Γιατί ο Μητσοτάκης καθυστερεί τις αποφάσεις για την αγορά ενέργειας

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πέσει θύμα μιας από τις ελάχιστες επιτυχίες του. Η ενδιαφέρουσα -και απροσδόκητη από πλευράς του- πρόταση 6 σημείων που υπέβαλε στις αρχές Μαρτίου στην ηγεσία της ΕΕ για κοινή ευρωπαϊκή παρέμβαση στην αγορά ενέργειας, με έμφαση την επιβολή πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου και στα κέρδη της  χονδρικής αγοράς ρεύματος, θα τον κυνηγάει τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι. Κι αυτό, γιατί μπορεί να χρειαστεί να αποδείξει πόσο την πιστεύει, εφαρμόζοντάς την, εν όλω ή εν μέρει.

Η πίεση που ασκεί στη κυβέρνηση η διάχυτη κοινωνική δυσφορία για την ακρίβεια και ιδιαίτερα για τους τερατώδεις λογαριασμούς ρεύματος δεν κρύβεται. Γι’ αυτό και με κάθε ευκαιρία ο πρωθυπουργός επαναλαμβάνει την υπόσχεση ότι «αν δεν υπάρξει ευρωπαϊκή λύση, η χώρα μας θα εκπονήσει μόνη της μεγαλύτερο σχέδιο στήριξης για τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος». Το είπε ξανά χθες, επισκεπτόμενος τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα, το είπε την περασμένη Κυριακή μιλώντας στην Κρήτη, στο προσυνέδριο της ΝΔ, το είπε και την προηγούμενη Παρασκευή, κατά την επίσκεψή του στα γραφεία της ΕΔΕΥ (Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Υδρογονανθράκων).

Ωστόσο, η υπόσχεση αυτή, που την επαναλαμβάνουν σε ποικίλες εκδοχές και οι αρμόδιοι υπουργοί, έχει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα «τάιμινγκ». Κι αυτό γιατί ουσιαστικά παραπέμπει τις όποιες κυβερνητικές αποφάσεις για την ανακούφιση από τους καυτούς λογαριασμούς ρεύματος για την περίοδο από τον Ιούνιο και μετά.

Η έκτακτη σύνοδος των 27 της ΕΕ για την ενέργεια και την ουκρανική κρίση έχει οριστεί για τις 30-31 Μαΐου. Ακόμη και στο αισιόδοξο σενάριο γεφύρωσης των διαφωνιών ανάμεσα στους ηγέτες της ΕΕ και σύγκλισης σε κάποια μέτρα κοινής παρέμβασης στην αγορά αερίου και ρεύματος, θα απαιτηθεί χρόνος  μέχρι η Κομισιόν,  τα αρμόδια συμβούλια υπουργών και το Ευρωκοινοβούλιο να τα καταστήσουν συγκεκριμένες κα εφαρμόσιμες πολιτικές. Αυτός ο χρόνος είναι εχθρός όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων φυσικά. Αλλά πολύ περισσότερο είναι εχθρός της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που έχει αποφύγει όπως ο διάολος το λιβάνι να παρέμβει στην εγχώρια αγορά ρεύματος και στο χρηματιστήριο ενέργειας, όπως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουν κάνει άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις  για να μετριάσουν τις υπέρογκες αυξήσεις στους λογαριασμούς.

Όμως, οι φουσκωμένοι από τη ρήτρα αναπροσαρμογής λογαριασμοί πληρώνονται τώρα. Και θα εξακολουθήσουν να έρχονται φουσκωμένοι τον Ιούνιο κι όλους τους θερινούς μήνες, όταν οι υψηλές θερμοκρασίες, οι καύσωνες και ο τουρισμός θα ανεβάζουν τη ζήτηση ρεύματος και τις τιμές του στα ύψη. Επομένως, το να εμφανίσει η κυβέρνηση εν μέσω θέρους είτε ένα αμιγώς «ελληνικό σχέδιο» για φθηνότερο ρεύμα, είτε τον οδικό χάρτη εφαρμογής στην Ελλάδα ενός «ευρωπαϊκού σχεδίου» (που δεν είναι και το πιο πιθανό), δεν σώζει την κατάσταση. Η δυσφορία θα διογκώνεται ευθέως ανάλογα με τους λογαριασμούς.

Γενικώς, η επιλογή της κυβέρνησης να ροκανίζει τον πολιτικό χρόνο με την ελπίδα ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα εκτονωθεί η ενεργειακή κρίση δεν της έχει βγει σε καλό. Ούτε η καλλιέργεια προσδοκιών για μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο και παραγωγό υδρογονανθράκων είναι εύστοχη επικοινωνιακή τακτική. Όταν ο τσουχτερός λογαριασμός ρεύματος ενός καταναλωτή λήγει σε δέκα μέρες, του είναι αδιάφορο αν σε δέκα χρόνια θα δίνει άφθονο αέριο το Ιόνιο.

Ως εκ τούτου,  η παρέμβαση στην αγορά ενέργειας, με ευρωπαϊκό ή «εθνικό» σχέδιο, είναι μονόδρομος επιβίωσης για την κυβέρνηση. Οσο κι αν αυτό θα βάλει σε δοκιμασία τις καλές σχέσεις της με τη ΔΕΗ και τους τέσσερις ιδιώτες παραγωγούς. Και παρέμβαση στην αγορά ενέργειας σημαίνει ότι ο πρωθυπουργός θα βρεθεί στη δύσκολη θέση να εφαρμόσει μερικές από τις ρηξικέλευθες εκ πρώτης όψεως ιδέες που είχε παρουσιάσει στους ομολόγους του για την ευρωπαϊκή αγορά αερίου και ρεύματος: πλαφόν στις τιμές, ανώτατο όριο στην ημερήσια διακύμανση των χονδρικών τιμών, όρια στα περιθώρια κέρδους των παραγωγών… Και φυσικά, φορολόγηση 90% στα υπερκέρδη τους, που ακόμη περιμένουμε να τα μετρήσει η ΡΑΕ, όπως ο πρωθυπουργός υποσχέθηκε από το βήμα της βουλής. Αν καταφέρει να ψελλίσει κάτι και για τη ρήτρα αναπροσαρμογής, που τώρα ούτε το όνομά της τολμούν να προφέρουν τα κυβερνητικά στελέχη, έχει μια πιθανότητα να επιβιώσει από το πολιτικό ηλεκτροσόκ των ανατιμήσεων.

Υ.Γ. Υποθέτουμε ότι αυτός που εμπνεύστηκε και εισηγήθηκε στον πρωθυπουργό τις 6 προτάσεις για την ευρωπαϊκή παρέμβαση στην ενεργειακή αγορά θα το έχει σκυλομετανιώσει.

Ειδήσεις σήμερα:

EURACTIV: H επόμενη μέρα στην Ευρώπη χωρίς ρωσική ενέργεια

«Κάρβουνο» στις Βρυξέλλες, λιγνίτες στην Αθήνα

DW: Η Γερμανία ανακαινίζει καταφύγια και ψάχνει για νέα

Καταβάλλεται σήμερα η έκτακτη οικονομική ενίσχυση σε χαμηλοσυνταξιούχους