ΕΕ: Τα υπέρ και τα κατά από ένα εμπάργκο στο φυσικό αέριο

Οι εικόνες με τις σφαγές αμάχων στις περιοχές γύρω από το Κίεβο αυξάνουν την πίεση στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθιστώντας πιθανό ένα τέταρτο πακέτο κυρώσεων.  Κυρώσεις που στρέφονται όμως έμμεσα ή άμεσα και κατά όσων τις επιβάλλουν. Κι εδώ είναι το μεγάλο πρόβλημα.

Οι νέες κυρώσεις πιθανότατα θα βασιστούν στη λογική των προηγούμενων, αλλά αυτή τη φορά οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να κάνουν ένα βήμα παραπέρα. Το πακέτο αναμένεται να περιλαμβάνει περιορισμούς στις εκμισθώσεις αεροσκαφών, στις εισαγωγές και εξαγωγές καυσίμων για αεροσκάφη, στα προϊόντα χάλυβα και τα είδη πολυτελείας, ενώ δεν αποκλείεται να δούμε και ένα εμπάργκο στον ρωσικό άνθρακα. 

Η ΕΕ δεν θα συμφωνήσει σε ένα σκληρό ενεργειακό εμπάργκο, τουλάχιστον όχι σύντομα, εκτιμάει το gzeromedia, προσθέτοντας, ωστόσο, ότι μεμονωμένα κράτη μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να πάρουν μια τέτοια απόφαση.

Μάλιστα συνοψίζει τα θετικά και αρνητικά από ένα πιθανό εμπάργκο στο ρωσικό φυσικό αέριο. 

Τα επιχειρήματα υπέρ της απαγόρευσης του ρωσικού αερίου

Η πίεση των πολιτών, ακόμη και σε χώρες που εξαρτώνται από το ρωσικό αέριο. Σε πρόσφατη έρευνα, οι περισσότεροι Πολωνοί υποστήριξαν την απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών ενέργειας. Παρόμοιες διαθέσεις είχε η πλειοψηφία των Γερμανών σε έρευνα του YouGov στις αρχές Μαρτίου. Εδώ βέβαια πρέπει να συνυπολογιστεί το γεγονός ότι στο τέλος κανένας δεν θα είναι ευχαριστημένος τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος.

Το ενεργειακό εμπάργκο θα μπορούσε να «κάψει» και την ρωσική οικονομία. Η Ρωσία εξάγει ημερησίως στην ΕΕ περίπου 400 εκατ. ευρώ φυσικό αέριο ημερησίως και δεν έχει πολλές επιλογές για να μετακινήσει αυτές τις αποστολές σε άλλες αγορές. Έτσι, δεδομένου ότι οι εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη αντιπροσωπεύουν πάνω από το 2% του ΑΕΠ της Ρωσίας, το εμπάργκο θα επηρεάσει σημαντικά την ικανότητα του Πούτιν να χρηματοδοτεί τη ρωσική πολεμική μηχανή.

Το ενεργειακό εμπάργκο μεμονωμένων χωρών θα μπορούσε να αποβεί μεταδοτικό. Η ΕΕ σχεδιάζει να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου κατά δύο τρίτα σε ένα χρόνο. Εφόσον όμως οι ευρωπαϊκές χώρες προχωρήσουν μεμονωμένα σε εμπάργκο, αυτό θα μπορούσε να επισπεύσει την ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία.

Αφαιρεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα της Μόσχας που χάρη στο φυσικό αέριο έχει αποφύγει πολλά σε σχέση με την ΕΕ, επειδή ο Πούτιν πάντα υπολόγιζε ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα τολμούσαν ποτέ να αγγίξουν το ρωσικό αέριο.

Τα επιχειρήματα κατά της απαγόρευσης του ρωσικού αερίου

Το ενεργειακό εμπάργκο θα μπορούσε να προκαλέσει ύφεση. Η εμπιστοσύνη των επενδυτών της Ευρωζώνης βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο του 2020 και ένα μπλόκο των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου θα αυξήσει τις πιθανότητες μιας επικείμενης ύφεσης στην ΕΕ. Οι Ευρωπαίοι που θα χάσουν τις δουλειές τους θα μπορούσαν να ανατρέψουν την ισχυρή λαϊκή στήριξη στην Ουκρανία και την επιθυμία να τιμωρήσουν τη Ρωσία.

Θέμα οπτικής: Ο Πούτιν μπορεί να το θεωρήσει ως κήρυξη πολέμου, και νιώθοντας στρυμωγμένος στη γωνία- όπως στην ιστορία με τον αρουραίο που θεωρεί μεγάλο δάσκαλό του- θα μπορούσε να κλιμακώσει την επίθεσή του, μετατοπίζοντάς τη σε άλλη χώρα ή χρησιμοποιώντας χημικά όπλα.

Κανείς δεν είναι σε θέση να αναπληρώσει το κενό σε αυτή τη φάση. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και το Κατάρ, για παράδειγμα, έχουν τεχνικά την ικανότητα να καλύψουν το έλλειμμα που θα δημιουργηθεί. Αρκετές χώρες της ΕΕ έχουν ήδη υπογράψει συμφωνίες και με τις δύο, αλλά το ποσό που μπορούν να στείλουν οι ΗΠΑ και το Κατάρ στο εγγύς μέλλον είναι πολύ μικρότερο από αυτό που παρέχει αυτή τη στιγμή η Ρωσία. Μια άλλη επιλογή είναι η Αλγερία, αλλά οι συνομιλίες με την ΕΕ έχουν σταματήσει λόγω της πρόσφατης έντασης της Αλγερίας με το Μαρόκο και την Ισπανία για τη Δυτική Σαχάρα.

Η Κίνα που θα δει μια ευκαιρία εάν γίνει διαθέσιμη μεγάλη ποσότητα ρωσικού φυσικού αερίου σε σημαντική έκπτωση. Σε μια εποχή που η ΕΕ και η Κίνα βρίσκονται σε «σύγκρουση» για την Ουκρανία, οι Βρυξέλλες δύσκολα μπορούν να επιτρέψουν στο Πεκίνο να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη δίνοντας στους Κινέζους πρόσβαση στο ρωσικό αέριο σε τιμές πώλησης.