Το κέντρο βάρους της Ε.Ε. μετατοπίζεται ανατολικότερα και ΝΑΤΟϊκότερα

Η επίσκεψη των πρωθυπουργών Πολωνίας, Σλοβενίας και Τσεχίας στο Κίεβο ήταν μια κίνηση που – παρά τα όσα ειπώθηκαν εκ των υστέρων – μάλλον αιφνιδίασε και ανησύχησε αρχικά τις Βρυξέλλες, όχι για την ουσία της, αλλά για τους κινδύνους που συνεπαγόταν και τις πιθανές επιπλοκές, που θα μπορούσε να προκαλέσει. Δεν ήταν μια απόφαση που είχε συζητηθεί επίσημα ούτε στο Συμβούλιο, ούτε φυσικά και στην Κομισιόν, για αυτό και αιφνιδίασε αρκετούς.

Οι κύριοι Ματέους Μοραβιέτσκι, Γιάνεζ Γιάνσα και Πετρ Φίαλα παραφράζοντας το ρητό των τριών σωματοφυλάκων θέλησαν να δείξουν ότι είναι «όλοι για έναν», στην προκειμένη περίπτωση για τον πρόεδρο Ζελένσκι, ο οποίος ένας έχει τη στήριξη όλων (των Ευρωπαίων). Βεβαίως στους κόλπους της ΕΕ τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρομαντικά όσο στα βιβλία του Αλεξάντερ Ντυμά. (Aν και με τον Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, τον πραγματικό «ηγέτη» της Πολωνίας υπήρχε και εδώ ένας τέταρτος της παρέας, όπως και στο παραμύθι)

Πέραν του θάρρους που χρειάστηκε μια τέτοια κίνηση και του υψηλού συμβολισμού της, οι αντιδράσεις ήταν μάλλον ανάμικτες. Από τους επαίνους της Λιθουανίας που άλλωστε είχε προτείνει από το Φεβρουάριο, δια στόματος του ΥΠΕΞ της, τη μόνιμη παραουσία ενός κορυφαίου Ευρωπαίου πολιτικού στο Κίεβο, ως «ασπίδα» στη ρωσική επιθετικότητα, μέχρι τη διαφοροποίηση του Ούγγρου Βίκτορ Ορμπαν, που βρήκε ευκαιρία να θυμίσει ότι η χώρα του δεν επιθυμεί σε καμιά περίπτωση να εμπλακεί σε αυτό τον πόλεμο.

Υπήρξαν και κάποιοι, που απλώς προτίμησαν να σιωπήσουν και να ευχηθούν να τελειώσει χωρίς απρόοπτα αυτή η «επικίνδυνη αποστολή», που θα μπορούσε να οδηγήσει σε απρόβλεπτες συνέπειες αν κάτι πήγαινε στραβά.

Το μέτωπο του Βίζεγκραντ σπάει αλλά… δικαιώνεται

Το σίγουρο είναι πάντως ότι μπορεί το μέτωπο του Βίζεγκραντ να έχει «σπάσει», όπως δείχνει η συνεχής διεύρυνση της απόστασης θέσεων μεταξύ δύο ισχυρών μελών του, της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, αλλά η Ευρώπη δείχνει να μετακινείται ταυτόχρονα ανατολικότερα και ΝΑΤΟϊκότερα. Κάτι που ήταν από την αρχή ο στόχος του. Σε αντίθεση με χώρες της Δύσης ή ακόμα και της Κεντρικής Ευρώπης που τουλάχιστον στην αρχή προσπάθησαν να κρατήσουν κάποιες αποστάσεις, από μια σκληρή αντιρωσική γραμμή, η βιαιότητα του Πούτιν έχει δώσει το δικαίωμα σε χώρες παραδοσιακά φιλοαμερικανικές όπως η Πολωνία, η Τσεχία και οι βαλτικές να βάζουν τη σφραγίδα τους πιο έντονα στις αποφάσεις της ΕΕ. Μιλάμε για χώρες που δείχνουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για την ενίσχυση του ΝΑΤΟ παρά την «εμβάθυνση» της ΕΕ. Σε αυτή τη γραμμή βρίσκεται τόσο η Σλοβενία, η οποία όπως και η Πολωνία είχε δεχτεί έντονη κριτική τα τελευταία δύο χρόνια για ζητήματα που σχετίζονταν με δημοκρατικά δικαιώματα, όπως η ελευθερία του Τύπου, αλλά και η Τσεχία που είχε ενταχθεί στην ΕΕ τηρώντας εξ’ αρχής μια στάση, που θύμιζε τον κριτικό τρόπο που αντιμετώπιζε τις Βρυξέλλες η Θάτσερ. Ειδικά στις χώρες αυτές, όπως ανάγλυφα είχε δείξει και η διαμάχη Βαρσοβίας και Βρυξελλών υπάρχει μια έντονη αμφισβήτηση για την προτεραιοποίηση του ευρωπαϊκού σε βάρος του εθνικού δικαίου.

Η συζήτηση αυτή δεν είναι της ώρας. Ομως η ενίσχυση της φωνής των Πολωνών, των Τσέχων ακόμα και των Ρουμάνων μέσα στην ΕΕ, δείχνει ότι το κέντρο βάρος της έχει μεταφερθεί αρκετά ανατολικότερα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Και αυτή είναι μια παρακαταθήκη, που θα έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα μετά το τέλος του πολέμου.

Δεν πρέπει κανείς να αγνοεί επίσης το γεγονός ότι οι χώρες αυτές θα κληθούν και το επόμενο διάστημα, για χρόνια ίσως, να διαχειριστούν τις πληγές που άνοιξε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, με πρώτη και σημαντικότερη αυτή του προσφυγικού. Τα εκατομμύρια των Ουκρανών, που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους κυνηγημένοι από τις βόμβες και τα τανκς θα αποτελέσουν μια νέα παράμετρο στην Ευρώπη και φυσικά και σε αυτό το ζήτημα το πρώτο «δικαίωμα λόγου» θα έχουν οι άμεσα θιγόμενες γειτονικές χώρες.

Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τα ζητήματα της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Ο φιλοΝΑΤΟϊκός προσανατολισμός των ανατολικοευρωπαίων δεν θα αφήσει ανεπηρέαστα τα σχέδια για μια «κοινή ευρωπαϊκή άμυνα». Τις πρώτες ενδείξεις θα τις δούμε την ερχόμενη εβδομάδα, στις συνόδους κορυφής του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, όπου «τιμώμενος επισκέπτης» θα είναι ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Μάλιστα οι προορισμοί που τυχόν επιλέξει να επισκεφτεί ο Τζο Μπάιντεν εκτός των Βρυξελλών δεν θα είναι καθόλου τυχαίοι, θα έχουν επίσης το δικό τους συμβολισμό, θα στείλουν τα δικά τους μηνύματα. Οπως αυτό, που έστειλαν παίρνοντας το τρένο για το Κίεβο οι τρεις ανατολικοευρωπαίοι πρωθυπουργοί.

Ειδήσεις σήμερα

Οι ΗΠΑ βάζουν στο «κάδρο» και την Κίνα

Ο Ερντογάν «παίζει» τον ειρηνοποιό θέλει όμως τους υδρογονάνθρακες

Πληθωρισμό 11% στο «κακό σενάριο» προβλέπει το γραφείο προϋπολογισμού της Βουλής