Λαγκάρντ: Οι μικρομεσαίοι στην Ελλάδα έχουν τη δυσκολότερη τραπεζική πρόσβαση στην Ευρωζώνη -αλλά η ΕΚΤ δεν θα κάνει κάτι γι αυτό

Τις δυσκολίες πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση στην Ελλάδα επιβεβαιώνει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ σε απάντηση που έδωσε στον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημήτρη Παπαδημούλη. 

Στην απάντησή της η κυρία Λαγκάρντ αναφέρει ότι «οι ΜΜΕ βρίσκονται αντιμέτωπες με μεγαλύτερους περιορισμούς όσον αφορά την πρόσβασή τους σε χρηματοδότηση από ό,τι οι ΜΜΕ στις περισσότερες από τις άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ».

Επισημαίνει επίσης ότι στην Ελλάδα τα επιτόκια τραπεζικών χορηγήσεων «είναι σε επίπεδα υψηλότερα από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ».

Παρ΄ όλα αυτά η ΕΚΤ σηκώνει «ψηλά τα χέρια» απέναντι στο πρόβλημα αυτό, καθώς όπως λέει: «Η αντιμετώπιση αυτών των παραγόντων δεν εμπίπτει στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής». 

Η ερώτηση Παπαδημούλη 

Ο κ. Παπαδημούλης είχε θέσει στην πρόεδρο της ΕΚΤ το ζήτημα των 37 δισ. ευρώ που οι τράπεζες έχουν «παρκάρει» σε καταθέσεις τους στην Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ αποτελούν ένα μέρος των 47 συνολικά δισ.ευρώ που τους έχουν χορηγηθεί με χαμηλό επιτόκιο από την ΕΚΤ για να χρηματοδοτήσουν τις επιχειρήσεις. 

Όπως αναφέρει ο κ. Παπαδημούλης στην ερώτησή του: «από τα 47 δισ. ευρώ που έχουν χορηγηθεί στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα από το Ευρωσύστημα, ως δάνεια για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας και για ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, τα 37 δισ. παραμένουν κατατεθειμένα στην Τράπεζα της Ελλάδος. Την ίδια στιγμή, όπως επισημαίνει, «ακόμα και όταν ένα μέρος της ρευστότητας μεταβιβάζεται στην πραγματική οικονομία, αυτό γίνεται ανισομερώς υπέρ των μεγάλων επιχειρήσεων, αποκλείοντας τη μεγάλη πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και νοικοκυριών από τον τραπεζικό δανεισμό».

Η κυρία Λαγκάρντ στην απάντησή της επιβεβαιώνει ότι τα ποσά αυτά χορηγήθηκαν στις ελληνικές τράπεζες με επιτόκιο έως και μισή ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερο από τη συνήθη χρηματοδότηση, αλλά επί της ουσίας δεν αξιολογεί κατά πόσον οι τράπεζες χρηματοδότησαν όντως την οικονομία (κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για τη λήψη των χαμηλότοκων αυτών δανείων) λέγοντας ότι το κριτήριο δεν μπορεί να είναι τα νέα δάνεια προς τις επιχειρήσεις. Εάν δεν υπήρχαν αυτά τα χαμηλότοκα δάνεια, λέει η κυρία Λαγκάρντ «το πιθανότερο είναι ότι οι τράπεζες θα είχαν αναγκαστεί να μειώσουν σημαντικά τις χορηγήσεις τους μετά την εκδήλωση την πανδημίας».

Η απάντηση Λαγκάρντ

Ολόκληρη η επιστολή της Κριστίν Λαγκάρντ στον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημήτρη Παπαδημούλη έχει ως εξής:

«Αξιότιμο μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αγαπητέ κύριε Παπαδημούλη,

Σας ευχαριστώ για την επιστολή σας, την οποία μου διαβίβασε η κα Irene Tinagli, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, μαζί με συνοδευτική επιστολή, στις 7 Δεκεμβρίου 2021.

