Η πανδημία έχει «καταστροφικές» συνέπειες στον αγώνα κατά του AIDS, της φυματίωσης, της ελονοσίας

Η πανδημία του νέου κορονοϊού θα έχει συνέπεια εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι να πεθάνουν από φυματίωση, AIDS και ελονοσία, λόγω του κλονισμού των συστημάτων υγείας, ιδίως των πιο φτωχών κρατών, τονίζει σε έκθεσή του που έδωσε στη δημοσιότητα σήμερα Τετάρτη το Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση των ασθενειών αυτών.

Σε κάποιες από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο, οι πλεονάζοντες θάνατοι εξαιτίας του AIDS και της φυματίωσης ενδέχεται ακόμη και να ξεπεράσουν αυτούς εξαιτίας της COVID-19, σύμφωνα με την ετήσια έκθεσή του.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Παγκόσμιο Ταμείο, ο αριθμός των ασθενών που νοσηλεύθηκαν για την αντιμετώπιση της φυματίωσης που είναι ανθεκτική στα φάρμακα στα κράτη όπου επενδύει μειώθηκε κατά 19%. Τα προγράμματα και οι υπηρεσίες για την πρόληψη του HIV και του AIDS συρρικνώθηκαν κατά 11%, πρόσθεσε.

Η πανδημία είχε «σαρωτικό αντίκτυπο» στον αγώνα για την αντιμετώπιση των τριών ασθενειών, τονίζει ο θεσμός. Για πρώτη φορά, διαπιστώθηκε υποχώρηση των προσπαθειών που αφορούν πληθυσμούς-κλειδιά και ευάλωτες ομάδες.

Οι αριθμοί για το 2020 «επιβεβαιώνουν αυτό που φοβόμασταν από τη στιγμή που εκδηλώθηκε η πανδημία του νέου κορονοϊού», συνόψισε ο Πίτερ Σαντς, ο εκτελεστικός διευθυντής του Παγκόσμιου Ταμείου για την Καταπολέμηση του AIDS, της Φυματίωσης και της Ελονοσίας. «Ο αντίκτυπός της ήταν σαρωτικός. Για πρώτη φορά στην ιστορία μας, οι βασικοί δείκτες μας βρίσκονται σε υποχώρηση».

Η πανδημία κλόνισε τα συστήματα υγείας, μείωσε τις διαγνωστικές εξετάσεις και την προσφορά θεραπείας. Είχε «καταστροφικές» συνέπειες στον αγώνα κατά της φυματίωσης: προσφέρθηκε θεραπεία σε περίπου 4,7 εκατ. ανθρώπους, δηλαδή σχεδόν σε ένα εκατομμύριο λιγότερους ασθενείς απ’ ό,τι το 2019.

Στο μέτωπο του αγώνα εναντίον του ιού ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας, ο αντίκτυπος της πανδημίας ήταν επίσης μεγάλος. Μολονότι ο αριθμός των θετικών που λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία συνέχισε να αυξάνεται (+9% το 2020), η έκθεση κάνει λόγο για «πολύ ανησυχητική» μείωση των υπηρεσιών πρόληψης και των εξετάσεων σε πληθυσμούς-κλειδιά.

Ο αριθμός των ανθρώπων που αφορούν τα προγράμματα πρόληψης του συνδρόμου επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας μειώθηκε κατά 11% το 2020, κατά 12% στον νεότερο πληθυσμό. Ο αριθμός των θεραπειών που χορηγούνται σε μητέρες για να αποτραπεί ο κίνδυνος να μεταδοθεί ο ιός στα μωρά τους μειώθηκε κατά 4,5%.

Καινοτομίες

Οι διαγνωστικές εξετάσεις για το AIDS μειώθηκαν κατά 22%, κάτι που σημαίνει ότι πιθανόν καθυστέρησε η έναρξη της θεραπείας ασθενών στις πιο πολλές χώρες.

Στα κράτη όπου δραστηριοποιείται το Παγκόσμιο Ταμείο, 21,9 εκατ. άνθρωποι λάμβαναν αντιρετροϊκή θεραπεία για τον HIV το 2020 (+8,8% σε σχέση με το 2019).

Μέχρι στιγμής, τα προγράμματα καταπολέμησης της ελονοσίας μοιάζουν να έχουν χτυπηθεί λιγότερο από την πανδημία, σύμφωνα με την έκθεση.

Οι κουνουπιέρες που διανεμήθηκαν αυξήθηκαν κατά 17% το 2020. Σε αρκετές χώρες, οι εθελοντές στον αγώνα κατά της ασθένειας προτίμησαν να σταματήσουν τη διανομή από μεγάλα κέντρα, που δεν προτεινόταν, λόγω πανδημίας, κι αντ’ αυτού να κάνουν διανομή πόρτα-πόρτα.

Ο αριθμός των εξετάσεων ύποπτων κρουσμάτων ελονοσίας μειώθηκε κατά 4,3% το 2020 και η πρόοδος στην προσπάθεια για την εξάλειψη της ασθένειας τελματώθηκε, στηλιτεύει το Ταμείο.

Η πανδημία του νέου κορονοϊού αποκάλυψε πόσο «κρίσιμη σημασία» έχει η ομαλή λειτουργία των συστημάτων υγείας, επιμένει το Ταμείο. Κάνει πάντως λόγο για μερικές αχτίδες ελπίδας, όπως ορισμένες καινοτομίες στον αγώνα εναντίον του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας.

Στη Νιγηρία, για παράδειγμα, η εθνική υπηρεσία για τον έλεγχο του AIDS κάνει διαγνωστικές εξετάσεις για τον HIV σε ανθρώπους που πάνε σε κέντρα για να υποβληθούν σε τεστ για τον SARS-CoV-2. Αποτέλεσμα: οι διαγνώσεις αυξήθηκαν.

Η ταχεία αντίδραση του Ταμείου επέτρεψε να αποφευχθούν τα χειρότερα, εκτιμά το ίδιο στην έκθεσή του. Το 2020, δαπάνησε 4,2 δισεκατομμύρια δολάρια.

Το Παγκόσμιο Ταμείο για την Καταπολέμηση του AIDS, της Φυματίωσης και της Ελονοσίας αποτελεί σύμπραξη μεταξύ κυβερνήσεων, μη κυβερνητικών οργανώσεων, του ιδιωτικού τομέα και ασθενών. Τα κεφάλαιά του διατίθενται εξ ημισείας για την καταπολέμηση αφενός του AIDS και αφετέρου της ελονοσίας και της φυματίωσης. Αφότου ιδρύθηκε, το 2002, το Ταμείο λογαριάζει πως έχει σώσει 44 εκατομμύρια ζωές. Η χώρα με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο Ταμείο είναι οι ΗΠΑ.