Η Ιαπωνία εγκαταλείπει τον «πασιφισμό» για να έρθει πιο κοντά στο ΝΑΤΟ

Το Σύνταγμα της Ιαπωνίας, το οποίο εγκρίθηκε μεταπολεμικά το 1946 περιέχει το περιβόητο Αρθρο 9, το οποίο θεωρείται και ως παγκόσμια πρωτοτυπία. Στο αποκαλούμενο στον Τύπο «Αρθρο Πασιφισμού» αναφέρεται ότι:

«1 Σε ειλικρινή επιδίωξη της διεθνούς ειρήνης που βασίζεται στη δικαιοσύνη και την τάξη, ο ιαπωνικός λαός αποκηρύσσει για πάντα τον πόλεμο ως κυρίαρχο δικαίωμα του έθνους και την απειλή ή τη χρήση βίας ως μέσο επίλυσης διεθνών διαφορών. 2 Για την επίτευξη του σκοπού της προηγούμενης παραγράφου δεν διατηρούνται χερσαίες, θαλάσσιες και αεροπορικές δυνάμεις ή άλλα πολεμικά μέσα. Δεν αναγνωρίζεται το δικαίωμα του κράτους να διεξάγει πόλεμο».

Αυτό ήταν φυσικά μια συνέπεια του B’ παγκοσμίου πολέμου. Ομως το 2014 ο τότε συντηρητικός πρωθυπουργός, Σίνζο Αμπε από το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP) προώθησε μια τροποποίηση του (μη) στρατιωτικού αυτού δόγματος, που είχε συζητηθεί διεθνώς. Μετά από την σχετική κοινοβουλευτική ψηφοφορία τον Σεπτέμβριο του 2015, η Ιαπωνία έχει πλέον το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το δικαίωμα της «συλλογικής αυτοάμυνας» και να πολεμήσει μαζί με τους συμμάχους της σε συγκρούσεις, ακόμη κι αν δεν δεχτεί άμεση επίθεση.

Ολα αυτά επανέρχονται τώρα στο τραπέζι με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, σε μια συζήτηση, που θυμίζει αυτή που έγινε και συνεχίζεται στη Γερμανία, μετά την απόφαση για τον διπλασιασμό των κρατικών δαπανών για την άμυνα.

Οι συντηρητικοί της Ιαπωνίας είναι και πάλι αυτοί που σέρνουν το χορό και ζητούν τόσο την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων της χώρας, όσο και την εγκατάσταση πυραύλων στο έδαφός της, κάτι που ακόμα δεν επιτρέπεται.

«Κόκκινη γραμμή» ακόμα τα πυρηνικά

Μέχρι στιγμής, τα πυρηνικά όπλα παραμένουν η μόνη κόκκινη γραμμή. Ο πρώην πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε υποστήριξε πάντως πρόσφατα ότι η Ιαπωνία, όπως και η Γερμανία, θα πρέπει να επιτρέψει να εγκατασταθούν πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ στο έδαφός της. Αλλά ο σημερινός πρωθυπουργός Φούμιο Κισίντα επίσης από το LDP απέρριψε γρήγορα την πρόταση, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα ήταν ασυμβίβαστο με τις τρεις αρχές της Ιαπωνίας να μην κατασκευάζει, να μην κατέχει και να μην επιτρέπει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.

Η συζήτηση όμως για ενίσχυση του στρατού και στενότερη συνεργασία με το ΝΑΤΟ έχει ξεκινήσει, από τη στιγμή που ο Κισίντα έχει μάλιστα εκδηλώσει την πρόθεση να ενισχύσει το ρόλο της χώρας στην παγκόσμια πολιτική σκακιέρα, ως μιας δύναμης που θα είναι σε θέση να προωθεί και να υπερασπίζεται καλύτερα τα συμφέροντά της.

Αλλωστε ο σημερινός πρωθυπουργός έχει θητεύσει επί σειρά ετών και στο Υπουργείο Αμυνας και ήταν πάντα υπέρμαχος της στενότερης στρατιωτικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, με την χώρα του μάλιστα να μην παίζει το ρόλο του φτωχού συγγενή, αλλά να διαθέτει πραγματική δύναμη πυρός. Κάτι βεβαίως που μόνο ενθουσιασμό δεν προκαλεί σε άλλες χώρες της περιοχής.

Το ΝΑΤΟ ως πρότυπο για μίμηση

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έδωσε όμως μια καλή αφορμή για να ξεκινήσει η συζήτηση για μια ακόμα αναθεώρηση ή και κατάργηση του άρθρου 9 του Συντάγματος. Το ζήτημα πάντως έχει διχάσει την χώρα. Το πρακτορείο ειδήσεων Kyodo δημοσίευσε μια έρευνα σύμφωνα με την οποία το 50% του πληθυσμού είναι επί του παρόντος υπέρ της αλλαγής του Άρθρου 9, ενώ το 48% είναι κατά.

