Ν. Δένδιας: Η ΕΕ θα έπρεπε να έχει πιο ενεργό ρόλο στο Κυπριακό

«Η ΕΕ θα έπρεπε να έχει πιο ενεργό ρόλο» στην επίλυση του Κυπριακού τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε συνέντευξή του στο περιοδικό “Ερμής” που εκδίδει ο σύλλογος αποφοίτων Κολλεγίου Αθηνών.

«Η Κύπρος είναι χώρα-μέλος της, άρα η ΕΕ θα είχε κάθε λόγο και θα έπρεπε να διεκδικήσει την απόλυτη συμμετοχή στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά. «Η ΕΕ ωστόσο, ακολουθώντας διστακτικότητα, δεν κατάφερε ούτε καν να είναι κομμάτι των διαπραγματεύσεων στη Γενεύη».

Όπως αναφέρει ο κ. Δένδιας, «μετά την τελευταία εμπειρία που είχα στη Γενεύη, η επίλυση του Κυπριακού [δείχνει να] είναι ίσως ακόμα πιο μακριά, διότι πλέον η Τουρκία εμφανίζεται να μην αποδέχεται το πλαίσιο επίλυσης του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και κατά συνέπεια του διεθνούς δικαίου, δηλαδή τη δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία».

Ο υπουργός Εξωτερικών επισημαίνει πως «η ΕΕ από μόνη της δεν έχει ενσωματώσει στην πολιτική της τον σημαντικό γεωπολιτικό ρόλο που καλείται να παίξει» και προσθέτει: «Επίσης, δεν έχει λυθεί η αντίφαση ότι μία χώρα- μέλος του ΝΑΤΟ απειλεί με πόλεμο μια άλλη χώρα- μέλος του ΝΑΤΟ αλλά και της ΕΕ. Αυτή η αντίφαση συγκρατεί μερικά κράτη να ενεργοποιήσουν το πλαίσιο που σε άλλες περιπτώσεις είναι άμεσο».

«Χρειάζεται προσεκτική προσπάθεια αλλά και μια εκστρατεία πειθούς απέναντι στη Γερμανία», αναφέρει. «Η ισχυρότερη χώρα της Ευρώπης οφείλει να αποδεχτεί τον ρόλο ηγέτιδας χώρας και σε καταστάσεις όπως η επιβολή κυρώσεων σε χώρα- μέλος του ΝΑΤΟ που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Με τις εκλογές του Σεπτεμβρίου στη Γερμανία έχουμε μια νέα ευκαιρία να ξεκινήσουμε μια προσπάθεια συνεννόησης με τη νέα ομοσπονδιακή κυβέρνηση».

Αναφερόμενος στο θέμα των εξαγωγών όπλων στην Τουρκία, επισημαίνει πως «υπάρχουν φωνές στη Γερμανία με θεσμικό ρόλο που καταλαβαίνουν απολύτως το πρόβλημα που μας δημιουργεί η εξαγωγή υποβρυχίων αναπτυγμένης τεχνολογίας από τη Γερμανία στην Τουρκία”».

«Η αντίφαση δε είναι ακόμα μεγαλύτερη, αν λάβετε υπ’ όψιν σας ότι εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να διατηρούμε το έλλειμμά μας στο όριο του 3% και άρα δεν μπορούμε να δανειστούμε για αγορά όπλων, ώστε να αντιμετωπίσουμε όσα οι Γερμανοί ή άλλοι εξάγουν στους Τούρκους», εξηγεί ο κ. Δένδιας και προσθέτει:

«Νομίζω πάντως ότι μια αρχική εξήγηση της αντίφασης είναι η συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, η οποία περιπλέκει την κατάσταση. Μέσα στην ευρωπαϊκή οικογένεια όπου ανήκουμε θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε με όλες μας τις δυνάμεις για να πείσουμε τις άλλες χώρες ότι η εξαγωγή οπλισμού στην Τουρκία, που μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, δεν πρέπει να γίνεται».

Αναφορικά με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, ο κ. Δένδιας επαναλαμβάνει πως η Ελλάδα θα ευχόταν η Τουρκία «να διατηρήσει την επιλογή σύγκλισης και συμμετοχής στο ευρωπαϊκό εγχείρημα. Δυστυχώς όμως, τον τελευταίο καιρό η Τουρκία περισσότερο αποκλίνει παρά συγκλίνει προς το ευρωπαϊκό παράδειγμα».

Ερωτηθείς για την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού στο Ακουγιού της Τουρκίας, ο κ. Δένδιας υπενθυμίζει πως υπάρχει διεθνές πλαίσιο που επιβάλλει σε κάθε χώρα που κατασκευάζει πυρηνικό σταθμό να ενημερώνει τις χώρες της ευρύτερης περιοχής, ώστε να είναι βέβαιο πως λαμβάνονται όλες οι δυνατές προφυλάξεις.

«Το εργοστάσιο του Ακουγιού βρίσκεται πάνω σε μια εξαιρετικά σεισμογενή περιοχή» αναφέρει. «Κατά συνέπεια, πρέπει να είναι σαφές ότι θα ενσωματώνει την καλύτερη υπάρχουσα τεχνολογία, έτσι ώστε αν συμβεί οτιδήποτε να μην καταστραφεί όχι μόνο η στενή περιοχή αλλά και η ευρύτερη».

