Alpha Bank: Ιδιαίτερη η ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας το 2023 – Η συμβολή των κλάδων

Το 2023 η ελληνική οικονομία επέδειξε ιδιαίτερη ανθεκτικότητα παρά το δυσμενές εξωτερικό περιβάλλον, τόσο σε όρους ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας, όσο και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, σημειώνουν οι αναλυτές της Alpha Bank στο δελτίο οικονομικών εξελίξεων του Economic Research της τράπεζας.

Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) για το σύνολο των τομέων της ελληνικής οικονομίας αυξήθηκε κατά 1,2%, η απασχόληση κατά 1,3% (ή κατά 53,1 χιλ.), ενώ οι εγγραφές νέων επιχειρήσεων την περυσινή χρονιά ήταν περισσότερες σε σύγκριση με το 2022 κατά 6,1%. Επιπρόσθετα, ο κύκλος εργασιών των ελληνικών επιχειρήσεων (σε ονομαστικούς όρους) αυξήθηκε στην πλειονότητα των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας, αν και σε γενικές γραμμές πιο ήπια σε σύγκριση με το 2022, εξαιτίας της αποκλιμάκωσης του γενικού επιπέδου τιμών.

Η ΑΠΑ του κλάδου των κατασκευών διαμορφώθηκε σε €3,9 δισ. (σταθερές τιμές 2015) το 2023, σημειώνοντας αύξηση κατά 14% σε σχέση με το 2022. Η συμβολή τους στη συνολική άνοδο της ΑΠΑ, ωστόσο, διαμορφώθηκε σε 0,3 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.), καθώς αποτελούν μόλις το 2,3% αυτής. Η ανοδική πορεία των κατασκευών αποτυπώνεται και στην αύξηση της απασχόλησης, με τη δημιουργία 17 χιλ. νέων θέσεων εργασίας. Παράλληλα, ο εν λόγω κλάδος, κατέγραψε αύξηση στον κύκλο εργασιών κατά 16,7% και στο πλήθος εγγραφών νέων επιχειρήσεων κατά 16,1%. Η δυναμική του κλάδου των κατασκευών αποτυπώνεται και σε τρεις ακόμη βραχυχρόνιους δείκτες συγκυρίας. Πρώτον, ο δείκτης παραγωγής στις κατασκευές αυξήθηκε κατά 12,8% σε ετήσια βάση, πέρυσι ενώ η παραγωγή οικοδομικών έργων -που αντιστοιχεί κατά κύριο λόγο στις ιδιωτικές κατασκευές-, και η παραγωγή έργων πολιτικού μηχανικού -που αφορά στις δημόσιες κατασκευές-, αυξήθηκαν κατά 13,1% και 12,6% αντίστοιχα.

Δεύτερον, το 2023 καταγράφηκε δυναμική αύξηση των επενδύσεων στις κατασκευές, τόσο των κατοικιών κατά 20,7% όσο και των λοιπών κατασκευών κατά 10%. Τρίτον, σημαντική αύξηση παρουσίασε και η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα (σε όρους όγκου, μ3), η οποία το 2023 αυξήθηκε κατά 15,9% σε σχέση με το 2022.

Ο ευρύτερος κλάδος του τουρισμού, του χονδρικού και λιανικού εμπορίου και των μεταφορών, ο οποίος αποτελεί περίπου το ¼ της συνολικής ΑΠΑ, σημείωσε οριακά θετική συμβολή στην άνοδό της, ίση με 0,1 π.μ. Σε όρους απασχόλησης, ωστόσο, οι μεταφορές και ο τουρισμός σημείωσαν σημαντική αύξηση κατά 20,1 χιλ. και 5,3 χιλ. θέσεις εργασίας αντίστοιχα, ενώ, στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο καταγράφηκε μείωση κατά 22,5 χιλ.

Επιπρόσθετα, αύξηση κατέγραψε τόσο ο κύκλος εργασιών -σε συνέχεια και των ιστορικά υψηλών επιδόσεων σε όρους τουριστικών εισπράξεων και εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης της περυσινής χρονιάς (βλ. Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Alpha Bank της 5.3.2024)-, όσο και οι εγγραφές νέων επιχειρήσεων στον τουριστικό κλάδο (κατά 9,9% και 9,4%), στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο (κατά 1,2% και 9,8%) και στις μεταφορές (κατά 5% και 16,1%). 

