Reporters United: Το Μαξίμου γνώριζε την παρακολούθηση του Θανάση Κουκάκη από την ΕΥΠ

Μείζον πολιτικό θέμα τίθεται πλέον για την κυβέρνηση μετά από το ρεπορτάζ που δημοσιεύει σήμερα (15/4) η δημοσιογραφική ομάδα Reporters United, στο οποίο αποκαλύπτει ότι ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης έχει πέσει θύμα παρακολούθησης από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, η οποία τελεί υπό την άμεση εποπτεία του πρωθυπουργού.

Η καταγγελία έγινε την περασμένη εβδομάδα από το insidestory.gr, ιστοσελίδα της οποίας είναι συνεργάτης ο Θανάσης Κουκάκης, ερευνητής δημοσιογράφος με συνεργασίες και με μεγάλα διεθνή μέσα. Σε εκείνο το δημοσίευμα αναφερόντας ότι το κινητό τηλέφωνο του δημοσιογράφου παρακολουθούνταν επί 2,5 μήνες, καθώς σε αυτό είχε εγκατασταθεί το περιβόητο κακόβουλο λογισμικό Predator της εταιρείας Cytrox που χρησιμοποιείται από μυστικές υπηρεσίες και αρχές επιβολής του νόμου 

Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση είχε υποστηρίξει δια του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι η υπόθεση ερευνάται, ενώ είχε κάνει λόγο για «ιδιωτική παρακολούθηση», όμως τώρα καλείται να δώσει πειστικές απαντήσεις.

Το χρονικό όπως περιγράφεται στο ρεπορτάζ των Reporters United

Η ομάδα reporters united στο σημερινό της ρεπορτάζ  [Διαβάστε το ολόκληρο ΕΔΩ] αναφέρει πως με βάσει τα κρατικά έγγραφα που έχει στη διάθεσή της, το καλοκαίρι του 2020 η ΕΥΠ παρακολουθούσε το κινητό του δημοσιογράφου για… λόγους εθνικής ασφάλειας. Το περιστατικό αυτό είναι έναν χρόνο πριν το χακάρισμα του κινητού του με το σύστημα Predator.

Σύμφωνα με τα έγγραφα, την 1η Ιουνίου του 2020, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε2402/2020, η ΕΥΠ κατέθεσε στην Cosmote αίτημα για άρση του απορρήτου σε αριθμό κινητού που ο δημοσιογράφος διατηρούσε στον πάροχο. Η άρση του απορρήτου ζητήθηκε για δύο μήνες -από την 1η Ιουνίου έως την 1η Αυγούστου 2020- με την επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας.

Στις 13 Ιουλίου η ΕΥΠ, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε3077/2020, ζητάει παράταση της άρσης του απορρήτου του ίδιου αριθμού, πάλι για λόγους εθνικής ασφάλειας και για διάστημα δύο μηνών, έως την 1η Οκτωβρίου 2020.

Ωστόσο, έναν μήνα αργότερα, στις 12 Αυγούστου, η ΕΥΠ, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε3580/2020, ζητάει ξαφνικά παύση της άρσης του απορρήτου, πριν δηλαδή εκπνεύσει το δεύτερο δίμηνο των παρακολουθήσεων.

Και οι τρεις διατάξεις -άρση απορρήτου, παράταση και παύση της άρσης- έγιναν μετά από άδεια που έδωσε η αρμόδια Εισαγγελέας, χωρίς την οποία είναι παράνομη η άρση του απορρήτου. Ωστόσο, η Εισαγγελέας που εκδίδει τις σχετικές διατάξεις άρσης του απορρήτου είναι η Εισαγγελέας της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, θεσμός που στεγάζεται στο κτίριο της ΕΥΠ στην Κατεχάκη. Πρόκειται για τη Βασιλική Βλάχου, εισαγγελέα Εφετών.

Οι διατάξεις της ΕΥΠ που αίρουν το απόρρητο των επικοινωνιών πολιτών για λόγους εθνικής ασφάλειας δεν αναφέρουν ούτε το όνομα του θιγόμενου ούτε εξειδικεύουν τους λόγους της άρσης του απορρήτου. Περιορίζονται στον αριθμό τηλεφώνου και στην αόριστη επίκληση της εθνικής ασφάλειας. Μόνο το 2021 εκδόθηκαν 13.751 τέτοιες άρσεις – με κάθε άρση να μπορεί να αντιστοιχεί σε παραπάνω από ένα τηλέφωνο. 

Στις 12 Αυγούστου 2020, τη μέρα που η ΕΥΠ ζήτησε να σταματήσει η άρση του απορρήτου του Κουκάκη, ο δημοσιογράφος κατέθεσε στην ΑΔΑΕ καταγγελία για να του γνωστοποιήσει αν παρακολουθούνται οι επικοινωνίες του σε δύο αριθμούς κινητών κι ένα σταθερό τηλέφωνο.

