COP26: Το δίλημμα «φθηνή ή καθαρή ενέργεια» και τα βρώμικα μυστικά των πυρηνικών

Αυτές τις μέρες οι «Financial Times», αφού με το γνωστό τους σκωπτικό ύφος ειρωνευόντουσαν τον Μπόρις Τζόνσον ως ειδικό επί της αβάσιμης αισιοδοξίας και των κούφιων υποσχέσεων, αποδομούσαν πλήρως όχι μόνο τα αποτελέσματα της COP26, της παγκόσμιας συνόδου για το κλίμα στη Γλασκώβη, αλλά ουσιαστικά την ίδια τη λογική της. Το άρθρο υποστήριζε δηλαδή ότι το πλαίσιο αυτό του ΟΗΕ έχει αποδειχτεί ότι είναι αναποτελεσματικό, όσες σύνοδοι και αν γίνουν και όσα κείμενα και αν υπογραφούν. Έτσι και μετά τη Γλασκόβη, το μόνο που θα μείνει θα είναι πάλι κάποιες αόριστες μεγαλοστομίες, που δεν θα γίνουν πράξη.

Φυσικά δεν ήταν το μόνο άρθρο και το μόνο Μέσο που έκανε αυτή την εκτίμηση. Ήταν πολλοί αυτοί που μίλησαν για αποτυχία, ενώ κάποιοι άλλοι προσπάθησαν να διασωθούν με ασκήσεις σκόπιμης αισιοδοξίας. Το ενδιαφέρον όμως στην προκειμένη περίπτωση ήταν ότι το σχετικό κείμενο έδειχνε να παίρνει στα σοβαρά προτάσεις, που θύμιζαν λίγο τον Ντόναλντ Τραμπ. Μιλούσε δηλαδή για τη γεωμηχανική, για τις προσπάθειες μιας μερίδας επιστημόνων να αλλάξουν το κλίμα ή μάλλον να το «επιδιορθώσουν» με τεχνικές, που δεν έχουν ακόμα δοκιμαστεί και είναι και αμφίβολο αν θα μπορέσουν να πετύχουν τα όσα υπόσχονται.

Μιλάμε για ιδέες που ακούγονται εκ πρώτης απόψεως τρελές, είχαν λοιδορηθεί στο παρελθόν και σίγουρα θα εξοργίσουν πολλούς περιβαλλοντολόγους. Οπως για παράδειγμα να φτιάξουμε περισσότερα σύννεφα πάνω από την Αρκτική ή να στέλνουμε πίσω από εκεί που ήρθαν τις ακτίνες του ήλιου. Ολα αυτά ακούγονται και λίγο ως σενάρια απόγνωσης, που δείχνουν τη σοβαρότητα του προβλήματος και την αμηχανία ενός ολόκληρου πλανήτη. Είναι όμως μόνο τέτοια;

Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς και για τη συζήτηση που έχει ανοίξει στην Ευρώπη με γαλλική πρωτίστως πρωτοβουλία για τον «εξαγνισμό» της πυρηνικής ενέργειας. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να δοθεί μεγάλη μάχη μέσα στην ΕΕ, για τον αποχαρακτηρισμό της ως επικίνδυνης και αποδιοπομπαίας, αφού τη θέση ότι είναι σχετικά ασφαλής, περισσότερο καθαρή σε ότι αφορά τις εκπομπές αερίων και σίγουρα φθηνότερη δεν υποστηρίζει πλέον μόνο το Παρίσι, αλλά περίπου δέκα ευρωπαϊκές χώρες. (Παρεμπιπτόντως δεν έχουμε ακόμα καταλάβει αν με τη θέση του κυρίου Μακρόν συμπορεύεται και η σημερινή ελληνική κυβέρνηση).

Αν τελικά και υπό το βάρος της σημερινής ενεργειακής κρίσης η ατομική ενέργεια πάρει τελικά τα απαραίτητα πιστοποιητικά «καθαρότητας» θα πρόκειται για μια τομή στην ιστορία της ΕΕ. Ας μην ξεχνάμε ότι από το κίνημα κατά της συγκεκριμένης μορφής ενέργειας προκλήθηκαν πολιτικές εξελίξεις, γεννήθηκαν πολιτικά κινήματα, άλλαξε ο τρόπος που γενιές ολόκληρες έμαθαν να βλέπουν την καθημερινότητά τους. Όλα αυτά θα μπορούσαν φυσικά να αλλάξουν με την κατάλληλη επιθετική εκστρατεία PR, που επί της ουσίας έχει ήδη ξεκινήσει στη Γαλλία και η οποία θα έχει σαν αιχμή του δόρατος την υπόσχεση φθηνότερης ενέργειας προς τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, που έχουν πιεστεί πολλαπλά και με άσχετες μεταξύ τους αφορμές την τελευταία δεκαετία.

Τα δύο παραδείγματα μπορεί να μοιάζουν άσχετα μεταξύ τους. Ομως η στροφή στη γεωμηχανική ή την πυρηνική ενέργεια δεν θα κριθούν αποκλειστικά και μόνο από την επιστημοσύνη τους ή από το οικολογικό τους αποτύπωμα πάνω στον πλανήτη. Θα είναι οικονομικά τα κριτήρια, που θα μπορούσαν τελικά να δρομολογήσουν την ενεργειακή/κλιματική πολιτική των επόμενων δεκαετιών.

Οσες διαδηλώσεις και να γίνουν, όσα κινήματα και να προκύψουν, την τελική απόφαση θα την πάρει τελικά η παγκόσμια οικονομική ηγεσία με κριτήριο την προσδοκώμενη κερδοφορία της. Η κοινή γνώμη θα μπορούσε να πειστεί για τα πάντα με μια επιχείρηση που θα επενδύει από τη μια στο φόβο και από την άλλη στην ελπίδα και θα έχει ντυθεί και με την απαραίτητη επιστημονικότητα. Παραδείγματα υπάρχουν άλλωστε αρκετά. Το σχετικό σήριαλ μόλις ξεκίνησε.