HΠΑ: Δικαστικό «μπλόκο» στους δασμούς Τραμπ

Ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ μπλόκαρε την Τετάρτη την εφαρμογή των δασμών «Ημέρας Απελευθέρωσης» που είχε προτείνει ο Ντόναλντ Τραμπ, κρίνοντας ότι ο πρόεδρος υπερέβη την εξουσία του επιβάλλοντας γενικευμένους δασμούς σε εισαγωγές από χώρες που εξάγουν περισσότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες απ’ ό,τι εισάγουν.

Το Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου, με έδρα στο Μανχάταν, αποφάνθηκε ότι το Σύνταγμα των ΗΠΑ παρέχει στο Κογκρέσο την αποκλειστική αρμοδιότητα για τη ρύθμιση του εμπορίου με άλλες χώρες, εξουσία που δεν αναιρείται από τις έκτακτες προεδρικές εξουσίες για την προστασία της οικονομίας των ΗΠΑ.

Η αγωγή κατατέθηκε από το μη κομματικό νομικό ίδρυμα Liberty Justice Center εκ μέρους πέντε μικρών αμερικανικών επιχειρήσεων που εισάγουν προϊόντα από χώρες που επηρεάζονται από τους δασμούς. Πρόκειται για την πρώτη σημαντική νομική προσφυγή κατά των δασμολογικών πολιτικών του Τραμπ.

Οι επιχειρήσεις -που περιλαμβάνουν από έναν εισαγωγέα κρασιών και ποτών στη Νέα Υόρκη έως μια εταιρεία στη Βιρτζίνια που παράγει εκπαιδευτικά κιτ και μουσικά όργανα- δήλωσαν ότι οι δασμοί θα πλήξουν τη βιωσιμότητά τους.

Η αγωγή αυτή είναι μία από τις επτά δικαστικές προσφυγές κατά των πολιτικών δασμών του Τραμπ, μαζί με προσφυγές από 13 πολιτείες των ΗΠΑ και άλλες ομάδες μικρών επιχειρήσεων.

Ο Γενικός Εισαγγελέας του Όρεγκον, Νταν Ρέιφιλντ -Δημοκρατικός, του οποίου το γραφείο ηγείται της αγωγής των πολιτειών- χαρακτήρισε τους δασμούς του Τραμπ παράνομους, απερίσκεπτους και οικονομικά καταστροφικούς.

«Αυτή η απόφαση επαναβεβαιώνει ότι οι νόμοι μας έχουν σημασία και ότι οι εμπορικές αποφάσεις δεν μπορούν να λαμβάνονται αυθαίρετα από τον πρόεδρο», δήλωσε ο Ρέιφιλντ.

Ο Λευκός Οίκος και οι νομικοί εκπρόσωποι των εναγόντων δεν απάντησαν άμεσα σε αιτήματα για σχολιασμό.

Ο Τραμπ έχει ισχυριστεί ότι διαθέτει ευρείες εξουσίες για την επιβολή δασμών βάσει του Νόμου Διεθνών Οικονομικών Εξουσιών Έκτακτης Ανάγκης του 1977 (IEEPA), ο οποίος προορίζεται για την αντιμετώπιση «ασυνήθιστων και εξαιρετικών» απειλών κατά τη διάρκεια εθνικής κρίσης.

Ο συγκεκριμένος νόμος έχει ιστορικά χρησιμοποιηθεί για την επιβολή κυρώσεων ή το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων εχθρών των ΗΠΑ. Ο Τραμπ είναι ο πρώτος πρόεδρος που τον χρησιμοποίησε για την επιβολή δασμών.

Σύμφωνα με τους δικαστές, τα εκτελεστικά διατάγματα της 2ας Απριλίου, με τα οποία επιβλήθηκαν οι δασμοί κατ’ ελάχιστον 10% στο σύνολο των εισαγόμενων προϊόντων και ως και 50% ανάλογα με τη χώρα προέλευσης, «υπερβαίνουν τις εξουσίες που έχουν δοθεί στον πρόεδρο στο πλαίσιο του νόμου IEEPA για τη ρύθμιση των εισαγωγών μέσω της χρήσης τελωνειακών δασμών».