Τα ρεπορτάζ Κουκάκη

Την επίμαχη περίοδο της παρακολούθησης ο δημοσιογράφος ασχολείτο μεταξύ άλλων με θέματα, όπως η δικαστική εξέλιξη του σκανδάλου Τράπεζας Πειραιώς – Λογοθέτη, υποθέσεις αποδέσμευσης περιουσιακών στοιχείων προσώπων που κατηγορούνταν για ξέπλυμα χρήματος, συμβάσεις σχετικά με αμυντικές δαπάνες, υποθέσεις ξένων επενδυτών που απέκτησαν ξενοδοχεία στην Ελλάδα και ενισχύθηκαν από τον αναπτυξιακό νόμο, δαπάνες των υπουργείων Μετανάστευσης, της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και των υπουργείων Προ.Πο. και Δικαιοσύνης που χαρακτηρίστηκαν απόρρητες.

Πώς το Μαξίμου εμπλέκεται στις υποκλοπές Κουκάκη

H παρακολούθηση ενός δημοσιογράφου σε χώρα της ΕΕ εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ελευθερία του Τύπου και το κράτος δικαίου. Η υπόθεση Κουκάκη, ωστόσο, πάει πολύ βαθύτερα αλλά φτάνει και πολύ ψηλότερα:

• Το Μαξίμου είναι θεσμικά υπεύθυνο για την ΕΥΠ. Ο πρωθυπουργός, με απόφασή του μόλις μερικές μέρες μετά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές του 2019, έθεσε την υπηρεσία υπό τον άμεσο έλεγχό του.
• Η ΕΥΠ επικαλέστηκε λόγους εθνικής ασφάλειας για να υποκλέψει τις επικοινωνίες του δημοσιογράφου. Πώς διακυβεύεται η εθνική ασφάλεια από έναν οικονομικό ρεπόρτερ που την περίοδο των παρακολουθήσεων ερευνά τα συμφέροντα ιδιωτικών τραπεζών και τραπεζιτών;
• Πώς μπορεί να δικαιολογήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη την υποκλοπή των συνομιλιών ενός δημοσιογράφου που συνεργάζεται με διεθνή μέσα ενημέρωσης όπως οι Financial Times και το CNBC;
• Όπως θα δούμε παρακάτω, το Μαξίμου όχι μόνο είχε γνώση της υπόθεσης, αλλά επιπλέον έλαβε μέτρα για την αποσιώπησή της. Θορυβημένη από αίτημα της ΑΔΑΕ προς την ΕΥΠ σχετικά με την παρακολούθηση Κουκάκη, η κυβέρνηση σπεύδει μέσα σε μόλις 20 μέρες να αλλάξει τον νόμο για την ΑΔΑΕ, με σκοπό η παρακολούθηση Κουκάκη να μείνει για πάντα κρυφή. (Η δημοσίευση αυτού του ρεπορτάζ, πάντως, σημαίνει ότι δεν τα κατάφερε.)
• Λίγους μήνες μετά το κινητό του δημοσιογράφου μολύνεται από το λογισμικό Predator – ένα λογισμικό υποκλοπών που σύμφωνα με το διεπιστημονικό εργαστήριο Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο χρησιμοποιείται ως τώρα μόνο από κυβερνήσεις.

Η ΕΥΠ διατάσσει την παρακολούθηση του Κουκάκη

Σύμφωνα με έγγραφα που μελέτησε το Reporters United, την 1η Ιουνίου του 2020, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε2402/2020, η ΕΥΠ κατέθεσε στην Cosmote αίτημα για άρση του απορρήτου σε αριθμό κινητού που ο δημοσιογράφος διατηρούσε στον πάροχο. Η άρση του απορρήτου ζητήθηκε για δύο μήνες -από την 1η Ιουνίου έως την 1η Αυγούστου 2020- με την επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας.

Στις 13 Ιουλίου η ΕΥΠ, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε3077/2020, ζητάει παράταση της άρσης του απορρήτου του ίδιου αριθμού, πάλι για λόγους εθνικής ασφάλειας και για διάστημα δύο μηνών, έως την 1η Οκτωβρίου 2020.

Ωστόσο, έναν μήνα αργότερα, στις 12 Αυγούστου, η ΕΥΠ, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε3580/2020, ζητάει ξαφνικά παύση της άρσης του απορρήτου, πριν δηλαδή εκπνεύσει το δεύτερο δίμηνο των παρακολουθήσεων.

Και οι τρεις διατάξεις -άρση απορρήτου, παράταση και παύση της άρσης- έγιναν μετά από άδεια που έδωσε η αρμόδια Εισαγγελέας, χωρίς την οποία είναι παράνομη η άρση του απορρήτου. Ωστόσο, η Εισαγγελέας που εκδίδει τις σχετικές διατάξεις άρσης του απορρήτου είναι η Εισαγγελέας της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, θεσμός που στεγάζεται στο κτίριο της ΕΥΠ στην Κατεχάκη. Πρόκειται για τη Βασιλική Βλάχου, εισαγγελέα Εφετών.

