Τι σημαίνει για την αγορά το deal Αttica Bank – Παγκρήτιας

Ένα ισχυρό  τραπεζικό ίδρυμα με «δύναμη πυρός» 10 δισ. ευρώ σε καταθέσεις, μηδενικό αναβαλλόμενο φόρο, κεφαλαιακό δείκτη 15%, μη εξυπηρετούμενα δάνεια κάτω του 3% και ισχυρή παρουσία καταστημάτων σε όλη την Ελλάδα εκτιμάται ότι θα φέρει η συνένωση δυνάμεων μεταξύ της Attica Bank και της Παγκρήτιας Τράπεζας.

Το πολυαναμενόμενο deal σφραγίστηκε χθες, και πλέον παίρνει τον δρόμο προς κύρωση από τη Βουλή, δημιουργώντας έτσι τον πέμπτο πόλο στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Το στοίχημα για τους νέους παίκτες είναι μεγάλο, καθώς οι 4 συστημικές τράπεζες ελέγχουν έως και το 98% της αγοράς και το νέο σχήμα μετά τη συγχώνευση της Attica Bank με την Παγκρήτια, αλλά και η Optima Bank θα επιδιώξουν να αυξήσουν το μερίδιό τους.

Εντείνεται ο ανταγωνισμός στις τράπεζες

Πλέον δημιουργούνται συνθήκες ανταγωνισμού ανάλογες με αυτές της δεκαετίας του 2000: Τότε δεκάδες τράπεζες, ελληνικών και ξένων συμφερόντων, έπαιρναν θέση και διεκδικούσαν μερίδια από μία συνεχώς διευρυνόμενη πίτα, η οποία ως προς τα δάνεια από τα 60 δισ. ευρώ το 2001 προσέγγιζε μέσα σε λιγότερο από 10 χρόνια τα 260 δισ. ευρώ. Στα τέλη της δεκαετίας του 2000 συνολικά 19 τράπεζες προσέφεραν μία πλήρη γκάμα υπηρεσιών. Σε αυτό το τοπίο οι σημερινοί συστημικοί όμιλοι, Alpha Bank, Eurobank, Εθνική και Πειραιώς, ήλεγχαν το 65% των χορηγήσεων και το 61% των καταθέσεων. Το υπόλοιπο μοιράζονταν 15 τράπεζες.

Στο ερώτημα αν μπορεί να επαναληφθεί ανάλογο σενάριο, τραπεζική πηγή απαντά στον ΟΤ: «Εξαρτάται». Οπως λέει, «το να μειωθεί το μερίδιο των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών ξανά στη ζώνη του 60% – 65% προϋποθέτει τόσο υψηλούς ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης όσο και δραστηριοποίηση νέων παικτών, πέραν των Attica Bank – Παγκρήτιας και Optima Bank». Σύμφωνα με τον ίδιο, «τα υψηλά επιτοκιακά περιθώρια στην Ελλάδα σε σχέση με τις ώριμες ευρωπαϊκές αγορές μπορεί να λειτουργήσουν ως μαγνήτης. Για να έλθει ωστόσο μία νέα τράπεζα, είτε με φυσικό δίκτυο ή ψηφιακά, θα πρέπει να πειστεί τόσο για τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας όσο και για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου ενός νέου δημοσιονομικού εκτροχιασμού».

Οι υπογραφές

Χθες, η Thrivest Holding των κ.κ. Αλέξανδρου Εξάρχου, Γιάννη Καϋμενάκη και Δημήτρη Μπάκου υπέγραψε σήμερα Συμφωνία Μετόχων με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), εκκινώντας τη διαδικασία εξυγίανσης της Attica Bank και της Παγκρήτιας Τράπεζας και θέτοντας τα θεμέλια -όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση- για τη συγκρότηση μίας νέας, υγιούς και αναπτυξιακής Ελληνικής Τράπεζας, που θα λειτουργήσει ως ο 5ος πυλώνας του τραπεζικού συστήματος της Ελλάδας.

Οι όροι της συμφωνίας

Οι βασικοί όροι της συμφωνίας είναι οι εξής:

