Η Φινλανδία «απο-φινλανδοποιείται» και κοιτάζει πλέον ανοιχτά προς το ΝΑΤΟ

Στους Φινλανδούς δεν αρέσει να ακούν τον όρο «φινλανδοποίηση». Είναι λογικό αφού ουσιαστικά έχει συνδεθεί με μια αντίληψη για ένα κράτος, που έχει περιορισμένη κυριαρχία, τηρώντας μια ουδετερότητα, που όμως ετεροκαθορίζεται από το φόβο ενός πανίσχυρου γείτονα.

Οι Φινλανδοί πολιτικοί δεν το βλέπουν ακριβώς έτσι και αν μιλήσεις μαζί τους θα σου πουν ότι η επιλογή της μεταπολεμικής τους ουδετερότητας ήταν καθαρά δική τους. Συζητώντας με απλούς πολίτες διαπιστώνεις ότι έχουν μάθει επί δεκαετίες να αντιμετωπίζουν πολύ ρεαλιστικά τη σχέση τους, παλιότερα με τη Σοβετική Ενωση και στη συνέχεια με τη Ρωσία. «Τους αφήνουμε ήσυχους και μας αφήνουν ήσυχους» είναι η προσέγγιση με πολύ συνοπτικό τρόπο. Αυτό βεβαίως δεν περιείχε ούτε ιδιαίτερο σεβασμό, ούτε ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στην καλή προαίρεση του γείτονα.

Και βεβαίως καλό είναι να θυμόμαστε ότι αυτό το «καθεστώς» το κέρδισαν οι Φινλανδοί πριν τη Γιάλτα, με το «χειμερινό πόλεμο» (1939-40) εναντίον της Σοβιετικής Ενωσης του Στάλιν, από όπου προέκυψε και ο όρος «Κοκτέηλ Μολότοφ» για τις αυτοσχέδιες βόμβες, με τις οποίες οι Φινλανδοί στρατιώτες αντιμετώπισαν τα τανκς του Στάλιν και του πρωθυπουργού του Μολότοφ, στην αποτυχημένη τους προσπάθεια να κατακτήσουν τη χώρα.

Μια εναλλακτική για την Ουκρανία;

Ο όρος «φινλανδοποίηση» επανήλθε τώρα στο προσκήνιο, ως μια επιλογή που θα μπορούσε να δώσει μια διέξοδο στην Ουκρανία. Υπάρχουν ακόμα ορισμένοι που την πιστεύουν. Αλλοι θεωρούν ότι έχει απομακρυνθεί ως «λύση» για την Ουκρανία, από τη στιγμή που η Ρωσία του Πούτιν επέλεξε να εισβάλει και η Ευρώπη να της απαντήσει με έναν ολοκληρωτικό οικονομικό και διπλωματικό πόλεμο.

Η απόφαση της ίδιας της Φινλανδίας να στείλει πολεμικό υλικό στην Ουκρανία, σπάζοντας την παράδοση για μη αποστολή σε εμπόλεμες χώρες και αγνοώντας προειδοποιήσεις της Μόσχας ήταν αναπάντεχη και δείχνει πόσο πολύ έχουν αλλάξει τα δεδομένα, μετά τις προκλητικές κινήσεις του Πούτιν. Το σοκ της εισβολής ήταν μεγάλο και έτσι για πρώτη φορά οι Φινλανδοί προχώρησαν σε μια κίνηση, που προφανώς δεν καταγράφηκε με ικανοποίηση από τον βρυχώμενο γείτονα, στέλνοντας 1500 αντιαρματικά και 2500 όπλα μαζί με 150.000 σφαίρες και 70.000 μερίδες τροφίμων εκστρατείας.

Η συζήτηση για το ΝΑΤΟ έχει ανοίξει

Είναι αυτό το τέλος της φινλανδοποίησης; Η συζήτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν αποτελεί πλέον ταμπού και δείχνει να στηρίζεται από μεγάλη μερίδα των κομμάτων όλου του πολιτικού φάσματος. Η πρωθυπουργός Σάννα Μαρίν μίλησε για μια ιστορική απόφαση και ο πρόεδρος Σάουλι Νίινιστο μίλησε για μια ρήξη με τη φινλανδική παράδοση, αλλά και το ισχύον κυβερνητικό πρόγραμμα. Επέμεινε όμως ότι η κίνηση αυτή δεν μετέτρεψε την Φινλανδία σε εμπόλεμο μέρος. Ο Πούτιν μάλλον δεν το βλέπει έτσι.

