Από το «Σχήμα της Νορμανδίας» στο «Τρίγωνο της Βαϊμάρης» ο Μακρόν παίζει τα «ρέστα» του στην Ουκρανία

Ο διπλωματικός μαραθώνιος για τη σχέση ΕΕ-ΝΑΤΟ και Ρωσίας με αφορμή την κατάσταση στην Ουκρανία συνεχίστηκε την Τρίτη με την επίσκεψη του εξαιρετικά δραστήριου το τελευταίο διάστημα Εμανουέλ Μακρόν στο Κίεβο και την έλευσή του στη συνέχεια στο Βερολίνο, όπου και συναντήθηκε με τον καγκελάριο Ολαφ Σολτς και τον Πρόεδρο της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα. Είναι το αποκαλούμενο «Τρίγωνο της Βαϊμάρης» ένα ακόμα διπλωματικό μόρφωμα που προσπαθεί να αποδείξει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν δυνατότητα σοβαρής παρέμβασης, χωρίς την διαρκή κηδεμονία των ΗΠΑ.

Για τον Εμανουέλ Μακρόν η κρίση στην Ουκρανία μοιάζει πλέον να μετατρέπεται ακριβώς στην ευκαιρία που αναζητούσε, για να αποδείξει ότι μπορεί και οφείλει η ΕΕ να λειτουργήσει «στρατηγικά αυτόνομα» και αποφασιστικά. Αλλά το στοίχημα είναι προφανώς τεράστιο και αν δεν το κερδίσει το κόστος που θα κληθεί να πληρώσει θα είναι ανυπολόγιστο, θέτοντας σε κίνδυνο το ίδιο το πολιτικό του μέλλον.

Ολοι θέλουν την ειρήνη

Μετά τη συνάντηση όλοι μίλησαν για μια κοινή προσπάθεια αποτροπής μιας πολεμικής σύγκρουσης στην Ευρώπη. Ο καγκελάριος Σολτς παραδέχτηκε ότι η ανάπτυξη ρωσικών στρατευμάτων στα ουκρανικά σύνορα είναι «πολύ ανησυχητική». Επανέλαβε ότι «μια ακόμη παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Ουκρανίας είναι απαράδεκτη» και θα είχε «μεγάλες συνέπειες» για τη Μόσχα πολιτικά, οικονομικά και γεωστρατηγικά.

«Χρειαζόμαστε διαπραγματεύσεις και λύση», τόνισε για μια ακόμα φορά ο καγκελάριος και υποσχέθηκε ότι αυτό θα συνεχιστεί και τις επόμενες ημέρες. «Η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ μας αυτή την περίοδο θα είναι επομένως ιδιαίτερα κερδοφόρα, γιατί όλοι έχουμε έναν κοινό στόχο: τη διατήρηση της ειρήνης στην Ευρώπη».

Ηπιότερη στάση από τη Βαρσοβία

Ο πρόεδρος της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα έκανε λόγο για την πιο δύσκολη στιγμή για την Ευρώπη μετά το 1989. Η «ενσωμάτωση» πάντως της χώρας του στην γαλλογερμανική προσπάθεια αποκλιμάκωσης που έχει ξετυλιχτεί εδώ και δύο περίπου εβδομάδες δείχνει ότι η Βαρσοβία έχει ρίξει κάπως τους τόνους απέναντι στη Μόσχα. Ο Ντούντα ευχαρίστησε τον Σολτς για την πρόσκληση.

Αλλά σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μια «άνευ προηγουμένου ανάπτυξη ρωσικών στρατευμάτων» τόσο κοντά στα ουκρανικά σύνορα όσο και στη Λευκορωσία και αναρωτήθηκε ποιο θα είναι το αποτέλεσμα αυτών των κινήσεων στρατευμάτων. Το διεθνές δίκαιο και η εδαφική ακεραιότητα πρέπει να είναι εγγυημένα για χώρες εκτός ΕΕ ή εκτός ΝΑΤΟ όπως η Ουκρανία, υποστήριξε με νόημα ο Ντούντα. «Πρέπει να βρούμε μια λύση για να μπορέσουμε να αποφύγουμε τον πόλεμο», κατέληξε ευθυγραμμιζόμενος με τις απόψεις των δύο συνομιλητών του. Τόνισε ακόμα ότι η Ευρώπη οφείλει να μιλήσει με μια φωνή.

