Εξωδικαστικός Μηχανισμός: Διεύρυνση των κριτηρίων ευαλωτότητας και για ΑμΕα – Τι προβλέπει η ΚΥΑ

Βελτιώνονται οι ρυθμίσεις του Εξωδικαστικού Μηχανισμού για τα άτομα με αναπηρία καθώς πλέον η πρόταση ρύθμισης του Εξωδικαστικού γίνεται αυτόματα και υποχρεωτικά αποδεκτή από τους πιστωτές (servicers, τράπεζες, δημόσιο).

Πιο αναλυτικά, πλέον, τα άτομα με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67% θα εντάσσονται στην κατηγορία των ευάλωτων οφειλετών με αυξημένα όρια στα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Έτσι, θα ωφελούνται από την πρόβλεψη του νόμου για τους ευάλωτους οφειλέτες που ορίζει την αυτόματη και υποχρεωτική αποδοχή από τράπεζες και Δημόσιο της πρότασης αναδιάρθρωσης του χρέους τους στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού.

Επιπλέον, ως ευάλωτοι οφειλέτες θα μπορούν να επωφεληθούν ευνοϊκότερων όρων διακανονισμού με τους χρηματοπιστωτικούς φορείς στο πλαίσιο της ρύθμισης οφειλών με ηλεκτρονική αίτηση μέσω του Κώδικα Δεοντολογίας των τραπεζών.

Η απόφαση

Την Κοινή Υπουργική Απόφαση υπέγραψαν ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης και η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη κατά τη διάρκεια της συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών παρουσία του Προέδρου της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία Γιάννη Βαρδακαστάνη και της Γενικής Γραμματέως Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Θεώνης Αλαμπάση. 

Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δήλωσε: «Μετά από την ρύθμιση του περασμένου Δεκεμβρίου με βάση την οποία ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός έγινε πολύ πιο θετικός για τους ευάλωτους συμπολίτες μας, τώρα συμπληρώνεται αυτή η ρύθμιση με μια νέα πρωτοβουλία. Πλέον και οι ανάπηροι συμπολίτες μας καλύπτονται από το θετικό αυτό πλαίσιο για τους ευάλωτους, εάν έχουν υπερβολικά χρέη και έχουν να κάνουν με servicers. Κάνουμε το καθήκον μας και σε σχέση με τους ευάλωτους αλλά τώρα προφανώς και με άτομα με αναπηρία. Θα έλεγα κάνουμε το καθήκον μας και προχωρούμε. Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός είναι ένας δίκαιος και αντικειμενικός μηχανισμός, με βάση τον οποίο καλύπτονται μια σειρά από συμπολίτες μας που για τον Α ή Β λόγο βρίσκονται σε ιδιαίτερη ανάγκη. Είναι σημαντικό ότι μετά τις ρυθμίσεις του περασμένου Δεκεμβρίου, ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός προχωρεί με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς και από  πλευράς αιτήσεων και από πλευράς υπαγωγών».

Η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη σημείωσε:  «Με τη σημερινή ρύθμιση ερχόμαστε να δώσουμε μια οριζόντια λύση σε ένα ευαίσθητο και σύνθετο πρόβλημα. Πλέον όλοι οι συμπολίτες μας με αναπηρία, εφόσον πληρούν ορισμένα μίνιμουμ κριτήρια, εντάσσονται στην κατηγορία των ευάλωτων οφειλετών και είναι δικαιούχοι των ευεργετικών ρυθμίσεων. Προσθέτουμε μια αναγκαία και δίκαιη πρόνοια στο νόμο, πάντα σε στενή συνεργασία με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ). Πλήρως ενταγμένοι στο πνεύμα αλλά και στο γράμμα της στρατηγικής για τα άτομα με αναπηρία, προσθέτουμε ακόμα ένα πολύ σημαντικό εργαλείο προστασίας της αξιοπρεπούς διαβίωσης τους. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω το Υπουργείο Οικονομικών για την συνεργασία και ελπίζουμε να συνεχίσουμε να λαμβάνουμε μέτρα τα οποία βοηθούν, όπως λέει και ο πρόεδρος της Ε.Σ.Α.μεΑ κ. Γιάννης Βαρδακαστάνης, τη «διπλή σύγκλιση». Επιδιώκουμε καθημερινά, με πράξεις να εμφυσήσουμε στους ανθρώπους με αναπηρία, τη βεβαιότητα ότι η Πολιτεία και η κυβέρνηση εννοούν στο ακέραιο τις δεσμεύσεις τους, μέσω της υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής  για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024 -2030, με σκοπό τη σταδιακή άρση όλων των εμποδίων που δυσχεραίνουν την καθημερινότητα και περιορίζουν τα πλήρη δικαιώματά τους».