Ο Νίνινιστο θεωρείται ως ένας από τους δυτικούς πολιτικούς, που είχαν «καλές σχέσεις» με τον Βλάντίμιρ Πούτιν. Συνομιλούσε συχνά μαζί του. Και ο ίδιος πάντως είχε παραδεχτεί ότι είναι δύσκολο να καταλάβεις πραγματικά τι σκέφτεται ο Ρώσος πρόεδρος και είχε δηλώσει και αυτός έκπληκτος από την απόφαση εισβολής στην Ουκρανία, αφού μέχρι πρότινος τη θεωρούσε απλώς ως το «δόλωμα» στη σύγκρουση της Μόσχας συνολικά με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ.

Επηρεάστηκαν από το Βερολίνο;

Για κάποιους η αλλαγή πλεύσης της κυβέρνησης στο Ελσίνκι επηρεάστηκε και από τη στροφή της κυβέρνησης Σολτς στο Βερολίνο. Ο πρώην πρωθυπουργός ο συντηρητικός Αλεξάντερ Στουμπ, ισχυρίζεται ότι ουσιαστικά η ουδετερότητα είχε εγκαταλειφθεί, όταν το 1995 η χώρα αποφάσιζε να ενταχθεί στην ΕΕ, στο πλαίσιο της πρώτης μεγάλης διεύρυνσης. Μαζί της τότε κι άλλες ουδέτερες χώρες, όπως η Σουηδία και η Αυστρία, οι οποίες όμως δεν έχουν 1.300 χιλιόμετρα κοινά σύνορα με τη Ρωσική Ομοσπονδία. Αυτή είναι η ιδιαιτερότητα της «χώρας των 1.001 λιμνών».

Η συντηρητική αντιπολίτευση ζητά ανοικτά πλέον να προχωρήσει η Φινλανδία σε συζητήσεις με το ΝΑΤΟ για την ένταξή της στη Συμμαχία. Η πρωθυπουργός Μαρίν φρενάρει ακόμα, λέγοντας ότι το θέμα δεν μπορεί να αποφασιστεί «εν θερμώ» και θα χρειαστεί μια ευρεία συναίνεση, μετά από σοβαρή συζήτηση. Πάντως για πρώτη φορά έχουν εμφανιστεί δημοσκοπήσεις, που δείχνουν μια ελαφρά πλειοψηφία γύρω στο 53% υπέρ της προοπτικής ένταξης. Αυτό συμβαίνει όμως υπό την επήρεια του σοκ του πολέμου. Και μια ιστορική απόφαση για το μέλλον μιας χώρας, για την αλλαγή μιας πολιτικής δεκαετιών δε μπορεί να ληφθεί με γνώμονα μια δημοσκόπηση.

Η αντιπολίτευση θα προκαλέσει δημοψήφισμα

Η αντιπολίτευση πάντως δείχνει διατεθειμένη να επιμείνει και να προχωρήσει στη διαδικασία συγκέντρωσης υπογραφών, προκειμένου να προκαλέσει ένα σχετικό δημοψήφισμα. Ποντάρει στο γεγονός ότι ανάλογη συζήτηση έχει ανοίξει και στη γειτονική Σουηδία. Οπότε το βήμα θα μπορούσε να είναι κοινό και συντονισμένο. Ολα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά και η ρωσική απάντηση το ίδιο. Το σίγουρο είναι ότι η Φινλανδία δεν αντιπροσωπεύει πια αυτό, που είχαν πολύ ως τώρα στο μυαλό τους ως «φινλανδοποίηση». Κι αυτό είναι ένα ακόμα αποτέλεσμα των αποφάσεων του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Διαβάστε ακόμα

Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο: Έρευνα για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία

Θα χάσει τώρα η ευρωπαϊκή ακροδεξιά τους Ρώσους «χορηγούς» της;

Τράπεζα της Ελλάδος: Οι πρώτες εκτιμήσεις για πληθωρισμό και ΑΕΠ μετά τις κυρώσεις στη Ρωσία