Ο Μακρόν σε ρόλο πρωταγωνιστή

Ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος φαίνεται να παίρνει και τις περισσότερες διπλωματικές πρωτοβουλίες και τα μεγαλύτερα ρίσκα, ανακοίνωσε ότι οι συνομιλίες αυτές θα συνεχιστούν και τις επόμενες μέρες και εβδομάδες και τόνισε ότι«η ειρήνη και η σταθερότητα της ευρωπαϊκής ηπείρου είναι «ο μεγαλύτερος θησαυρός». Σύμφωνα με τον Γάλλο πρόεδρο, πρέπει να γίνουν τα πάντα για να διατηρηθεί. Είναι απαραίτητο να βρεθούν «μέσοι δρόμοι» για διάλογο με τη Ρωσία υποστήριξε, αλλά ταυτόχρονα οι ευρωπαϊκές αρχές που αναπτύχθηκαν τα τελευταία 30 χρόνια, όπως η κυριαρχία όλων των κρατών και η εδαφική ακεραιότητα, πρέπει να προασπιστούν.

Ανακοίνωσε ότι τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα διεξαχθούν συνομιλίες στο πλαίσιο του «σχήματος της Νορμανδίας». Και έδωσε μια νότα αισιοδοξίας εκτιμώντας ότι τις τελευταίες μέρες έχουν προκύψει «νέες προσεγγίσεις» και οι τρεις χώρες θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται πάνω σε αυτές. Προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος κλιμάκωσης και να διασφαλιστεί η ειρήνη και η σταθερότητα μακροπρόθεσμα, ο Μακρόν υποστήριξε και πάλι ότι πρόκειται να κρατηθεί ζωντανός ο διάλογος με τη Ρωσία.

Μάλιστα νωρίτερα στο Κίεβο, στην συνάντησή του με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Μακρόν φέρεται να τον διαβεβαίωσε ότι ο Πούτιν δεν επιθυμεί περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης. Η Μόσχα πάντως φρόντισε να διευκρινίσει ότι δεν υπήρξε κάποια τέτοια «συμφωνία» αποκλιμάκωσης.

Το ιστορικό της τριγωνικής σχέσης

To αποκαλούμενο «Τρίγωνο της Βαϊμάρης» είναι ένα χαλαρό σχήμα διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων των τριών χωρών, που ξεκίνησε το 1991 με πρωτοβουλία των τότε ΥΠΕΞ Χανς Ντίτριχ Γκένσερ, Ρολάν Ντυμά και Κρίστοφ Σκουμπιτσέφκι. Τότε είχε σαν στόχο να περιορίσει τις εντάσεις, που είχαν προκύψει ανάμεσα σε Γαλλία και Γερμανία, για το ποιος θα έπαιρνε τις καλύτερες «θέσεις εκκίνησης» στην Πολωνία, που έκανε τα πρώτα της βήματα σε μια δημοκρατία δυτικού τύπου και κυρίως στην μετάβαση της σε μια οικονομία της ελεύθερης αγοράς.

Χωρίς απαραίτητα δεσμευτική ατζέντα και κάποια τρανταχτά αποτελέσματα το μόρφωμα αυτό έχει αποδειχτεί ότι έχει κρατήσει τις ισορροπίες στην τριγωνική αυτή σχέση, κυρίως απορροφώντας κεντρόφυγες τάσεις της πολωνικής ηγεσίας, που ποντάρει συχνά σε εθνολαϊκιστικές ρητορείες στο εσωτερικό της χώρας και έχει έρθει συχνά σε σύγκρουση με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.

Και οι τρεις χώρες μαζί σχηματίζουν έναν «άξονα» που εκπροσωπεί περίπου 160 εκατομμύρια κατοίκους και έχει συχνά αντιμετωπιστεί με καχυποψία από μικρότερες χώρες. Στην παρούσα φάση Παρίσι και Βερολίνο θεωρούν ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει συνεκτικά για την Ευρώπη, ειδικά αν καταφέρει να κρατήσει την παραδοσιακά «ρωσοφοβική» Βαρσοβία μακριά από φραστικές ακρότητες «πολεμοχαρών» κύκλων της Ουάσιγκτον και του ΝΑΤΟ. Υπενθυμίζεται ότι η Πολωνία έχει αρκετές φορές στο παρελθόν επιτεθεί με σκληρούς χαρακτηρισμούς εναντίον του Βερολίνου για την πολιτική του εντός της ΕΕ.

Διαβάστε ακόμα

Ο Σολτς με τον Μπάιντεν στις ΗΠΑ, ο Μακρόν με τον Πούτιν στη Ρωσία: Διπλωματικός πυρετός με πενιχρά αποτελέσματα για το Ουκρανικό

Διπλωματικές υπερωρίες για την Ουκρανία για να αποφευχθεί το «μπαμ»