Έκθεση-κόλαφος για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα

Η Ελλάδα κατρακυλά όλο και πιο χαμηλά στην Ελευθερία του Τύπου και την ποιότητα της ενημέρωσης.

Η έκθεση που παρουσιάστηκε σήμερα από 7 ανεξάρτητους ευρωπαϊκούς φορείς (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων, Διεθνές Ινστιτούτο Δημοσιογραφίας, ECPMF, Article 19, Press Unlimited, InfAl, Osservatorio Balcani e Caucaso ) υπό την αιγίδα του Media Freedom Rapid Response με τίτλο «Ελέγχοντας το Μήνυμα: Οι προκλήσεις για την ανεξάρτητη δημοσιογραφία στην Ελλάδα» αποτελούν ένα μελανό σημείο για την ιστορία της ενημέρωσης στη χώρα μας αλλά κυρίως για την κυβέρνηση αναφορικά με το πως αντιμετωπίζει την ελευθερία του Τύπου.

Οι ερευνητές του MFRR βρέθηκαν στη χώρα μας το πρώτο 15νθήμερο του 2021 και συνάντησαν/συνομίλησαν με περισσότερους από 40 δημοσιογράφους, επικεφαλής ενώσεων Τύπου, συγγενείς δημοσιογράφων που έπεσαν θύματα δολοφονικής επίθεσης (περίπτωση Καραϊβάζ), πανεπιστημιακούς ερευνητές κ.α., ενώ την ίδια ώρα δεν απάντησαν στον κάλεσμά τους τόσο το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας όσο και το υπουργείο Δικαιοσύνης.Στην πολυσέλιδη έκθεσή τους εστιάζουν στους εξής άξονες:

1. Λίστα Πέτσα
2. Δολοφονία Γιώργου Καραϊβάζ
3. Παρακολουθήσεις δημοσιογράφων από την ΕΥΠ
4. Ποινικές διώξεις δημοσιογράφων που έχουν ασχοληθεί με τη λίστα Λαγκάρντ και την υπόθεση Novartis.
5. Προσφυγικό και δημοσιογραφία
6. Αγωγές SLAPP κατά δημοσιογράφων.

Στην έκθεση κάνουν λόγο για «συστημική κρίση που επηρεάζει την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα έχει επιδεινωθεί από τις προσπάθειες της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας να “ελέγχει το μήνυμα” και να ελαχιστοποιήσει τις επικριτικές και διαφωνούμενες φωνές. Εφημερίδες και μεμονωμένοι δημοσιογράφοι που βρίσκονται ιδεολογικά στο πλευρό της αντιπολίτευσης ή τηρούν ουδέτερη στάση ξεχωρίζουν από την κυβέρνηση για άνιση μεταχείριση που υπονομεύει τη δημοσιογραφική τους δραστηριότητα». Και συμπληρώνουν: «Αυτό επιδεινώθηκε περαιτέρω από την έλλειψη διαφάνειας σχετικά με την κατανομή της κρατικής διαφήμισης και τη διανομή της με βάση καθιερωμένες κομματικές γραμμές».

Για την περίπτωση Καραϊβάζ σημειώνουν πως «σε αντίθεση με τις υποσχέσεις των αρχών, η πρόοδος της έρευνας φαίνεται αργή και στερείται βασικής διαφάνειας. Αυτό, σε συνδυασμό με τη μακροχρόνια έρευνα για τις απειλές κατά του δημοσιογράφου Κώστα Βαξεβάνη, έχει δημιουργήσει ένα ανατριχιαστικό αποτέλεσμα και έχει οδηγήσει σε δυσπιστία για την ικανότητα ή την προθυμία της κυβέρνησης να προστατεύσει τη δημοσιογραφική κοινότητα».

Σε ό,τι αφορά τους συναδέλφους που καλύπτουν το προσφυγικό η έρευνα κάνει μια εκτενή αναφορά στις αποκαλύψεις ότι η ΕΥΠ παρακολουθεί κάποιους απ’ αυτούς σε πλήρη αντίθεση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τη σύμβαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και σημειώνει χαρακτηριστικά: «Οι παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι συνδέονται με την περιοριστική μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης και την απροθυμία να αποδεχθεί τον δημόσιο έλεγχο, οδηγώντας σε εμπόδια στην αναφορά, όπως αυθαίρετη σύλληψη και κράτηση, περιορισμός πρόσβασης, παρακολούθηση και παρενόχληση».

Για τα ρεπορτάζ που καλύπτουν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας γίνεται λόγος για «δημοσιογράφους που υφίστανται επιθετικότητα τόσο από αξιωματούχους επιβολής του νόμου όσο και από διαδηλωτές» και πως «δεν υπάρχει πολιτική βούληση» προκειμένου να εξαλειφθούν τέτοια φαινόμενα.

Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για την περίπτωση της Ολλανδής δημοσιογράφου Ίνγκεμποργκ Μπέγκελ και της συμπεριφοράς του Έλληνα πρωθυπουργού σε σχετική συνέντευξη Τύπου, αλλά και τα όσα ακολούθησαν στη συνέχεια που οδήγησαν τη συνάδελφο στην απόφαση να εγκαταλείψει την Ελλάδα.

Η δημοσιοποίηση της έκθεσης ανέβασε το πολιτικό θερμόμετρο. Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε την έκθεση «κόλαφο» για την κυβέρνηση κι έκανε λόγο για «καθεστωτικές συμπεριφορές Μητσοτάκη», συμπληρώνοντας πως «αυτό που οι Έλληνες το ζουν κάθε μέρα, με τη φίμωση κάθε κριτικής, τις κάθε λογής λίστες Πέτσα και τις διώξεις δημοσιογράφων για τις έρευνές τους, τώρα το βλέπουν ξεκάθαρα και στην Ευρώπη.
Η δήθεν “φιλελεύθερη” κυβέρνηση της ΝΔ μετατρέπει την Ελλάδα σε προβληματική χώρα για την ελευθερία του Τύπου, δηλαδή για την ίδια τη Δημοκρατία».

Στην απάντησή του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου χαρακτήρισε αφ’ ενός «προσβλητική» την έκθεση «για τον ελληνικό Τύπο, τους λειτουργούς του και τους θεσμούς», αφετέρου μίλησε για «ευτέλεια ενός κόμματος να την υιοθετεί».

Ακολούθως ο κ. Οικονόμου υποστήριξε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα και πως αυτή είναι «συνταγματικά κατοχυρωμένη», ενώ έκανε λόγο και για τον πλουραλισμό που επικρατεί στα μέσα ενημέρωσης, συμπληρώνοντας πως «κανένα διεθνές θεσμικό όργανο δεν αμφισβητεί αυτή την πραγματικότητα».

Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα: «Η Ελλάδα γίνεται Ουγγαρία σε θέματα ελευθερίας του Τύπου»