Επιπρόσθετα, οι δύο ευρείς κλάδοι που περιλαμβάνουν τις επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες και τις διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες συνέβαλαν από κοινού περίπου κατά το 1/3 στην άνοδο της ΑΠΑ πέρυσι (0,4 π.μ.).

Θετική ήταν η συνεισφορά τους και στην απασχόληση, με τους εργαζόμενους στους δύο κλάδους να έχουν αυξηθεί κατά 3,5 χιλ. και 3,2 χιλ. άτομα αντίστοιχα, ενώ ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 11% για τις επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες και κατά 15,3% για τις διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες. Τέλος, αξιοσημείωτη ήταν η άνοδος των εγγραφών νέων επιχειρήσεων στους δύο κλάδους και κυρίως στη δεύτερη κατηγορία όπου καταγράφηκε άνοδος ύψους 18,3%.

Όσον αφορά στον διευρυμένο κλάδο που περιλαμβάνει τη δημόσια διοίκηση και άμυνα, την εκπαίδευση, και την υγεία, η συνεισφορά του στην αύξηση της ΑΠΑ ήταν οριακά θετική και ίση με 0,1 π.μ. Αξίζει να αναφερθεί, ωστόσο, ότι τόσο η εκπαίδευση όσο και η υγεία κατέγραψαν, το 2023, σημαντική αύξηση στον κύκλο εργασιών (κατά 23,5% και 10,2%), αλλά και στις εγγραφές νέων επιχειρήσεων (κατά 3,1% και 6,6%), με τους απασχολούμενους να αυξάνονται κατά 21,3 χιλ. στον κλάδο της υγείας αλλά να μειώνονται κατά 14,5 χιλ. στην εκπαίδευση.

Επιπλέον, ο κλάδος που περιλαμβάνει τις τέχνες, τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία, καθώς και τις λοιπές δραστηριότητες του τριτογενή τομέα συνεισέφερε 0,3 π.μ. στην αύξηση της ΑΠΑ. Ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 15,8% στις τέχνες, τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία και κατά 8,4% στις λοιπές δραστηριότητες του τριτογενή τομέα, οι εγγραφές νέων επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 19,7% και 31,8%, αντίστοιχα, ενώ οι απασχολούμενοι αυξήθηκαν κατά 2,4 χιλ. στις λοιπές δραστηριότητες, αλλά μειώθηκαν κατά 11,5 χιλ. στις τέχνες, τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία.

Αύξηση απασχόλησης σε βιομηχανία και πρωτογενή τομέα

Τέλος, αν και η βιομηχανία και ο πρωτογενής τομέας είχαν μηδενική και οριακά αρνητική συμβολή, αντίστοιχα, στη μεταβολή της ΑΠΑ το 2023, η απασχόληση στις δύο αυτές κατηγορίες αυξήθηκε σημαντικά. Ο κλάδος γεωργία-δασοκομία-αλιεία κατέγραψε τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση μετά την υγεία το 2023, δημιουργώντας 20,5 χιλ. επιπλέον θέσεις εργασίας και οι απασχολούμενοι στη βιομηχανία αυξήθηκαν συνολικά κατά 7,4 χιλ. άτομα. Σε όρους κύκλου εργασιών, ο πρωτογενής τομέας σημείωσε ήπια άνοδο, ενώ στη βιομηχανία καταγράφηκε πτώση, η οποία πιθανότατα συνδέεται με την αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας πέρυσι. Χαρακτηριστικά σημειώνεται ότι ο κύκλος εργασιών του κλάδου παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού μειώθηκε κατά 45% πέρυσι. Παράλληλα, οι ενάρξεις νέων επιχειρήσεων ήταν λιγότερες σε σχέση με το 2022, τόσο στον πρωτογενή τομέα, όσο και στη βιομηχανία.