Ακρίβεια: Εφιαλτικές προβλέψεις για νέες αυξήσεις έως και 25% σε βασικά αγαθά

Η ακρίβεια πλήττει πλέον με σφοδρότητα τα νοικοκυριά με τις προβλέψεις για νέες αυξήσεις – φωτιά έως και 25% σε βασικά αγαθά και τον Μάρτιο να είναι εφιαλτικές.

Στοχευμένες παρεμβάσεις, που δεν θα επιβαρύνουν τον Προϋπολογισμό και δεν θα αυξήσουν το πρωτογενές έλλειμμα και το δημόσιο χρέος, βρίσκονται στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου, προκειμένου να στηριχθούν χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, τα οποία πλήττονται από το τσουνάμι της ακρίβειας.

Στο μικροσκόπιο των αρμοδίων έχουν μπει και οι επιχειρήσεις, καθώς αναλύονται οι συνέπειες για κάθε κλάδο χωριστά ώστε να διαπιστωθεί ποιες από αυτές έχουν ανάγκη μεγαλύτερης στήριξης και ποιες προχωρούν σε ανατιμήσεις των προϊόντων τους, μεταφέροντας το τελικό κόστος στον καταναλωτή.

Στο υπουργείο Οικονομικών γνωρίζουν ότι τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι περιορισμένα, αφού ο έξτρα χώρος που υπήρξε καλύφθηκε από τη γενναία μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 13%, που ανέρχεται σε 350 εκατ. ευρώ.

Με τα επιτόκια δανεισμού να αυξάνονται, κεντρική άποψη είναι ότι δεν πρέπει να υπάρξει καμία ριψοκίνδυνη κίνηση δημοσιονομικής χαλάρωσης με τη μορφή παροχών που μπορεί να πυροδοτήσει ανεξέλεγκτες καταστάσεις, τη στιγμή μάλιστα που η χώρα επιδιώκει να αποκτήσει επενδυτική βαθμίδα.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα μέτρα που «ζυγίζονται» είναι:

-Άμεση εισοδηματική ενίσχυση των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού που δοκιμάζονται περισσότερο από τις συνεχείς ανατιμήσεις των τροφίμων και την ενεργειακή ακρίβεια. Ανάλογα με τον δημοσιονομικό χώρο που θα εξευρεθεί, η ενίσχυση μπορεί να αφορά από 250.000 έως 1,5 εκατομμύριο δικαιούχους. Σε αυτούς περιλαμβάνονται όσοι λαμβάνουν Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, χαμηλοσυνταξιούχοι, άνεργοι και αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό.

-Ενίσχυση και από τον κρατικό Προϋπολογισμό των επιδοτήσεων στο ρεύμα και στο φυσικό αέριο, καθώς εκτιμάται ότι η ενεργειακή κρίση θα παραταθεί για αρκετούς μήνες ακόμα και δεν θα επαρκεί το ποσό που προκύπτει από τις δημοπρασίες ρύπων για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

-Πρόσθετες παρεμβάσεις στην επιστρεπτέα προκαταβολή, που θα περιλαμβάνει «κούρεμα» 100% της επιστρεπτέας προκαταβολής στις επιχειρήσεις της εστίασης ή μεγαλύτερη μείωση των ποσών που θα πρέπει να επιστρέψουν οι υπόλοιπες επιχειρήσεις. Πρόκειται για ένα μέτρο που δεν επιβαρύνει τον Προϋπολογισμό, αφού δεν έχουν εγγραφεί προσδοκώμενα έσοδα από τις δόσεις της επιστρεπτέας.

-Ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού από την 1η Μαΐου, όπως συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ώστε να διαμορφωθεί κοντά στα 725 ευρώ. Το ερώτημα είναι πόσες επιχειρήσεις θα μπορούν να ανταποκριθούν σε μια τέτοια αύξηση μισθών.

Tι θα κρίνει τα μέτρα

H πορεία του ΑΕΠ και των εσόδων θα κρίνει την έκταση αλλά και τον χρόνο εφαρμογής των μέτρων. Βασικό κριτήριο για τη λήψη των οριστικών αποφάσεων είναι να υπάρξουν απτά δείγματα γραφής ότι η πορεία των εσόδων τους πρώτους μήνες του έτους εξελίσσεται σύμφωνα με τους στόχους ή ακόμα καλύτερα από αυτούς.

Τα δεδομένα δεν είναι ευνοϊκά. Τα στοιχεία για τα δημόσια έσοδα του Ιανουαρίου δείχνουν ότι δεν πήγαν καλά και οι εισπράξεις κινούνται μακριά από τον στόχο των 4,5 δισ. ευρώ που προβλέπει ο Προϋπολογισμός για τον πρώτο μήνα του 2022. Ταυτόχρονα, είναι και το πρώτο καμπανάκι που συνδέεται με τις παρενέργειες στην πραγματική οικονομία και στην κατανάλωση από το εκρηκτικό κοκτέιλ της ακρίβειας και του πληθωρισμού.

Επιπλέον, ο Προϋπολογισμός έχει επιβαρυνθεί ήδη από τις δαπάνες για τον ΕΝΦΙΑ και τα μέτρα στήριξης για τους αγρότες. Μέσα σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον, η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει και την εκρηκτική αύξηση του κόστους δανεισμού και σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί να επηρεαστεί η εμπιστοσύνη των αγορών από τον κίνδυνο δημοσιονομικής χαλάρωσης.

Στο κυβερνητικό επιτελείο επισημαίνουν ότι οι μόνιμες μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, αλλά και τα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση των παρενεργειών από την πανδημία, άπλωσαν ένα δίχτυ προστασίας στα νοικοκυριά, όπως, άλλωστε, πιστοποιεί η αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων και του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών το τρίτο τρίμηνο του 2021.

Ωστόσο, με την ΕΛΣΤΑΤ να ανακοινώνει την προσεχή εβδομάδα πληθωρισμό πέριξ του 6% για τον Ιανουάριο, τις τιμές στην ενέργεια να ακολουθούν ανοδική πορεία, το κόστος της βενζίνης να αυξάνεται και τις τιμές στα ράφια να έχουν πάρει φωτιά, αναζητείται η πιο σίγουρη και αποτελεσματική λύση για τα νοικοκυριά.

Βοήθημα

Η πρόταση που εξετάζουν στο υπουργείο Οικονομικών προβλέπει τη χορήγηση έκτακτου επιδόματος με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, με τον αριθμό των δικαιούχων και το ποσό που θα λάβουν να διαμορφώνονται ανάλογα με τον δημοσιονομικό χώρο που θα εξασφαλιστεί.

Σε αυτή τη βάση, ποσοτικοποιούνται διάφορα εναλλακτικά σχέδια για τα ευάλωτα νοικοκυριά που θα ωφεληθούν, τα οποία περιλαμβάνουν 250.000 πολίτες που λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, περίπου 450.000 χαμηλοσυνταξιούχους, αλλά και 700.000 που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.