1. Οι Μέτοχοι θα παράσχουν στην Attica Bank έγγραφη δεσμευτική επιστολή κάλυψης κεφαλαιακών αναγκών του πιστωτικού ιδρύματος που θα προκύψει μετά τη Συγχώνευση συμπεριλαμβανομένων των αναγκών που θα προκύψουν λόγω της υπαγωγής στο Πρόγραμμα «Ηρακλής ΙΙΙ».
2. Η Επένδυση των Μετόχων στο πιστωτικό ίδρυμα που θα προκύψει από τη Συγχώνευση και υπό τον όρο ολοκλήρωσης αυτής, ανέρχεται σε ποσό €675,10 εκατ., εκ των οποίων €475,10 εκατ. κατ’ ανώτατο όριο θα καταβάλει σε μετρητά το ΤΧΣ και €200 εκατ. κατ’ ανώτατο όριο θα καταβάλει σε μετρητά η Thrivest.
3. Η Επένδυση θα πραγματοποιηθεί μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου στο νέο πιστωτικό ίδρυμα με δικαίωμα προτίμησης υπέρ παλαιών μετόχων. Επιπλέον, θα εκδοθούν τίτλοι κτήσης μετοχών («warrants») υπέρ των μετόχων που θα συμμετάσχουν στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Το συνολικό ποσό που επιδιώκεται να αντληθεί από την έκδοση νέων μετοχών και warrants θα ανέλθει σε έως και €735 εκατ.
4. Μετά την ολοκλήρωση των ανωτέρω ενεργειών (αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και έκδοση warrants, από κοινού «Κεφαλαιακή Ενίσχυση»), το ΤΧΣ αναμένεται να κατέχει ποσοστό συμμετοχής στο νέο πιστωτικό ίδρυμα ύψους τουλάχιστον 35% και η Thrivest αναμένεται να κατέχει ποσοστό που θα κυμαίνεται μεταξύ 50% πλέον μίας μετοχής και 58,5%. Το ποσοστό συμμετοχής της Thrivest ενδέχεται να αυξηθεί εφόσον επιλέξει κατά τη διακριτική της ευχέρεια να επενδύσει ποσό μεγαλύτερο των €200 εκατ.
5. Μέχρι την ολοκλήρωση της Συγχώνευσης και της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης δε θα μεταβληθεί η σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας, όσον αφορά στον συνολικό αριθμό μελών Δ.Σ. και στον αριθμό των μελών που έκαστο μέρος δικαιούται να ορίζει ή να προτείνει προς εκλογή.
6. Οι Μέτοχοι δεσμεύτηκαν να ασκήσουν τα δικαιώματα ψήφου που κατέχουν σε έκαστο πιστωτικό ίδρυμα υπέρ της υλοποίησης της Συγχώνευσης και της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης.

Τα μεγέθη των δύο τραπεζών

Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία των τραπεζών του οικονομικού έτους 2023:

Η Attica Bank έχει:

• Ενεργητικό: 3,77 δισ. ευρώ.
• Χορηγήσεις (μετά από προβλέψεις): 2,68 δισ. ευρώ.
• Καταθέσεις: 3,15 δισ. ευρώ.
• Ίδια Κεφάλαια: 446 εκατ. ευρώ.

Η Παγκρήτια τράπεζα έχει:

• Ενεργητικό: 3,45 δισ. ευρώ.
• Χορηγήσεις: (μετά από προβλέψεις): 2,04 δισ. ευρώ.
• Καταθέσεις: 2,6 δισ. ευρώ.
• Ίδια Κεφάλαια: 251 εκατ. ευρώ.

Οι μέτοχοι

Μέτοχοι της Attica Bank σήμερα είναι:

• το ΤΧΣ με ποσοστό 72,5%,
• ο e-ΕΦΚΑ με ποσοστό 7,6%,
• η Παγκρήτια Τράπεζα με ποσοστό 5,0%,
• η Thrivest Holding με ποσοστό 4,4%,
• το ΤΜΕΔΕ με ποσοστό 4%
• και λοιποί μέτοχοι και συστημικές τράπεζες με συνολικό ποσοστό 6,5%.

Μέτοχοι της Παγκρήτιας Τράπεζας σήμερα είναι:

• η Thrivest Holding με ποσοστό 43,8%,
• η Alfa Ocean Developments με ποσοστό 4,0%,
• η Εθνική Τράπεζα με ποσοστό 3,6%

Η Optima και ο… έκτος  πόλος

Με τη δημιουργία νέων μη συστημικών σχημάτων, τα οποία θα διεκδικήσουν μερίδια από την πίτα της αγοράς, ο εγχώριος τραπεζικός κλάδος εισέρχεται σε νέα φάση .

Η αρχή έγινε πριν από περίπου 3 χρόνια με την Optima Bank, η οποία υπό υγιείς βάσεις και ξεκινώντας από το μηδέν, έχει καταφέρει να ενισχύσει τα μεγέθη της σημαντικά, αποτελώντας μία εναλλακτική λύση για ιδιώτες και επιχειρήσεις.

Μετά τη συγχώνευση των Attica Bank και Παγκρήτιας Τράπεζας, αναμένεται μία ακόμα εξέλιξη: τους επόμενους μήνες θα ξεκινήσει την εμπορική της λειτουργία μία νέα ανεξάρτητη ψηφιακή τράπεζα, η snappi, που δημιουργούν η Τράπεζα Πειραιώς και η Natech, μία fintech εταιρεία με έδρα τα Ιωάννινα.

Η snappi έχει ήδη εξασφαλίσει τραπεζική άδεια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), έπειτα από πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος.

Με την απόκτησή της, η snappi θα είναι σε θέση να παρέχει ευρύ φάσμα τραπεζικών προϊόντων και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της αποδοχής καταθέσεων και της παροχής δανείων.

Την προσεχή περίοδο τα στελέχη της θα επικεντρωθούν στην τελειοποίηση της διαμόρφωσης των τραπεζικών λειτουργιών και των πληροφοριακών της συστημάτων.

Σύμφωνα με τον στρατηγικό σχεδιασμό που έχει παρουσιαστεί, στόχο της είναι η προσέλκυση 1 εκατ. πελατών έως το 2026, μέσω της προσφοράς καινοτόμων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

Ως προς την τιμολόγησή τους, πλεονέκτημα για τη νέα τράπεζα αποτελεί το γεγονός ότι δε θα διαθέτει φυσικό δίκτυο καταστημάτων. Το μειωμένο κόστος λειτουργίας της λοιπόν θα επιτρέψει τη διάθεση ανταγωνιστικών προϊόντων στην ελληνική αγορά.