«Κατά την τελευταία επίσκεψη του Τούρκου υπουργού, τόνισα τις ανησυχίες της ελληνικής πλευράς και ο κ. Τσαβούσογλου δεσμεύθηκε να ζητήσει από τη ρωσική κατασκευάστρια εταιρεία να μας παράσχει σχετικές πληροφορίες. Αυτό θα σηματοδοτούσε μια αλλαγή στάσης της Τουρκίας, από τη μυστικοπάθεια στην ανοιχτή συνεννόηση. Εύχομαι να ισχύσει αυτή η αντίληψη και σε άλλα θέματα».

Αναφερόμενος στην ελληνική επιδίωξη για την κατάκτηση μιας μη μόνιμης έδρας στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την περίοδο 2025-2026, ο υπουργός Εξωτερικών εξήγησε ότι αυτό «θα σήμαινε ανάδειξη της δυνατότητάς μας να παρεμβαίνουμε θετικά σε παγκόσμια προβλήματα».

«Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει ως θεμελιώδη αρχή την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου. Την ύπαρξη δηλαδή ενός συστήματος που θα εφαρμόζει τους κανόνες δικαίου και όχι τον κανόνα της “ζούγκλας” στις σχέσεις μεταξύ κρατών και εθνών. Αυτή η γεωπολιτική αντίληψη θα έχει την ευκαιρία να προβληθεί μέσα από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, κάτι εξαιρετικά χρήσιμο τόσο για την περιοχή μας όσο και για τον κόσμο».

Σχολιάζοντας τη στάση της ΕΕ στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, ο κ. Δένδιας αναφέρει ότι «θα μπορούσε να κάνει πάρα πολλά παραπάνω».

«Οι κινήσεις των ανθρώπων δεν σταματάνε και αν οδηγηθούμε στην αντίληψη ότι μπορούμε να κάνουμε την Ευρώπη ένα “φρούριο” κάνουμε πολύ μεγάλο λάθος», τονίζει. «Πρέπει να κατευθυνθούμε από την ανεξέλεγκτη μετανάστευση στην ελεγχόμενη μετανάστευση. Θέλουμε νέους ανθρώπους στην ΕΕ».

«Η Ευρώπη έχει υστερήσει στο να έχει κανόνες που θα της επιτρέψουν να μεταφέρει νέα μυαλά στον γεωγραφικό της χώρο και να αποτρέψει τη δημιουργία μη ελεγχόμενων ρευμάτων», επισημαίνει ο κ. Δένδιας, προσθέτοντας πως αυτό απαιτεί ένα μηχανισμό που εμπεριέχει την υποχρέωση επενδύσεως στις χώρες προέλευσης, εκπαίδευσης των ανθρώπων στις χώρες αυτές, ώστε να εμποδίζεται αυτή η ανεξέλεγκτη ροή και καλύτερο μηχανισμό επιστροφών.

«Η ΕΕ, όμως, λειτουργεί φοβικά και όχι αποτελεσματικά. Βέβαια, το ίδιο το πρόβλημα δεν είναι καθόλου απλό. Δεν υπάρχει μαγική λύση».

Ο κ. Δένδιας αναφέρει ακόμη πως η ΕΕ οφείλει να έχει ένα ρόλο ειρηνοποιού σε τρίτες χώρες, καθώς «βρίσκεται σε μια εξαιρετικά περίπλοκη περιοχή, μεταξύ Ευρασίας και Αφρικής» και «είναι ο πιο δημοκρατικός χώρος, προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα και έχει απόλυτο ενδιαφέρον για τη σταθερότητα της περιοχής».

«Μέχρι τώρα, η ΕΕ έχει επιτρέψει να δημιουργηθούν καταστάσεις -failed states- είτε στη Λιβύη είτε στη Συρία, να εξελίσσονται καταστάσεις στη Μέση Ανατολή χωρίς καμία ουσιαστική πρωτοβουλία, όπως και αστάθειες σε περιοχές με τεράστιο ενδιαφέρον για την ίδια, όπως ο Καύκασος», σημειώνει.

«Όταν η παρούσα Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε τη θητεία της, η πρόεδρός της δήλωσε ότι αυτή θα είναι μια γεωπολιτική επιτροπή. Μένει να αποδειχθεί στην πράξη».

Τέλος, αναφερόμενος στη συμπλήρωση 40 ετών από την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ, ο κ. Δένδιας τονίζει πως σήμερα πρόκειται για «μια τελείως διαφορετική χώρα». «Στην Ελλάδα έγινε μια τεράστια εσωτερική μεταμόρφωση με την ένταξη στην Ενωμένη Ευρώπη», αναφέρει και καταλήγει: «Οφείλω να πω βέβαια ότι εξ’ αιτίας σφαλμάτων, τόσο δικών μας, όσο και των εταίρων μας, υπήρξαν και παθογένειες ή αδυναμίες προσαρμογής. Παρά ταύτα η συνολική αποτίμηση δεν μπορεί παρά να είναι απόλυτα θετική».