Ενισχύοντας τον διευκολυντικό χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής, τα μέτρα που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχουν συμβάλει καίρια στη χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης σε όλους τους τομείς και τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Σε αυτό το πλαίσιο, οι στοχευμένες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ) διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο καθώς εστιάζουν ιδιαιτέρως στην προώθηση των χορηγήσεων για παραγωγικές δραστηριότητες. Οι ΣΠΠΜΑ είναι στοχευμένες πράξεις, καθώς το ποσό που οι τράπεζες μπορούν να δανειστούν συνδέεται με τα δάνεια που οι ίδιες χορηγούν προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (ΜΧΕ) και νοικοκυριά , και το επιτόκιο που εφαρμόζεται συνδέεται με τις δανειοδοτικές συνήθειες των συμμετεχουσών τραπεζών. Οι τράπεζες που χορηγούν περισσότερα δάνεια προς την πραγματική οικονομία, συμπεριλαμβανομένων ΜΧΕ και νοικοκυριών , ωφελούνται από πιο ελκυστικά επιτόκια όσον αφορά τα δάνεια που λαμβάνουν στο πλαίσιο της τρίτης σειράς ΣΠΠΜΑ. Οι ΜΧΕ που έχουν

εκτεθεί περισσότερο στην αναταραχή λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού έχουν και μεγαλύτερη ανάγκη εξωτερικής χρηματοδότησης και επομένως ωφελούνται ιδιαιτέρως από αυτά τα μέτρα που δίνουν στις τράπεζες τη δυνατότητα να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση πιστώσεων. Στην περίπτωση της Ελλάδας, σε σύγκριση με τον Μάιο του 2014, το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις είχε μειωθεί κατά 288 μονάδες βάσης (και κατά 284 μονάδες βάσης στην περίπτωση δανείων έως 1 εκατ. ευρώ) τον Οκτώβριο του 2021. Εντούτοις,

τον ίδιο μήνα, τα επιτόκια τραπεζικών χορηγήσεων για τις επιχειρήσεις εξακολουθούσαν να είναι υψηλότερα από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ κατά 165 μονάδες βάσης. Τα υψηλότερα επιτόκια των τραπεζικών χορηγήσεων στην Ελλάδα αντανακλούν το γεγονός ότι τα επιτόκια είναι γενικά υψηλότερα στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ, όπως υποδεικνύει η διαφορά των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων του Δημοσίου στην Ελλάδα σε σχέση με τα αντίστοιχα ομόλογα στη Γερμανία και τον μέσο όρο της

ζώνης του ευρώ, που ήταν 1,6 και 1,2 ποσοστιαίες μονάδες αντιστοίχως τον Ιανουάριο του 2022. Όλα τα μέτρα της ΕΚΤ έχουν ως αποτέλεσμα ότι τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί σημαντικά σε σύγκριση με την περίοδο μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, και η τάση τους έχει σταθεροποιηθεί από το 2019 και μετά, όπως έχει συμβεί και στις περισσότερες από τις άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ.

Αυτή η εικόνα αντανακλάται επίσης στα αποτελέσματα της έρευνας για την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση στη ζώνη του ευρώ που δημοσιεύθηκαν τον Νοέμβριο του 2021. 

. Τα αίτια αυτών των περιορισμών, όπως αναφέρουν οι ΜΜΕ στην έρευνα, περιλαμβάνουν τα μεγαλύτερα χρηματοδοτικά κενά λόγω του ότι η ζήτηση δανείων υπερβαίνει τη διαθεσιμότητα δανείων, τη μεγαλύτερη ανάγκη αναχρηματοδότησης και αποπληρωμής προηγούμενων υποχρεώσεων και τη μικρότερη διάθεση – σε σχέση με τις ΜΜΕ σε άλλες χώρες της ζώνης

του ευρώ – για υποβολή αιτήσεων τραπεζικών δανείων λόγω του φόβου απόρριψης. Επιπλέον, οι ελληνικές ΜΜΕ θεώρησαν ότι η επιδείνωση της κεφαλαιακής θέσης τους και οι γενικές οικονομικές προοπτικές αποτελούν παράγοντες που εμποδίζουν την πρόσβασή τους σε χρηματοδότηση.

