Ψηφιακό βίντεο κινουμένων σχεδίων κέρδισε το πρώτο βραβείο στη Μπιενάλε της Φλωρεντίας

Προβατάκια, ένας τσομπάνος που μεταμορφώνεται σε χίμαιρα και για μουσική υπόκρουση ένα θέμα εμπνευσμένο από το εμβληματικό ηχητικό σήμα της ελληνικής ραδιοφωνίας και επί σειρά ετών της ΕΡΤ. Θα μπορούσε να ήταν μια βουκολική ιστορία ή ίσως ακόμα μια φανταστική ιστορία θρίλερ. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι το «Gather», ένα ψηφιακό βίντεο κινουμένων σχεδίων, με δημιουργούς έναν φοιτητή και τον εκπαιδευτή του, που διακρίθηκε με το βραβείο «Lorenzo il Magnifico» στην ΧΙΙΙ Μπιενάλε της Φλωρεντίας (23 – 31/10/2021), κερδίζοντας την πρώτη θέση στην κατηγορία βιντεοτέχνη (Video Art).

Βασική επιδίωξη του έργου είναι να θίξει το ζήτημα της αποξένωσης του ανθρώπου από την πρόοδο του σύγχρονου πολιτισμού και την ανεξέλεγκτη βιομηχανική ανάπτυξη.

Οι βραβευμένοι δημιουργοί του «Gather», ο φοιτητής της σχολής Καλών Τεχνών (τμήμα Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης) στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Μιχάλης Κωταΐδης από τις Κρηνίδες Καβάλας και ο μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Δημήτρης Μπατσής, γνωρίστηκαν στο πανεπιστήμιο, όταν ο τελευταίος δίδασκε το μάθημα του ηχητικού σχεδιασμού στο δεύτερο έτος των σπουδών.

Ο Μιχάλης Κωταΐδης ασχολείται με τη σχεδίαση κινουμένου σχεδίου και τη ζωγραφική, ενώ στα ενδιαφέροντά του περιλαμβάνονται ο ηχητικός σχεδιασμός, η ψηφιακή ζωγραφική, η τρισδιάστατη ψηφιακή γλυπτική και το δισδιάστατο κινούμενο σχέδιο.

Ο Δημήτρης Μπατσής είναι διδάκτορας της σχολής Καλών Τεχνών του τμήματος Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Η καλλιτεχνική του δράση περιλαμβάνει ηχητικές εγκαταστάσεις, επιτελέσεις και βιντεοεγκαταστάσεις με τη χρήση υπολογιστικών εφαρμογών, τροποποιημένων κυκλωμάτων και προγραμματισμού.

Το άγνωστο εξιτάρει τον άνθρωπο

Τους δυο αυτούς ανθρώπους έφερε κοντά η αγάπη τους για τη δημιουργία, την αναζήτηση και την τεχνολογία, όπως αυτή εφαρμόζεται πλέον και στον τομέα της βιντεοτέχνης. Παρά τη σημαντική διάκριση που έλαβαν στη 13η Μπιενάλε της Φλωρεντίας, ξεχωρίζοντας η δουλειά τους ανάμεσα σε 500 συμμετοχές από όλο τον κόσμο, κρατούν χαμηλούς τόνους αναμένοντας τα αποτελέσματα και της τελικής πρόκρισης.

Το «Gather», τις επόμενες μέρες, θα διαγωνιστεί μεταξύ δέκα τριών έργων (των νικητών, δηλαδή, που επιλέχθηκαν και διακρίθηκαν στη φετινή Μπιενάλε) για την τελική πρόκριση στην έκθεση Exhibition of the Winners, περνώντας από διεθνή κριτική επιτροπή, προκειμένου να αναδειχθεί ο καλύτερος ανερχόμενος νέος καλλιτέχνης, ανεξαρτήτου διαγωνιστικής κατηγορίας.

