των 43 δισ. ευρώ ανείσπρακτων – και στο μεγαλύτερο μέρος τους μη εισπράξιμων – εισφορών αντιστοιχεί περίπου στα συνολικά ετήσια έσοδα του ενιαίου ασφαλιστικού φορέα και στο 150% της συνολικής ετήσιας δαπάνης για κύριες και επικουρικές συντάξεις (25,7 δισ. και 4,04 δισ. αντίστοιχα φέτος). Σε μια… τρομοκρατική ανάγνωση του στοιχείου αυτού, είναι σαν να λείπουν από το ταμείο του ΕΦΚΑ τα λεφτά για συντάξεις ενάμιση χρόνου!  

Τα πραγματικά ταμειακά ελλείμματα του ΕΦΚΑ συγκαλύπτονται εν μέρει από τον όγκο των εκκρεμών συντάξεων (πάνω από 200.000 για κύριες και επικουρικές του ιδιωτικού τομέα). Αλλά μπορεί να αποκαλυφθούν και να γίνουν πιεστικότερα στον βαθμό που το υπουργείο Εργασίας και η διοίκηση του ασφαλιστικού φορέα υλοποιήσουν το… προεκλογικής έμπνευσης σχέδιο του Κ. Χατζηδάκη για απονομή «συντάξεων εμπιστοσύνης», δηλαδή κατά δήλωση του ασφαλισμένου.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος αρκεί να αναφέρουμε ότι η ετήσια δαπάνη για συντάξεις ξεπέρασε το 16% του ΑΕΠ  το 2021, ενώ οι ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές αντιστοιχούν στο 26% του ΑΕΠ. Με δεδομένο ότι κάθε χρόνο προστίθενται ανείσπρακτες εισφορές από 600 εκατ. έως 3,5 δισ. ευρώ (με την εξαίρεση του 2021 οπότε «πάγωσαν» λόγω πανδημίας, αλλά αυτομάτως φορτώθηκαν στο 2022 μόλις τέλειωσε η περίοδος χάριτος), αναρωτιέται κανείς πού θα φτάσει αυτό το μέγεθος τα επόμενα 2-3 χρόνια. Καθώς μάλιστα εφαρμόζεται ήδη και η «έκτακτη» μείωση των ασφαλιστικών εισφορών 3% και πρόθεση της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι να την καταστήσει μόνιμη, οι μαύρες τρύπες στη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος θα μπορούσαν να κλείσουν είτε με μια θεαματική αύξηση της απασχόλησης είτε με ένα νέο «κούρεμα» στη δαπάνη για τις συντάξεις.

Φυσικά, την ώρα που επίκειται αύξηση 5% στις συντάξεις – λόγω πληθωρισμού και αύξησης του ΑΕΠ- από το επόμενο έτος, κατά τις προβλέψεις της ασφαλιστικής νομοθεσίας, και επιβάρυνση της συνολικής συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1 δισ. ευρώ, ουδείς διανοείται έστω και να ψελλίσει οτιδήποτε σχετικό με περικοπές.

Το μεγάλο πρόβλημα με τις ανείσπρακτες εισφορές του ενιαίου ΕΦΚΑ είναι ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους (68,34%) είναι μη εισπράξιμες, καθώς έχουν δημιουργηθεί προ του 2010. Δηλαδή, περίπου 29 δισ. ευρώ θα πρέπει να θεωρηθούν δια παντός χαμένα, έστω κι αν ενεργοποιηθούν αναγκαστικά μέτρα (κατασχέσεις κλπ) εις βάρος των οφειλετών, εργοδοτών ή αυτοαπασχολούμενων. Από τότε που δημιουργήθηκε το ΚΕΑΟ, το 2013, έχει στείλει 1,6 εκατ. ειδοποιήσεις και έχει πάρει αναγκαστικά μέτρα για οφειλές 29 δισ. ευρώ, αλλά έχει εισπράξει μόλις 8,2 δισ. ευρώ.

Από τις πάμπολλες ρυθμίσεις της τελευταίας δεκαετίας για 1,5 εκατ. οφειλέτες και 20,2 δισ. οφειλές, ενεργές μένουν μόλις 455.000 για χρέη 4,7 δισ. ευρώ. 2 στους 3 οφειλέτες του ΕΦΚΑ σταματούν να πληρώνουν τις δόσεις και χάνουν τη ρύθμιση. Μόλις 400.000 υπόχρεοι έχουν ολοκληρώσει την τελευταία δεκαετία την εξόφληση ασφαλιστικών χρεών 1,8 δισ. ευρώ, μαζί με τις προσαυξήσεις. Πάνω από τα μισά ποσά των οφειλών (22,1 δισ.) αντιστοιχούν σε μισθωτούς, δηλαδή τα οφείλουν οι εργοδότες τους, ενώ αριθμητικά πλειοψηφούν οι μη μισθωτοί (επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι, αγρότες) στα «μητρώα οφειλετών».

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας αντιμετωπίζει με τη δέουσα… χαλαρότητα το θέμα, βέβαιη ότι το πρόβλημα δεν θα σκάσει στα χέρια αυτής της κυβέρνησης. Εχει, άραγε, τη βεβαιότητα ότι δεν θα χρειαστεί να το διαχειριστεί η ίδια σε μια δεύτερη κυβερνητική θητεία; Ή σχεδιάζει να επεκτείνει τα πειράματα ιδιωτικοποίησης της κοινωνικής ασφάλισης που ξεκίνησε με την επικουρική σύνταξη, χωρίς ωστόσο να τα αποκαλύψει πριν τις προσεχείς εκλογές;

e-ΕΦΚΑ: Λήγει 31 Μαΐου η παράταση ασφαλιστικής ικανότητας

Reporters United: Ποιοί Έλληνες θησαυρίζουν από το ρωσικό πετρέλαιο

Εκλογή Κεντρικής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ: Αυτοί είναι οι 150 πρώτοι σε σταυρούς στην Αττική