Η ΕΚΤ ετοιμάζεται για μείωση επιτοκίων – Πώς επηρεάζει ο πληθωρισμός και το εμπόριο

Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να εξελιχθεί πιο αργά από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί, λόγω των αυξημένων δασμών από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg, ενισχύοντας το σενάριο για μείωση επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αυτή την εβδομάδα.

Οι αναλυτές προβλέπουν μέσο ρυθμό αύξησης τιμών καταναλωτή στο 1,9% το 2026 και στο 2% το 2027, δηλαδή κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερα από προηγούμενες προβλέψεις. Η ανάπτυξη της οικονομίας αναμένεται να φτάσει το 0,8% φέτος, ελαφρώς μειωμένη, πριν ξεκινήσει νέα δυναμική.

Αύξηση πιθανοτήτων για μείωση επιτοκίων

Αν και η έρευνα δεν λαμβάνει υπόψη την πρόσφατη απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να παγώσει την αύξηση των δασμών για μεγάλο μέρος του κόσμου, προσφέρει εικόνα για τις πιθανές συνέπειες των πολιτικών του. Αυτή τη στιγμή, έχουν επιβληθεί δασμοί 145% στην Κίνα και 10% σε άλλους εμπορικούς εταίρους, μεταξύ των οποίων και η ΕΕ. Τα μέτρα αυτά «πάγωσαν» για 90 ημέρες, προκειμένου να δοθεί χρόνος για διαπραγματεύσεις.

Η αντίδραση των επενδυτών ήταν έντονη, προκαλώντας πτώση στις χρηματιστηριακές αγορές και αύξηση των προσδοκιών ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε έβδομη μείωση επιτοκίων αυτή την εβδομάδα. Σύμφωνα με ξεχωριστή έρευνα του Bloomberg, οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι θα υπάρξουν δύο ακόμα μειώσεις — τον Απρίλιο και τον Ιούνιο.

Ο Γκρεγκ Φουζέσι της JPMorgan Chase δήλωσε: 

«Ακόμα και με την προσωρινή αναστολή δασμών, μια μείωση τον Απρίλιο έχει λογική. Μια μείωση τον Ιούνιο επίσης δεν θα είναι αμφιλεγόμενη, αν και η συνέχεια εξαρτάται από την εξέλιξη των εμπορικών συνομιλιών με τις ΗΠΑ».

Ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είχαν ήδη δηλώσει την πρόθεσή τους να δράσουν πριν ξεκινήσει η εβδομάδα σιωπής. Ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, υποστήριξε ότι υπάρχει ακόμα χώρος για μείωση, με τους δασμούς του Τραμπ να ενισχύουν την ανάγκη για δράση σύντομα. Παρόμοιες απόψεις εξέφρασαν οι Όλι Ρεν (Φινλανδία) και Γκεντιμίνας Σίμκους (Λιθουανία).

Ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιόαχιμ Νάγκελ, τόνισε απλώς ότι η ΕΚΤ θα δράσει υπεύθυνα, βάσει των δεδομένων και των εξελίξεων. Ο Ρόμπερτ Χόλτσμαν της Αυστρίας δήλωσε πως δεν βλέπει λόγο για μείωση προς το παρόν, λόγω της μεγάλης αβεβαιότητας.

Ενίσχυση ευρώ και πτώση ενεργειακού κόστους

Πριν τις ανακοινώσεις του Τραμπ, η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ είχε προειδοποιήσει ότι οι δασμοί ενδέχεται να επιβραδύνουν την ανάπτυξη της ευρωζώνης, ενώ θα ενισχύσουν προσωρινά τον πληθωρισμό.

Ωστόσο, οι επιπτώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές ήταν πιο έντονες από το αναμενόμενο. Το ευρώ σκαρφάλωσε σε υψηλό τριετίας την Παρασκευή, γεγονός που σημαίνει ότι οι εισαγωγές θα γίνουν φθηνότερες, πιέζοντας τις τιμές προς τα κάτω. Ταυτόχρονα, οι τιμές ενέργειας μειώθηκαν.

Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Πάουελ, ανώτερο οικονομολόγο του Bloomberg για την ευρωζώνη «η ΕΚΤ αντιμετωπίζει πλέον έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από την τελευταία συνεδρίασή της. Οι δασμοί των ΗΠΑ είναι πραγματικότητα και η νομισματική πολιτική της ευρωζώνης θα πρέπει να προσαρμοστεί. Αναμένουμε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο θα μειώσει ξανά τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση της 17ης Απριλίου, με περισσότερη χαλάρωση να ακολουθεί».

Η ΕΕ απέφυγε μέχρι στιγμής σκληρά αντίμετρα, τα οποία θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν τον πληθωρισμό. Αυτό αφήνει περιθώριο για περαιτέρω μειώσεις στα επιτόκια, σύμφωνα με την Evelyn Herrmann της Bank of America.

«Αν οι τιμές της ενέργειας και οι συναλλαγματικές ισοτιμίες δεν αλλάξουν σημαντικά, θα είναι δύσκολο για την ΕΚΤ να μην αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις πληθωρισμού τον Ιούνιο. Και σε μια τέτοια περίπτωση, θα είναι δύσκολο να μην μειώσει κι άλλο τα επιτόκια».

Μια νέα μείωση 0,25% τον Ιούνιο θα φέρει το επιτόκιο καταθέσεων στο 2%, περίπου στο μέσο της εκτιμώμενης ουδέτερης ζώνης — επιτόκιο που δεν περιορίζει ούτε ενισχύει την ανάπτυξη. Περαιτέρω μείωση ίσως χρειαστεί μόνο αν επιδεινωθεί σημαντικά η οικονομική κατάσταση, την οποία συγκρατεί μέχρι τώρα η προσδοκία αύξησης των δημοσίων δαπανών στη Γερμανία.

Οι απόψεις διίστανται

Οικονομολόγοι της Deutsche Bank και της Goldman Sachs, όπως και η Herrmann, βλέπουν τα επιτόκια να πέφτουν στο 1,5% μέχρι το τέλος του έτους, λόγω της χαμηλής αναπτυξιακής και πληθωριστικής δυναμικής.

Ωστόσο, άλλοι εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί. Οι Peter Schaffrik και George Moran της RBC Capital Markets εκτιμούν πως «η ΕΚΤ είναι απίθανο να αντιδράσει άμεσα στους δασμούς. Οι αγορές ίσως είναι υπερβολικά αισιόδοξες αναμένοντας μείωση τον Ιούνιο. Πιστεύουμε ότι η ΕΚΤ θα κινηθεί προσεκτικά, καθώς οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό καθιστούν δύσκολη την περαιτέρω μείωση».

Ο Κλάας Κνοτ, διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ολλανδίας, σημείωσε την περασμένη εβδομάδα ότι οι αντικρουόμενες οικονομικές πολιτικές δυσκολεύουν την ΕΚΤ στο να εκτιμήσει τις αναπτυξιακές προοπτικές της περιοχής.

Παραδέχθηκε ότι οι δασμοί λειτουργούν ως «αρνητικό σοκ ζήτησης» βραχυπρόθεσμα, αλλά οι πληθωριστικές επιπτώσεις ενδέχεται να υπερισχύσουν μακροπρόθεσμα. Λαμβάνοντας υπόψη τη μετατόπιση της δημοσιονομικής πολιτικής, η ΕΚΤ θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική, κατέληξε.

Με πληροφορίες από Bloomberg