Οι βουλευτές του LDP ζητούν πλέον τον διπλασιασμό των αμυντικών δαπανών, έτσι ώστε να φτάσει στο 2% του κρατικού προϋπολογισμού. Μέντοράς τους για μια ακόμα φορά ο Αμπε, που επεσήμανε ότι «όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ, χωρίς εξαίρεση, συμφώνησαν να αυξήσουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους στο 2% του ΑΕΠ τους». Η Ιαπωνία θα οδηγηθεί σε «γελοιοποίηση» εάν δεν αυξήσει και αυτή σημαντικά τον αμυντικό της προϋπολογισμό.

Πιστή και υπάκουη σύμμαχος

Η συζήτηση αυτή έχει λοιπόν ανοίξει και το τέλος της μοιάζει προδιαγεγραμμένο. Αλλωστε η Ιαπωνία ήταν από τις πρώτες, που έσπευσε να συνταχθεί με τα μέτρα «οικονομικού πολέμου» που κήρυξε η Ουάσιγκτον στη Μόσχα.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του με βίντεο στο ιαπωνικό κοινοβούλιο τον Μάρτιο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επαίνεσε την Ιαπωνία ως «το πρώτο έθνος στην Ασία που άρχισε να ασκεί πίεση στη Ρωσία». Η κυβέρνηση του Τόκιο καταδίκασε τη ρωσική εισβολή και ευθυγραμμίστηκε χωρίς δισταγμό με τις περισσότερες δυτικές κυρώσεις. Δεσμεύθηκαν τα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας και δύο μεγάλων τραπεζών, καθώς και 500 ιδιωτών και οργανισμών από τη Ρωσία.

Οι εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας και οι νέες επενδύσεις στη Ρωσία έχουν απαγορευτεί και η Ρωσία έχει αφαιρεθεί από το καθεστώς του πιο ευνοημένου έθνους στο εμπόριο. Επιπλέον, η Ιαπωνία θέλει να αποδεσμευτεί από τον ρωσικό ορυκτό άνθρακα, αν και όχι ακόμα από το υγροποιημένο αέριο που φτάνει από μια κοινή μονάδα παραγωγής στη Σιβηρία. Τέλος 60 από τις 168 ιαπωνικές εταιρείες, που δραστηριοποιούνταν ως τώρα στη Ρωσία, μεταξύ των οποίων εταιρίες κολοσσοί όπως η Toyota και η Sony, διέκοψαν τις σχέσεις του με τη ρωσική αγορά.

Ουσιαστικά οι ταχείες αυτές αντιδράσεις δείχνουν και τον προσανατολισμό της πολιτικής της χώρας προς τη Δύση. H Iαπωνία συμμετέχει επίσης στην τετραμερή ομάδα συνεργασίας για θέματα ασφαλείας την QUAD μαζί με την Αυστραλία, την Ινδία και τις ΗΠΑ. Τη σχετική πρωτοβουλία για τη δημιουργία της είχε πάρει μάλιστα το 2007 ο ίδιος ο Σίνζο Αμπε, με στόχο τότε να αντιμετωπιστούν οι επεκτατικές διαθέσεις της Κίνας.

Το τελευταίο διάστημα με την παγκόσμια τράπουλα να ξαναμοιράζεται η πρωτοβουλία αποκτά άλλη βαρύτητα. Από τις τέσσερεις αυτές χώρες μόνο η Ινδία έχει αρνηθεί να συνταχθεί με τις δυτικές κυρώσεις και το Τόκιο προσπαθεί και αυτό να πιέσει την κυβέρνηση στο Νεο Δελχί προς μια πιο επιθετική, καταδικαστική στάση απέναντι στη Μόσχα. Κατά τα άλλα κάποιοι επιμένουν να αρνούνται ότι έχει ήδη ξεκινήσει ένας παγκόσμιος πόλεμος.

Διαβάστε ακόμα

Η Μεγάλη Ανατριχίλα: Το Βερολίνο σπάει ακόμα ένα ταμπού και στέλνει άρματα βαρέως τύπου στο Κίεβο

Φινλανδία: Στις 12 Μαΐου αποφασίζει για την αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ – Σε δύο βήματα η συμμετοχή

Πολωνία και Ρουμανία έγιναν «προπύργια» του ΝΑΤΟ, έτοιμες ακόμα και για να υποδεχθούν πυρηνικά