Μυτιληναίος στο Euractiv: Έκκληση συσπείρωσης για την αυτάρκεια της Ευρώπης σε πρώτες ύλες

Έκκληση στην Κομισιόν, στις εθνικές κυβερνήσεις της ΕΕ, αλλά και στη βιομηχανία, για συσπείρωση γύρω από τον στόχο της ανθεκτικότητας των ευρωπαϊκών πρώτων υλών, απευθύνει με άρθρο του στο Euractiv o Ευάγγελος Μυτιληναίος, πρόεδρος της Eurometaux και της Mytilineos.

Όπως σημειώνει ο κ. Μυτιληναίος, «εμείς ως τομέας έχουμε ένα σαφές μήνυμα. Μπορούμε να επιτύχουμε για την Ευρώπη, αν η Ευρώπη επιτύχει και αυτή και ”ξεκλειδώσει” το πλήρες δυναμικό μας. Αλλά το παράθυρο για πραγματική δράση κλείνει γρήγορα, με κίνδυνο μια ενεργειακή μετάβαση που θα βασίζεται σε μη βιώσιμες εξαρτήσεις από μέταλλα. Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις μας, η επίτευξη των στόχων της ΕΕ για τις πρώτες ύλες το 2030 θα απαιτήσει το άνοιγμα τουλάχιστον 10 νέων ορυχείων, 15 μονάδων επεξεργασίας και 15 μονάδων ανακύκλωσης στην Ευρώπη.

Η Ευρώπη χρειάζεται επίσης επειγόντως να επαναλειτουργήσει την περικοπείσα δυναμικότητά της, η οποία εξακολουθεί να επηρεάζει πάνω από 20 υφιστάμενες επιχειρήσεις, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% της συνολικής δυναμικότητας της ΕΕ στους τομείς του αλουμινίου, του πυριτίου και του ψευδαργύρου. Πρέπει να αρχίσουμε να χρηματοδοτούμε παγκόσμια έργα εξόρυξης, να δράσουμε για να αυξήσουμε τα ποσοστά ανακύκλωσης και την κυκλικότητα και να αντιμετωπίσουμε το έλλειμμα δεξιοτήτων στις πρώτες ύλες μας», υποστηρίζει ο κ. Μυτιληναίος.

Αναφερόμενος στα καλά νέα, ο πρόεδρος της Eurometaux σημειώνει ότι «στην Ευρώπη αυτήν τη στιγμή έχουμε πάνω από 70 έργα εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης υπό σχεδιασμό. Δεσμευόμαστε για υψηλές περιβαλλοντικές και κοινωνικές προστασίες για να διαφέρουν. Εάν η πλειονότητα τεθεί σε λειτουργία έως το 2030, η Ευρώπη θα μπορούσε να επιτύχει ορισμένα ή όλα τα σημεία αναφοράς της για το λίθιο, τον χαλκό, το αλουμίνιο, το νικέλιο, το κοβάλτιο και το πυρίτιο.

Για άλλες πρώτες ύλες, όπως τα μέταλλα της ομάδας του λευκόχρυσου, η ενίσχυση της υφιστάμενης βάσης και των εμπορικών δεσμών της Ευρώπης αποτελεί τη βασική προτεραιότητα. Και θα χρειαστούμε επίσης νέες ανακοινώσεις έργων, από τις σπάνιες γαίες έως το γάλλιο και το γερμάνιο.

Αλλά πολύ λίγα έργα έχουν οδηγήσει σε τελικές επενδυτικές αποφάσεις μέχρι σήμερα, ιδίως μετά την επιδείνωση των επιχειρηματικών συνθηκών στην ΕΕ τα τελευταία τρία χρόνια, κυρίως λόγω του υψηλού ευρωπαϊκού ενεργειακού κόστους, του αυξανόμενου ρυθμιστικού φόρτου και των επιδοτήσεων που διατίθενται στους επενδυτές σε ανταγωνιστικές περιοχές.

Πάρτε ως παράδειγμα το λίθιο: αν και η Ευρώπη έχει σχεδόν 20 έργα εξόρυξης και επεξεργασίας, μόνο δύο έχουν σήμερα επιβεβαιωμένη ημερομηνία έναρξης.

Κατά την ίδια περίοδο, άλλες περιοχές έχουν δρομολογήσει τα δικά τους προγράμματα στήριξης κρίσιμων ορυκτών, από τον νόμο των ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού έως νέα κεφάλαια από τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία. Η παγκόσμια παραγωγική ικανότητα αυξάνεται σε περιοχές που τροφοδοτούνται με άνθρακα. Οι ΗΠΑ θα ανοίξουν το πρώτο εργοστάσιο αλουμινίου τους έπειτα από 45 χρόνια.