Οι διατάξεις της ΕΥΠ που αίρουν το απόρρητο των επικοινωνιών πολιτών για λόγους εθνικής ασφάλειας δεν αναφέρουν ούτε το όνομα του θιγόμενου ούτε εξειδικεύουν τους λόγους της άρσης του απορρήτου. Περιορίζονται στον αριθμό τηλεφώνου και στην αόριστη επίκληση της εθνικής ασφάλειας. Μόνο το 2021 εκδόθηκαν 13.751 τέτοιες άρσεις – με κάθε άρση να μπορεί να αντιστοιχεί σε παραπάνω από ένα τηλέφωνο. 

Η πρώτη αντίδραση του Θανάση Κουκάκη

Ο δημοσιογράφος σχολίασε μέσω Twitter τις σημερινές αποκαλύψεις σημειώνοντας: Οι @Reporters_gr αποκαλύπτουν σήμερα έγγραφα που τεκμηριώνουν πως η παρακολούθηση μου έγινε από την ΕΥΠ για λόγους «εθνικής ασφαλείας». Ξεκίνησε στις 20/6/2020 και διεκόπη στις 12/8/2020, την ημέρα που υπέβαλα καταγγελία στην ΑΔΑΕ ότι με παρακολουθούν! Το θεσμικά αδιανόητο. Για να μην μου γνωστοποιήσει η ΑΔΑΕ ότι είχα τεθεί υπό παρακολούθηση, η κυβέρνηση προχώρησε στις 31 /03/2021 στην τροποποίηση του νόμου της Αρχής ο οποίος ίσχυε για 27 χρόνια! Μετά την πρώτη παρακολούθηση και σχεδόν ένα χρόνο μετά, επιμολύναν το κινητό μου με το λογισμικό Predator της εταιρείας Cytrox (Intellexa). Αυτή ήταν η δεύτερη συνεχόμενη παρακολούθηση μου, η οποία όμως εντοπίστηκε πρώτη χρονικά με τη βοήθεια του 
@Citizenlab. Τα δημοσιεύματα των  @insidestory  και  @Reporters_gr  είναι τεράστιες δημοσιογραφικές επιτυχίες και ευχαριστώ ολόψυχα τους @e_triantafillou
@telloglou @Chondrogiannos  και  @boublis που με την δουλειά του απέδειξαν πως δεν με παρακολουθούσαν «ιδιώτες», αλλά η ΕΥΠ. Δυστυχώς περιμένω ακόμη από τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Β. Πλιώτα να με καλέσει, κάτι που έχω αιτηθεί από την Τετάρτη. Θα αναμένω επίσης από την εισαγγελέα επόπτη της ΕΥΠ Βασιλική Βλαχου να τεκμηριώσει τους λόγους που υπέγραψε την παρακολούθησή μου. Πλέον η κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχίσει να ψεύδεται και υποχρεούται να ενημερώσει
την κοινή γνώμη, σε Ελλάδα και εξωτερικό, γιατί «καταχράστηκε την εξουσία της» : ζητώντας την παρακολούθηση μου και νομοθετώντας για να αποκρύψει την παρακολούθηση. Σας ευχαριστώ όλους για την  υποστήριξη. Ευχαριστώ το ΔΣ της ΕΣΗΕΑ και τις ξένες ενώσεις Τύπου.

Η σημερινή τοποθέτηση Οικονόμου

Σήμερα, κατά το μπρίφινγκ, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επανήλθε στο ζήτημα σημειώνοντας: Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας αυτεπάγγελτα έχει παρέμβει προκειμένου να διερευνήσει τη σχετική καταγγελία. Και έχει ζητήσει τη συνδρομή σε τεχνικό επίπεδο της αρμόδιας ανεξάρτητης αρχής, της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών. Συνολικά για το θόρυβο που έχει δημιουργηθεί θέλω να πως ότι οι ελληνικές αρχές δεν χρησιμοποιούν τα συγκεκριμένα λογισμικά τα οποία περιγράφονται στις καταγγελίες αυτές και ως εκ τούτου το ελληνικό δημόσιο δεν συναλλάσσεται με καμία από τις εταιρείες που κατασκευάζουν ή εμπορεύονται τέτοιου είδους λογισμικά. Παρόλα αυτά, πρόκειται για μια σοβαρή καταγγελία και ορθώς η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, σε ένα ευρωπαϊκό κράτος δικαίου παρενέβη αυτεπάγγελτα για να διερευνήσει το όλο θέμα.

Παρακολούθηση δημοσιογράφου μέσω κινητού – Τι λένε κυβέρνηση και αντιπολίτευση