Η τεχνολογική πρόοδος στάθηκε σύμμαχος στην επικοινωνία μαζί τους για την παρουσίαση της δουλειάς και των επόμενων στόχων τους στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

«Η αποξένωση του ανθρώπου από την πρόοδο του σύγχρονου πολιτισμού», εξηγεί ο Δημήτρης Μπατσής, «είναι ένα ζήτημα τόσο επίκαιρο όσο ποτέ στην εποχή της πληροφορίας την οποία διανύουμε. Στο έργο μας, η κοινή γνώμη παρομοιάζεται με πρόβατα που ενεργοποιούνται και κατευθύνονται από το κάλεσμα ενός μυστηριώδους βοσκού, ο οποίος συμβολίζει ένα άγνωστο -μολονότι ελκυστικό- μέλλον. Το ηχητικό δείγμα από τον τσομπανάκο, που ακούγεται κατά τη διάρκεια της μουσικής επένδυσης, αντιπροσωπεύει την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την ενότητα, αξίες έμμεσα αμφισβητούμενες στο έργο. Οι ήχοι της φύσης χρησιμοποιούνται αλληγορικά και ως αντίθεση μπροστά σε ένα αβέβαιο και αφύσικο μέλλον. Ο χιμαιρικός βοσκός αποπλανεί τα πρόβατα μέσω της φλογέρας, οδηγώντας τα προς το άγνωστο, στο όνομα της προόδου».

Οι δυο νέοι δημιουργοί υπογραμμίζουν ότι στόχος τους ήταν να καταδείξουν τη δύναμη της σύγχρονης τεχνολογικής προόδου, η οποία αν και πολλές φορές οδηγεί τους ανθρώπους σε άγνωστες πτυχές που δεν γνωρίζουν ούτε κατανοούν, εντούτοις συνεχίζουν να την ακολουθούν. Ίσως γιατί νιώθουν μια ιδιαίτερη έλξη προς την τεχνολογική εξέλιξη, η οποία τους επιφυλάσσει ευχάριστες και δυσάρεστες εκπλήξεις, όπως συμβαίνει με κάθε τι άγνωστο και καινούργιο που εξιτάρει την περιέργεια και τη φαντασία. Έτσι, και τα πρόβατα ακολουθούν στο άγνωστο τον βοσκό, παρασυρμένα από τον ήχο της φλογέρας του, αδιαφορώντας αν αυτός μεταμορφώνεται σε χίμαιρα έτοιμη να τα κατασπαράξει.

 

«Η τεχνολογία, εκεί που μας διεγείρει με τα επιτεύγματά της, την ίδια στιγμή μας τρομάζει κιόλας», επισημαίνει ο Μιχάλης Κωταΐδης και τονίζει πως «μέσα από το έργο που δημιουργήσαμε, με την ιστορία και το σενάριο που έχει, θέλαμε να προβληματίσουμε τον κόσμο, να τον βάλουμε να σκεφτεί τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η σύγχρονη τεχνολογία στη ζωή του».

Η τέχνη υπάρχει παντού σε πολλές μορφές

Τόσο ο Δημήτρης όσο και ο Μιχάλης μιλούν με ενθουσιασμό για τη συμμετοχή τους στην 13η Μπιενάλε της Φλωρεντίας, κάνοντας λόγο για μια διοργάνωση υψηλών προδιαγραφών, με τους Ιταλούς διοργανωτές να έχουν φροντίσει να νιώσουν όμορφα και οικεία από τη συμμετοχή τους. «Η παρουσία μας στην έκθεση», υπογραμμίζει ο Δημήτρης Μπατσής, «μας έδωσε την ευκαιρία να συναναστραφούμε με πολλούς καλλιτέχνες και μέσα από την ανταλλαγή απόψεων να κατανοήσουμε πόσο σημαντικό είναι να συνυπάρχουν τόσοι διαφορετικοί καλλιτέχνες σε μια τέτοια έκθεση με διαδραστικό χαρακτήρα και έντονο το διαπολιτισμικό στοιχείο. Έτσι, κατανοείς ότι η τέχνη τελικά υπάρχει παντού. Θέλοντας και μη τη βλέπεις καθημερινά μπροστά στα μάτια σου».

Ο Δημήτρης Μπατσής και ο Μιχάλης Κωταΐδης δεν κρύβουν ότι η συμμετοχή τους στην ΧΙΙΙ Μπιενάλε της Φλωρεντίας θα ήταν αδύνατη χωρίς τη χρηματοδότηση και τη βοήθεια του ΕΛΚΕ (Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας) του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, της Εrgo Culture – Human Traces και της Περιφέρειας Ηπείρου, τους οποίους ευχαριστούν θερμά για τη βοήθεια και την υποστήριξή τους, όπως και την επιμέρους βοήθεια συνεργατών (post production designer Sen Na) και την υποστήριξη που είχαν από το τμήμα Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης της σχολής Καλών Τεχνών.