ΣτΕ: Ποιοι δεν αποζημιώνονται για απλήρωτα ενοίκια

Το Συμβούλιο της Επικρατείας, απέρριψε τις απαιτήσεις των εκμισθωτών για αποζημίωση. Η απόφαση έρχεται μετά την εκδίκαση της υπόθεσης που αφορά τις αγωγές των ιδιοκτητών επαγγελματικών ακινήτων κατά του Ελληνικού Δημοσίου.

Οι εκμισθωτές ισχυρίστηκαν ότι υπέστησαν οικονομικές ζημίες λόγω των νομοθετικών ρυθμίσεων που θεσπίστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, οι οποίες προέβλεπαν τη μερική (40%) ή πλήρη (100%) απαλλαγή των μισθωτών από την υποχρέωση καταβολής ενοικίου για συγκεκριμένους μήνες.

Το δικαστήριο, ωστόσο, αποφάνθηκε ότι οι ζημίες που επικαλέστηκαν οι ιδιοκτήτες δεν προέρχονται άμεσα από τις νομοθετικές αυτές ρυθμίσεις. Αντίθετα, οι ζημίες θεωρήθηκε ότι προέκυψαν λόγω της συμπεριφοράς των μισθωτών, οι οποίοι προσαρμόστηκαν στις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν από τις έκτακτες νομοθετικές διατάξεις και δεν κατέβαλαν το μίσθωμα όπως προβλεπόταν στις αρχικές τους συμβάσεις.

Πώς στοιχειοθετήθηκε η απόφαση

Ειδικότερα, το δικαστήριο έκρινε ότι η νομοθεσία, όπως διαμορφώθηκε με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 20ης Μαρτίου 2020 και τους νόμους που ακολούθησαν, δεν συνιστά άμεση παραβίαση κάποιας διάταξης υπέρτερης ισχύος που να θεμελιώνει αξίωση αποζημίωσης από το Δημόσιο.

Η κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας στηρίχθηκε στο γεγονός ότι η συγκεκριμένη νομοθεσία θεσπίστηκε για λόγους γενικού συμφέροντος, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία, με στόχο να προστατεύσει τους μισθωτές – δηλαδή επιχειρήσεις και επαγγελματίες – που είχαν πληγεί οικονομικά.

Το δικαστήριο τόνισε ότι, ενώ οι εκμισθωτές μπορεί πράγματι να υπέστησαν ζημίες, αυτές δεν είναι αποτέλεσμα της νομοθεσίας καθαυτής, αλλά προήλθαν από τις επιλογές των μισθωτών, οι οποίοι έκαναν χρήση των ευεργετικών ρυθμίσεων που τους παρασχέθηκαν από το κράτος.

Έτσι, το δικαστήριο κατέληξε ότι η νομοθεσία αυτή δεν συνιστά βάση για αποζημίωση των εκμισθωτών από το Δημόσιο, απορρίπτοντας την αγωγή τους ως νομικά αβάσιμη.

Η απόφαση του ΣτΕ δημιουργεί ένα νομικό προηγούμενο για τη δυνατότητα του κράτους να θεσπίζει έκτακτες νομοθετικές ρυθμίσεις σε περιόδους κρίσης, χωρίς να υποχρεούται να αποζημιώσει τους θιγόμενους ιδιώτες, εφόσον οι ρυθμίσεις αυτές εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Παράλληλα, υποδηλώνει με ξεκάθαρο τρόπο ότι τα δικαιώματα των ιδιοκτητών ακινήτων μπορεί να περιοριστούν σε κρίσιμες καταστάσεις, όταν το δημόσιο συμφέρον το απαιτεί.