Η Γενική Γραμματέας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Θεώνη Αλαμπάση δήλωσε: «Αφουγκραζόμαστε πάντα τα πραγματικά προβλήματα που υπάρχουν στην κοινωνία και δη σε ό,τι αφορά ευάλωτους πολίτες. Σε αυτό το πλαίσιο, εργαστήκαμε για τη συμπερίληψη ατόμων με αναπηρία ή ειδικές παθήσεις σε προγράμματα ευάλωτων συμπολιτών μας που αφορούν σε ζητήματα διαχείρισης ιδιωτικού χρέους, προκειμένου να διευθετήσουν ζητήματα υπερχρέωσης με έναν δίκαιο και βιώσιμο τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι στην πράξη μας απασχολεί το ζήτημα και υλοποιούμε σχετικές πολιτικές για τους ανθρώπους με αναπηρία».
 
Ο Πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία Γιάννης Βαρδακαστάνης ανέφερε: «Η σημασία της υπογραφής της σημερινής ΚΥΑ είναι διττή: Πρώτον, έχει έναν ειδικό ισχυρό συμβολισμό αναγνωρίζοντας τα ειδικά χαρακτηριστικά της ευαλωτότητας των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους. Και στην περίοδο που ζούμε αυτό είναι πολύ σημαντικό. Και δεύτερον, γιατί εν τοις πράγμασι αναγνωρίζεται αυτός ο συμβολισμός και τα ειδικά χαρακτηριστικά της ευαλωτότητας με αυτές τις ειδικές ρυθμίσεις για τους ευάλωτους πολίτες με αναπηρία που χρειάζονται ειδική μεταχείριση και ρύθμιση. Νομίζω ότι αυτή η ΚΥΑ θα μπορούσε να αποτελέσει μία κατεύθυνση για πολιτικές που πρέπει να ληφθούν για τη στήριξη των ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους που η ευαλωτότητά τους γίνεται ακόμα πιο επώδυνη στην καθημερινότητά τους. Θέλω να ευχαριστήσω τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τους συνεργάτες του και την Υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας για τη συνεργασία και για την κατανόηση αυτών των θεμάτων. Είμαι βέβαιος, ελπίζω και προσδοκώ ότι αυτό που κάνουμε σήμερα θα ανοίξει τον δρόμο και για άλλες πολιτικές που θα βελτιώσουν τη ζωή αυτών των ευάλωτων πολιτών της χώρας».

Τι προβλέπει η ΚΥΑ

Πιο αναλυτικά, πλέον στους ορισμούς του «ευάλωτου οφειλέτη» εντάσσονται και άτομα με ειδικές ανάγκες που πληρούν τα κάτωθι κριτήρια:

1. Εισοδηματικά κριτήρια: Το συνολικό εισόδημα του νοικοκυριού, όπως υπολογίζεται για τους σκοπούς της ένταξης στο πρόγραμμα, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 42.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
 

Σύνθεση Νοικοκυριού 

Συνολικό Εισόδημα
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό    14.000 ευρώ 
Νοικοκυριό αποτελούμενο
από δύο μέλη    21.000 ευρώ 
Νοικοκυριό αποτελούμενο
από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια
με ένα ανήλικο μέλος    28.000 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο
από τέσσερα ή μονογονεϊκή οικογένεια
με δύο ανήλικα μέλη    35.000 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε
μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια
με τρία ανήλικα μέλη και πάνω    42.000 ευρώ

2. Περιουσιακά κριτήρια:
α. Ακίνητη περιουσία: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 240.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 30.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 360.000 ευρώ.
β. Περιουσιακό τεκμήριο: Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1), δεν μπορεί να υπερβαίνει ετησίως το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο:
Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού * μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο /100
Ως έτος υπολογισμού του μέσου καταθετικού επιτοκίου ορίζεται εκείνο στο οποίο αντιστοιχεί η τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

Ως όρια καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού ορίζονται τα ακόλουθα:

Σύνθεση Νοικοκυριού    Όρια καταθέσεων/μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ.
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό    14.000 ευρώ 
Νοικοκυριό αποτελούμενο
από δύο μέλη    21.000 ευρώ 
Νοικοκυριό αποτελούμενο
από τρία μέλη    28.000 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο
από τέσσερα μέλη    35.000 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο
από 5 μέλη και πάνω    42.000 ευρώ

Δεν γίνονται δεκτές αιτήσεις νοικοκυριών, τα μέλη των οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος:
α) εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελούς διαβίωσης,
β) δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής,
γ) δηλώνουν δαπάνες άνω 1.500  ευρώ για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία,
δ) δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, όπως αυτές προσδιορίζονται στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε1.

Σημειώνεται ότι η διαδικασία διαπίστωσης της πλήρωσης των κριτηρίων και έκδοσης της βεβαίωσης ευάλωτου οφειλέτη θα διεξάγεται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας ηλεκτρονικής υποβολής και διαχείρισης αιτήσεων, η οποία έχει αναπτυχθεί από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ), σε συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.).