Στη Βουλή το ν/σ για την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας σε θεσμικούς φορείς της Πολιτείας

Κατατέθηκε στη Βουλή το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Ενίσχυση διαφάνειας και λογοδοσίας σε θεσμικούς φορείς της Πολιτείας, αποκατάσταση ακεραιότητας Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών».

Με το εν λόγω νομοσχέδιο θεσπίζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα κανόνες κατά την άσκηση δραστηριοτήτων επιρροής (lobbying) από εκπροσώπους συμφερόντων προς θεσμικούς φορείς της πολιτείας. Ταυτόχρονα, απαγορεύει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στα μέλη της κυβέρνησης και στους υφυπουργούς, να γίνονται αποδέκτες πάσης φύσεως παροχών και ωφελημάτων, ενώ προβλέπεται η «αξιοποίηση» των δώρων που τους προσφέρονται στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων τους.

Δημιουργείται ηλεκτρονική βάση δεδομένων, το «Μητρώο Διαφάνειας», στο οποίο οφείλει να εγγραφεί κάθε «εκπρόσωπος συμφερόντων», δηλαδή φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που έναντι αμοιβής προσπαθεί να επηρεάσει κρατικούς φορείς ώστε να λάβουν απόφαση (μέσω νόμου, προεδρικού διατάγματος, υπουργικής απόφασης κ.λπ.) προς όφελος του πελάτη του. Στο Μητρώο μπορούν να εγγραφούν, άρα και να ασκήσουν δραστηριότητα επιρροής, σωματεία, επαγγελματικές ενώσεις, επιμελητήρια και φορείς της κοινωνίας των πολιτών.

Το Μητρώο τηρείται από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) και η πρόσβαση σε αυτό είναι διαθέσιμη στο κοινό, μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-ΕΨΠ). Κατά τη λήξη του έτους, η ΕΑΔ συντάσσει έκθεση με στατιστικά στοιχεία που αφορούν τη λειτουργία του Μητρώου και την καταχώριση σχετικών πληροφοριών.

Οι εκπρόσωποι συμφερόντων υποχρεούνται κατά την επικοινωνία τους με τους θεσμικούς φορείς, να γνωστοποιούν την ιδιότητά τους ως εκπρόσωποι συμφερόντων, καθώς και την ταυτότητα του πελάτη τους τα συμφέροντα του οποίου εκπροσωπούν, και να ενημερώνουν για τον σκοπό των δραστηριοτήτων επιρροής. Κάθε έτος υποβάλλουν ηλεκτρονική δήλωση στην ΕΑΔ σχετικά με τον τομέα πολιτικής και το είδος της απόφασης, τα στοιχεία του προσώπου που άσκησε δραστηριότητα επιρροής, καθώς και του πελάτη του, εφόσον ενήργησε για λογαριασμό άλλου, τον τρόπο διεξαγωγής της δραστηριότητας επιρροής και τον θεσμικό φορέα προς τον οποίο απευθύνθηκε η δραστηριότητα επιρροής.

Αντίστοιχα δικαιούνται να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με το αντικείμενο στο οποίο δραστηριοποιούνται, (εφόσον αυτές δεν είναι εμπιστευτικές), να συμμετέχουν ως ομιλητές σε ακροάσεις επιτροπών, να υποβάλουν προτάσεις σε σχέδια νόμων και πράξεων, να αιτούνται τη διοργάνωση συναντήσεων με θεσμικούς φορείς και να συμμετέχουν σε αυτές.

Στο Β΄ μέρος του νομοσχεδίου προβλέπεται ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και τα μέλη της κυβέρνησης οφείλουν να μην αποδέχονται δώρα, παροχές ή άλλα ωφελήματα,τα οποία προσφέρονται λόγω της θεσμικής ιδιότητάς τους στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων τους, παρά μόνο για λόγους ευγένειας, αβρότητας ή εθιμοτυπίας.

Οφείλουν, επίσης, να μην αποδέχονται φιλοξενία, η οποία παρέχεται λόγω της θεσμικής ιδιότητάς τους, παρά μόνο για λόγους αβροφροσύνης ή σύμφωνα με τη διπλωματική πρακτική.

Το σχέδιο νόμου προβλέπει ότι τα αντικείμενα που προσφέρονται ανήκουν στην κυριότητα του Δημοσίου και περιέρχονται στην Προεδρία της Δημοκρατίας ή στην Προεδρία της Κυβέρνησης ως προς τη διοίκηση και διαχείρισή τους, εφόσον η εκτιμώμενη αξία τους υπερβαίνει τα 200 ευρώ. Δώρα κατώτερης αξίας, καθώς και αναλώσιμα αγαθά περιέρχονται στην κυριότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας ή του μέλους της κυβέρνησης, στο οποίο δωρίζονται, εκτός κι αν δηλώσουν ότι επιθυμούν αυτά να περιέλθουν στην κυριότητα του Δημοσίου.

Όσα δώρα έχουν ιδιαίτερη εθνική, ιστορική ή πολιτιστική αξία, ανήκουν στην κυριότητα του Δημοσίου και περιέρχονται στην Προεδρία της Δημοκρατίας ή στην Προεδρία της Κυβέρνησης,αντίστοιχα, ανεξάρτητα από την αξία τους.

Τα προσφερόμενα δώρα καταγράφονται λεπτομερειακά (στοιχεία δωρητή, αξία, αιτία δωρεάς, τόπος φύλαξης κ.λπ.) σε ειδικό ηλεκτρονικό βιβλίο που τηρείται στην Προεδρία της Δημοκρατίας και στην Προεδρία της Κυβέρνησης. Τον Ιανουάριο κάθε έτους δημοσιεύεται διαδικτυακά κατάλογος, με παράθεση της περιγραφής τους, τα δώρα που περιήλθαν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στα μέλη της κυβέρνησης κατά το προηγούμενο έτος.

Δίνεται η δυνατότητα τα δώρα να εκτίθενται εντός του Προεδρικού Μεγάρου, του Μεγάρου Μαξίμου ή του οικείου υπουργείου, να παραχωρούνται δωρεάν σε μουσεία, εκπαιδευτικά ή άλλα κοινωφελή ιδρύματα, να χρησιμοποιούνται από τις υπηρεσίες της Προεδρίας της Δημοκρατίας και της Προεδρίας της Κυβέρνησης για την κάλυψη υπηρεσιακών αναγκών και εφόσον η χρήση είναι σύμφωνη με τη φύση τους, ή να εκποιούνται, εφόσον δεν πρόκειται για κειμήλια. Τα ποσά που προκύπτουν από την εκποίηση διατίθενται για κοινωφελείς σκοπούς.

Στο Γ΄ μέρος περιλαμβάνονται λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών, όπως για τον προγραμματισμό προσλήψεων προσωπικού ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου και σύμβασης μίσθωσης έργου, η κατάργηση παρεκκλίσεων από το Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας και η παροχή δυνατότητας χορήγησης ηθικής αμοιβής και στους υπαλλήλους του Δημοσίου και των ΝΠΔΔ αυτού με σχέση εργασίας ΙΔΟΧ και ΙΔΑΧ.