Σε γραπτή γνωμοδότηση που συνοδεύει την απόφαση, ένα από τα μέλη του δικαστηρίου, που δεν κατονομάζεται, επισήμανε ότι η παραχώρηση «απεριόριστης» εξουσίας στον πρόεδρο ως προς τους τελωνειακούς δασμούς συνεπάγεται «αποκήρυξη» της δυνατότητας της νομοθετικής εξουσίας για αυτό, παραχώρησή της στην εκτελεστική, κάτι που αντίκειται προς το Σύνταγμα των ΗΠΑ.

Ο νόμος IEEPA επιτρέπει στον πρόεδρο να αποφασίζει «απαραίτητα οικονομικά μέτρα» ή να επιβάλλει οικονομικές κυρώσεις για «την αντιμετώπιση ‘εξαιρετικής και ασυνήθιστης’ απειλής», εξήγησε το δικαστήριο.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης υποστήριξε ότι οι αγωγές πρέπει να απορριφθούν, επειδή οι ενάγοντες δεν έχουν υποστεί ζημία από δασμούς που ακόμα δεν έχουν καταβάλει και επειδή μόνο το Κογκρέσο -όχι οι ιδιώτες- μπορεί να αμφισβητήσει μια εθνική έκτακτη ανάγκη που έχει κηρύξει ο πρόεδρος βάσει του IEEPA.

Ο Τραμπ επέβαλε τους δασμούς στις αρχές Απριλίου, δηλώνοντας ότι το εμπορικό έλλειμμα αποτελεί εθνική κρίση που δικαιολογεί επιβολή γενικού δασμού 10% σε όλες τις εισαγωγές, με υψηλότερους συντελεστές για χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν το μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα, ιδιαίτερα την Κίνα.

Πολλοί από αυτούς τους στοχευμένους δασμούς ανεστάλησαν μία εβδομάδα αργότερα. Στις 12 Μαΐου, η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε επίσης ότι μειώνει προσωρινά τους πιο υψηλούς δασμούς κατά της Κίνας, ενώ εργάζεται για μια μακροπρόθεσμη εμπορική συμφωνία. Οι δύο χώρες συμφώνησαν να μειώσουν αμοιβαία τους δασμούς τους για τουλάχιστον 90 ημέρες.

Οι δασμοί του Τραμπ, που επιβάλλονταν με διακοπές και επαναφορά, όπως είχε πει ο ίδιος για να αποκατασταθεί η βιομηχανική ικανότητα των ΗΠΑ, προκάλεσαν αναστάτωση στις αμερικανικές χρηματοοικονομικές αγορές.

Μετά την απόφαση του δικαστηρίου την Τετάρτη, το δολάριο ΗΠΑ ενισχύθηκε έναντι του ελβετικού φράγκου και του ιαπωνικού γεν, παραδοσιακών «ασφαλών» νομισμάτων.

Η κυβέρνηση Τραμπ άσκησε έφεση κατά της απόφασης αμερικανικού δικαστηρίου που μπλοκάρει τους δασμούς.

Εκπρόσωπος Λευκού Οίκου: Δεν έχουν δικαίωμα να αποφασίζουν

Εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου καταφέρθηκε χθες Τετάρτη εναντίον «δικαστών που δεν έχουν εκλεγεί» και κατ’ αυτόν δεν έχουν δικαίωμα «να αποφασίζουν για τον τρόπο αντιμετώπισης κατάστασης εθνικής έκτακτης ανάγκης».

«Ο πρόεδρος Τραμπ ορκίστηκε να βάλει πρώτα την Αμερική και η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει όλους τους μοχλούς της εκτελεστικής εξουσίας για να αντιμετωπίσει την κρίση και να αποκαταστήσει το μεγαλείο της Αμερικής», τόνισε ο εκπρόσωπος Κους Ντεσάι σε ανακοίνωσή του.

Πηγή: Reuters, AFP, dpa, ertnews.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