Ο πόλεμος του Πούτιν

Με τη μαζική ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ο Πούτιν μετέτρεψε την ουκρανική κρίση στον μεγαλύτερο ευρωπαϊκό πόλεμο μετά το 1945. Με εξαίρεση τους γιουγκοσλαβικούς πολέμους της δεκαετίας του 1990, το φαινόμενο του πολέμου έμοιαζε να είχε περιοριστεί μεταπολεμικά σε μια ζώνη αστάθειας στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Τώρα επέστρεψε στην Ευρώπη με τρομακτική ορμή δημιουργώντας έντονη ανασφάλεια για το μέλλον της διεθνούς τάξης.

Ο Πούτιν είχε εναλλακτική επιλογή στο ουκρανικό πρόβλημά του. Ασφαλώς μια ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα αποτελούσε μεγάλη δυνητική απειλή για τη Ρωσία. Αυτό το αναγνώρισε ο πρόεδρος Ομπάμα το 2016, όταν δήλωσε ότι η Ουκρανία ήταν πολύ σημαντική για τη Ρωσία και ασήμαντη για τη Δύση. Αναρωτήθηκε μάλιστα αν υπήρχε κανείς στις ΗΠΑ που θεωρούσε ότι η Ουκρανία άξιζε πόλεμο.

Αν ο Ομπάμα το είχε σκεφτεί αυτό λίγα χρόνια νωρίτερα, δεν θα είχε ενθαρρύνει την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και το ουκρανικό πρόβλημα δεν θα είχε προκύψει.

Το 2014 ωστόσο ο Πούτιν εκτροχίασε την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ με την προσάρτηση της Κριμαίας και τη ρωσική εισβολή σε δύο ανατολικές ουκρανικές επαρχίες, όπου επικράτησαν οι ρωσόφιλοι αυτονομιστές.

Κάτι παρόμοιο θα μπορούσε να είχε κάνει και τώρα, όπως όταν αναγνώρισε την ανεξαρτησία των δύο ρωσόφιλων θυλάκων. Αν είχε περιοριστεί σε αυτήν την κίνηση, η ουκρανική κρίση θα ήταν περιορισμένη κατά τα πρότυπα του 2014.

Αντ’ αυτού, ήδη από τον Οκτώβριο 2021 ο Πούτιν άρχισε να προετοιμάζει μαζική εισβολή στην Ουκρανία. Αρχικά οι προετοιμασίες πιθανόν να αποσκοπούσαν στο να εκμαιεύσουν από τη Δύση διεθνή συνθήκη που θα απέκλειε για πάντα την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Η Δύση αρνήθηκε να προβεί σε μια τέτοια δέσμευση, θεωρώντας ότι ο λαός της Ουκρανίας είχε δικαίωμα να επιλέξει τις διεθνείς συμμαχίες του.

Σημαίνει ο πόλεμος της Ουκρανίας επιστροφή στη δεκαετία του 1930; Η απάντηση είναι όχι, καθώς η σημερινή Ρωσία δεν έχει τη δεσπόζουσα θέση στον διεθνή καταμερισμό ισχύος που είχε η Γερμανία το 1939, όσο οι ΗΠΑ παρέμεναν απομονωμένες από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Το ΑΕΠ της σημερινής Ρωσίας είναι μόλις στα επίπεδα της Ιταλίας και θα πληγεί από το βάρος του πολέμου και τις δυτικές κυρώσεις. Ο Πούτιν θεωρεί ότι είναι κληρονόμος και θεματοφύλακας των παραδόσεων της τσαρικής Ρωσίας. Με τον πόλεμο που εξαπέλυσε θα αποδυναμώσει μάλλον τη Ρωσία αποφασιστικά.

*Καθηγητής Παντείου, πρόεδρος Δ.Σ. Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων

Αναδημοσίευση από την Εφ.Συν.

Το Κίεβο αντέχει, ο Πούτιν κλονίζεται;

Ποια είναι η πραγματική περιουσία του Βλαντιμίρ Πούτιν; -200 δισ. δολάρια λένε οι Αμερικάνοι

O Πούτιν πριμοδοτεί τη δεξιά