Ευρωπαϊκές πιέσεις στο Ισραήλ για λύση δύο κρατών – Σε εξέλιξη το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων

Σε εξέλιξη είναι από το πρωί το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, το οποίο καλείται να λάβει κρίσιμες αποφάσεις σχετικά με τον πόλεμο στη Γάζα, υπό το πρίσμα της αποτροπής εξάπλωσης της έντασης στην ευρύτερη περιοχή, κυρίως στο Λίβανο, αλλά και την Ερυθρά Θάλασσα, όπου συνεχίζονται οι επιθέσεις των σιιτών ανταρτών Χούθι της Υεμένης.

Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ αναμένεται να πιέσουν προς μια άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, αλλά και προς τη λύση της δημιουργίας δύο ανεξάρτητων κρατών στην Παλαιστίνη, ένα θέμα για το οποίο ο ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου ουσιαστικά απορρίπτει, καθώς ζητά το Ισραήλ να έχει τον πλήρη έλεγχο σε ζητήματα ασφάλειας για όλη την περιοχή δυτικά του ποταμού Ιορδάνη.

Το στίγμα έδωσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος, λίγο πριν την έναρξη των εργασιών της Συνόδου, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «από τώρα και στο εξής δεν θα μιλάω για ειρηνευτική διαδικασία, αλλά για μια διαδικασία για λύση δύο κρατών». Ο Μπορέλ, ο οποίος την περασμένη Παρασκευή από την Ισπανία είχε δηλώσει ότι στην ανάγκη αυτή η λύση (των δύο κρατών) θα πρέπει να επιβληθεί από τη διεθνή κοινότητα στο Ισραήλ, περιέγραψε με τα πιο μελανά χρώματα την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα, τονίζοντας ότι «δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη».

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας πρόσθεσε ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να οικοδομήσει την ειρήνη «μόνο με στρατιωτικά μέσα» και επέμεινε στη λύση των δύο κρατών. Αναφερόμενος μάλιστα εμμέσως στην αντίθεση του Νετανιάχου σε μια «παλαιστινιακή κυριαρχία», διερωτήθηκε σε σκληρό ύφος:  «Ποιές είναι οι άλλες λύσεις τις οποίες σκέπτονται; Να κάνουν όλους τους Παλαιστινίους να φύγουν; Να τους σκοτώσουν;».

Στο ίδιο πνεύμα ήταν και το μήνυμα της Χάτζα Λαχμπίμπ, υπουργού Εξωτερικών του Βελγίου, χώρας που είναι η προεδρεύουσα της ΕΕ αυτό το εξάμηνο, η οποία ζήτησε άμεση εκεχειρία στη Μέση Ανατολή, απελευθέρωση των ομήρων και «επιστροφή στην ειρηνευτική διαδικασία που πρέπει να οδηγήσει στη δημιουργία δύο κρατών».

Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) διένειμε στους 27 υπουργούς Εξωτερικών έγγραφο προς συζήτηση, στο οποίο προτείνεται οδικός χάρτης για την επίλυση της διένεξης. Με το έγγραφο αυτό, στο οποίο αναφέρθηκε και ο Μπορέλ, προτείνεται μια «προπαρασκευαστική ειρηνευτική σύνοδος» για το παλαιστινιακό. Προτείνεται μάλιστα αυτή να συνδιοργανωθεί από την ΕΕ, τον Αραβικό Σύνδεσμο, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τη Σαουδική Αραβία, αλλά και οι ΗΠΑ με τον ΟΗΕ που θα μπορούσαν να αναλάβουν επίσης ρόλο συνδιοργανωτών.

Στο έγγραφο, το οποίο περιήλθε σε γνώση αρκετών ΜΜΕ, ανάμεσά τους το Ρόιτερς, αναφέρεται επίσης ότι αυτή η προπαρασκευαστική σύνοδος θα γίνει ακόμη και αν το Ισραήλ και οι Παλαιστίνιοι αποφασίσουν να μη συμμετέχουν. Σε αυτήν την περίπτωση προβλέπονται διαβουλεύσεις μαζί τους, σε κάθε βήμα της διαδικασίας, ώστε να καταστεί δυνατή η κατάρτιση ενός λεπτομερούς ειρηνευτικού σχεδίου. Βασικός στόχος, ωστόσο, σύμφωνα με το κείμενο, είναι η ίδρυση ανεξάρτητου κράτους της Παλαιστίνης, δηλαδή η λύση των δύο ανεξάρτητων κρατών. Στο ίδιο έγγραφο, υπάρχει και η υπόδειξη ότι η σύνοδος θα πρέπει να αποφασίσει και ποιες «συνέπειες» θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τα εμπλεκόμενα μέρη αν απορρίψουν το ειρηνευτικό σχέδιο. Δεν ξεκαθαρίζεται, ωστόσο, ποιες θα μπορούσαν να είναι αυτές.

Βασικό εμπόδιο παραμένει η ισχυρή άρνηση του Νετανιάχου, αν και δεν είναι το μοναδικό, καθώς δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ θα υιοθετήσουν τελικά αυτό το κείμενο. Μπορεί ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας να υποστηρίζει ότι παρουσίασε στους υπουργούς Εξωτερικών των 27 «μια συνολική προσέγγιση» που μπορεί να οδηγήσει σε μια βιώσιμη ειρήνη στη Μέση Ανατολή, ωστόσο η Γερμανία, η Αυστρία, η Τσεχία και η Ουγγαρία εξακολουθούν να εμφανίζονται αφοσιωμένοι υποστηρικτές του Ισραήλ.

Προσερχόμενη πάντως στη Σύνοδο, η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ δήλωσε ότι η λύση των δύο κρατών θα επιτρέψει την ειρηνική συνύπαρξη και ότι αυτή είναι «η μόνη λύση». Πρόσθεσε επίσης, χωρίς να κατονομάζει το Ισραήλ, ότι «όλοι όσοι λένε πως δεν επιθυμούν να ακούνε για αυτή τη λύση, δεν έχουν παρουσιάσει καμία εναλλακτική». Αισιόδοξος ότι η ΕΕ θα επιβάλει κυρώσεις στους Εβραίους εποίκους που επιδίδονται σε βίαιες ενέργειες εναντίον Παλαιστινίων στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη εμφανίστηκε από την πλευρά του ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Στεφάν Σεζουρνέ.

Σημειώνεται ότι στη σημερινή σύνοδο του Συμβουλίου Εξωτερικών θα μετέχουν χωριστά ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ίσραελ Κατς και ο υπουργός Εξωτερικών της Παλαιστινιακής Αρχής, Ριάντ αλ-Μάλικι. Έχουν κληθεί επίσης, σε γεύμα εργασίας οι ομόλογοί τους της Αιγύπτου Σάμεχ Σούκρι, της Σαουδικής Αραβίας Φαϊζάλ μπεν Φαρχάν και της Ιορδανίας Αϊμάν Σαφάντι, καθώς και ο Γενικός Γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου Άχμεντ Αμπούλ Γάιτ.

Οι ειδήσεις σήμερα