Εδώ στην Ευρώπη, οι σημερινοί επενδυτές αντιμετωπίζουν 2-3 φορές υψηλότερο κόστος κεφαλαίου για να ανοίξουν ένα διυλιστήριο υλικών μπαταρίας απ’ ό,τι στις ΗΠΑ ή την Ασία και 20%-50% υψηλότερο λειτουργικό κόστος. Αρκετές εταιρείες έχουν ήδη στρέψει την προσοχή τους στην αγορά των ΗΠΑ, ενώ καθυστερούν τις επενδύσεις εδώ σε στρατηγικά υλικά, όπως το κοβάλτιο και το λίθιο», σημειώνει ο κ. Μυτιληναίος.

Στη συνέχεια καλεί την Κομισιόν να δράσει επειγόντως και να γεφυρώσει το αυξανόμενο χάσμα ανταγωνιστικότητας. «Το 2030 απέχει μόλις 2000 ημέρες, πράγμα που σημαίνει ότι το παράθυρο για την οριστικοποίηση των επενδύσεων θα κλείσει άμεσα. Χωρίς μια πραγματική επιχειρηματική υπόθεση, θα δούμε περισσότερες επενδύσεις και δυναμικότητα να διαρρέουν μόνιμα στο εξωτερικό. Αυτό είναι κακό για την οικονομία μας και το κλίμα μας.

Η έγκριση του νόμου για τις κρίσιμες πρώτες ύλες είναι το πρώτο σημαντικό βήμα για να αρχίσει να κυλάει αυτή η μπάλα. Οι εταιρείες μας θα αρχίσουν να υποβάλλουν αιτήσεις για το καθεστώς στρατηγικού έργου και την επιτάχυνση της αδειοδότησης που αυτό συνεπάγεται.

Χρειαζόμαστε όμως την επόμενη Κομισιόν να προχωρήσει περαιτέρω και ταχύτερα, παρέχοντας πολύ ισχυρά κίνητρα πολιτικής, που να ανταγωνίζονται άλλα μέρη του κόσμου, και μάλιστα με πραγματικό επείγοντα χαρακτήρα. Χρειαζόμαστε μια ειδική τράπεζα πρώτων υλών της ΕΕ, χρειαζόμαστε δράση για την παγκοσμίως ανταγωνιστική και απαλλαγμένη από τις ανθρακούχες εκπομπές ενέργεια και χρειαζόμαστε ευθυγράμμιση των κανονισμών της ΕΕ προς τον έναν κοινό στόχο της βιομηχανικής και οικονομικής ανάπτυξης».

Στη συνέχεια ο Ευάγγελος Μυτιληναίος παραθέτει τους τρεις λόγους για τους οποίους είναι τόσο σημαντικό «να προχωρήσουμε περαιτέρω και ταχύτερα».

«Πρώτον», αναφέρει «όσο περισσότερο μέταλλο παράγουμε εδώ τόσο πιο βιώσιμη είναι η ενεργειακή μας μετάβαση. Πάρτε ως παράδειγμα το νικέλιο για τις μπαταρίες: η επίτευξη του στόχου της ΕΕ για την επεξεργασία κατά 40% θα παράγει τουλάχιστον τέσσερις φορές λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από το νικέλιο της Ινδονησίας, που χρησιμοποιείται με καύση άνθρακα και κυριαρχεί στη σημερινή αγορά. Αυτό από μόνο του θα εξοικονομήσει το ισοδύναμο των ετήσιων εκπομπών 1 εκατομμυρίου βενζινοκίνητων αυτοκινήτων.

Δεύτερον, όσο περισσότερο μέταλλο παράγουμε εδώ, τόσο πιο ασφαλής είναι η ενεργειακή μας μετάβαση. Τα τελευταία δύο χρόνια είδαμε την Κίνα να περιορίζει τις εξαγωγές γερμανίου, γαλλίου, γραφίτη και εξοπλισμού σπάνιων γαιών. Δεν ξέρουμε τι θα επακολουθήσει, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι έρχονται κι άλλα.

Και τρίτον, όσο περισσότερο μέταλλο παράγουμε εδώ, τόσο περισσότερες θέσεις εργασίας θα διατηρούμε και θα δημιουργούμε στις περιοχές της Ευρώπης που τις χρειάζονται -από τον αρκτικό βορρά της Σουηδίας μέχρι τις βιομηχανικές εσχατιές της Γερμανίας και τις νότιες άκρες της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στέλνουμε σήμερα μια ισχυρή έκκληση συσπείρωσης για την ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών πρώτων υλών. Ο κλάδος μας θέλει να δεσμευτεί να ”μαγειρέψει” πραγματική ανθεκτικότητα στις πρώτες ύλες στην Ευρώπη και για την Ευρώπη. Και έχουμε μια σαφή και εφαρμόσιμη συνταγή για να το πετύχουμε αυτό.

Τώρα χρειαζόμαστε την Κομισιόν και τις εθνικές κυβερνήσεις να δράσουν επειγόντως, για να διασφαλίσουμε ότι διαθέτουμε την ίδια καλά εξοπλισμένη “βιομηχανική κουζίνα” με τους ανταγωνιστές μας».