Όπως εξήγησα σε προηγούμενη γραπτή απάντηση στον αξιότιμο συνάδελφο σας, κ. Κύρτσο, αυτοί οι παράγοντες, καθώς και το επίμονα υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων και ο αυξημένος πιστωτικός κίνδυνος που συνδέεται με ορισμένα είδη δανείων στην Ελλάδα, ωθούν τα επιτόκια των τραπεζικών χορηγήσεων σε επίπεδα υψηλότερα από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ. Η αντιμετώπιση αυτών των παραγόντων δεν εμπίπτει στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής. Αντ’ αυτού, τα μεταρρυθμιστικά μέτρα που λαμβάνονται από τις αρμόδιες αρχές στο πλαίσιο της διαδικασίας ενισχυμένης εποπτείας της Ελλάδας

, όπως η εφαρμογή όλων των στοιχείων του νέου κώδικα αφερεγγυότητας, η εξάλειψη παραγόντων που εμποδίζουν την αναγκαστική εκτέλεση εξασφαλίσεων και η βελτίωση της αποδοτικότητας του δικαστικού συστήματος, μπορούν να στηρίξουν τη σύγκλιση των επιτοκίων χορηγήσεων προς τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ.

Η συνολική χρήση των πράξεων νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος από τις ελληνικές τράπεζες ανήλθε σε περίπου 46,9 δισεκ. ευρώ στο τέλος Οκτωβρίου 2021, εκ των οποίων τα τρία τέταρτα περίπου ελήφθησαν μέσω ΣΠΠΜΑ. Τα επιτόκια δανεισμού στο πλαίσιο αυτών των πράξεων μπορούν να είναι μέχρι και κατά 50 μονάδες βάσης χαμηλότερα από το μέσο επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων την

περίοδο 24 Ιουνίου 2020 – 23 Ιουνίου 2022, με την προϋπόθεση ότι οι τράπεζες επιτυγχάνουν τους δανειοδοτικούς στόχους που αποσκοπούν στη χαλάρωση των πιστοδοτικών κριτηρίων για τον ιδιωτικό τομέα και στην τόνωση των δανείων προς την πραγματική οικονομία. 

Ο βασικός αντίκτυπος των ΣΠΠΜΑ συνίσταται στη μείωση του κόστους των δανείων – τόσο των εκκρεμών όσο και των νέων – για την πραγματική οικονομία.

Ως εκ τούτου, το να αξιολογούμε την αποτελεσματικότητα των ΣΠΠΜΑ λαμβάνοντας υπόψη μόνο τα νέα δάνεια σε σχέση με τα αποτελέσματα για τη χρήση των ΣΠΠΜΑ δεν αποτελεί ολοκληρωμένη μέτρηση, καθώς αποτυπώνει μόνο την επίδραση των ΣΠΠΜΑ στην έκδοση νέων δανείων. Επιπλέον, όταν αξιολογείται αυτή η επίδραση, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι, χωρίς την στήριξη από την πλευρά της πολιτικής, το πιθανότερο είναι ότι οι τράπεζες θα είχαν αναγκαστεί να μειώσουν σημαντικά τις χορηγήσεις τους μετά την εκδήλωση την πανδημίας».

Ειδήσεις σήμερα:

Νέος Αναπτυξιακός Νόμος: Έρχεται πολύ χρήμα αλλά 1 στις 2 επιχειρήσεις θα μείνει εκτός, κυρίως οι μικρές

Λαγκάρντ: Λιτότητα α λα καρτ με το «νέο» Σύμφωνο Σταθερότητας

Κοκτέιλ μολότοφ στην ευρωζώνη: Η «ενεργειακή βόμβα» εκτινάσσει τον πληθωρισμό αλλά τα χέρια της Λαγκάρντ είναι δεμένα