Προϋπολογισμός: Πρωτογενές πλεόνασμα 5,6 δισ. ευρώ – Ποιοι φόροι υπεραπέδωσαν

τα 5.596 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε το πρωτογενές πλεόνασμα στο διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου, , έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2.314 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 19 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.

H εντυπωσιακή πορεία των εσόδων τόσο από τον ΦΠΑ όσο και από τον φόρο εισοδήματος ήταν αυτή που χαρακτήρισε την εικόνα του προϋπολογισμού και για το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου

Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Αυγούστου 2023, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 92 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2.426 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 4.105 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022.

Την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2023, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 43.118 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 61 εκατ. ευρώ ή 0,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 παρά τα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ, καθώς και τη μη είσπραξη: α) του τιμήματος, ύψους 1.496 εκατ. ευρώ για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της, για χρονική περίοδο 35 ετών, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Ιούνιο, καθόσον η σχετική διαδικασία για την έγκριση της σύμβασης είναι σε εξέλιξη, και β) της τρίτης δόσης ύψους 1.718 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Αύγουστο. Αντιθέτως, στις υπόλοιπες κατηγορίες εσόδων σημειώθηκε υπερεκτέλεση, που οφείλεται κυρίως στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του οκταμήνου, καθώς και στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχαν προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2023.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 47.636 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 833 εκατ. ευρώ ή 1,8% έναντι του στόχου.

Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:

1. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 39.838 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 3.344 εκατ. ευρώ ή 9,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, καθώς και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.

Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:

Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 15.488 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 805 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 4.594 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 60 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 1.938 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 10 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 12.853 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1.710 εκατ. ευρώ.

2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 39 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1 εκατ. ευρώ.
3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 4.615 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 2.228 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, εξαιτίας κυρίως της μη είσπραξης της τρίτης δόσης ύψους 1.718 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), αλλά και των μειωμένων εσόδων ΠΔΕ και παρά την είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, όπως προαναφέρθηκε. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 4.615 εκατ. ευρώ, ποσό 2.090 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 1.145 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 590 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.531 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, εξαιτίας κυρίως της μη είσπραξης κατά το μήνα Ιούνιο, του τιμήματος ύψους 1.496 εκατ. ευρώ για τον αυτοκινητόδρομο της Εγνατίας Οδού, όπως προαναφέρθηκε.
5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 2.553 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.251 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, εξαιτίας κυρίως των αυξημένων εσόδων από επιστροφές δαπανών κατά 649 εκατ. ευρώ και από τόκους καταθέσεων στην Τράπεζα της Ελλάδος, κατά 260 εκατ. ευρώ τον μήνα Ιούνιο. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 2.553 εκατ. ευρώ, ποσό 262 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 157 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4.517 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 772 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.745 εκατ. ευρώ), μέρος των οποίων οφείλεται στην επιστροφή ΦΠΑ, κατά τον μήνα Μάρτιο, στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.

Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.352 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 988 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.340 εκατ. ευρώ).

Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2023 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.970 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 599 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 6.541 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 735 εκατ. ευρώ.

Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα ανά μείζονα κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού, για τον Αύγουστο 2023 έχουν ως ακολούθως:

1. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 6.171 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.098 εκατ. ευρώ ή 21,6% έναντι του στόχου εξαιτίας κυρίως της παράτασης που δόθηκε στην προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων φυσικών και νομικών προσώπων και τη συνακόλουθη παράταση στην πληρωμή της πρώτης και της δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος έως την 4η Σεπτεμβρίου.

Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:

Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2.122 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 173 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 699 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 16 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 159 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 15 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 2.741 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 885 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό 592 εκατ. ευρώ προέρχεται από το Φόρο Εισοδήματος Νομικών Προσώπων.

2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τον στόχο.
3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 89 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 460 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Ποσό 78 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 454 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 53 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 6 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 222 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 103 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Ποσό 2 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 1 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 571 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 136 εκατ. ευρώ από τον στόχο (434 εκατ. ευρώ).

Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 80 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 455 εκατ. ευρώ από τον στόχο (535 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Αυγούστου 2023 ανήλθαν στα 43.210 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2.273 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (45.483 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Επίσης είναι μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 127 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του ετεροχρονισμού της καταβολής των επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.084 εκατ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη και αντίρροπες μεταβολές σε λοιπές κατηγορίες δαπανών.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1.484 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην υποεκτέλεση των επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.284 εκατ. ευρώ.

Αξιοσημείωτα γεγονότα είναι η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 503 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Αυγούστου 2022, καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές καταβλήθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 5.842 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση ύψους 789 εκατ. ευρώ, λόγω της υποεκτέλεσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κατά 1.381 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 91 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες, τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece, τη δημιουργία δικτύου νοσηλευτών για τη λήψη δειγμάτων βιολογικού υλικού και τη νοσηλευτική βοήθεια στα ύποπτα κρούσματα κορωνοϊού κατ’ οίκον και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.

Υπενθυμίζεται πως για την ορθή ερμηνεία των παραπάνω στοιχείων το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών διευκρινίζει τα ακόλουθα:

Όπως αποτυπώνεται στο δελτίο εκτέλεσης Προϋπολογισμού, τα έσοδα από φόρους σε ταμειακή βάση την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου εμφανίζονται αυξημένα κατά 3.344 εκατ. ευρώ, ωστόσο τμήμα της αύξησης αυτής οφείλεται στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023 και προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2022, στο φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023 και προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2022, ενώ οι επιστροφές εσόδων είναι αυξημένες έναντι του στόχου.

Επί αυτών (α) έχει ήδη ψηφιστεί συμπληρωματικός προϋπολογισμός 700 εκατ. ευρώ για επιπλέον δαπάνες του τρέχοντος έτους που θα υλοποιηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα (market pass, youth pass, δαπάνες υγείας, μισθολόγιο μελών ΔΕΠ, κόστος αυτοδιοικητικών εκλογών κτλ.), (β) δίνονται άμεσα τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ βάση του δεύτερου συμπληρωματικού προϋπολογισμού για τις πρώτες αποζημιώσεις και (γ) με βάση τα επιπλέον μέτρα της ΔΕΘ θα δαπανηθούν επιπλέον περίπου 400 εκατ. ευρώ (ενίσχυση συνταξιούχων που δεν θα λάβουν προσωπική διαφορά, market pass για τις πληγείσες περιοχές, επίδομα θέρμανσης, επιστροφή ΕΦΚ Diesel στους αγρότες κτλ.). Επιπλέον ο Προϋπολογισμός Γενικής Κυβέρνησης ενδέχεται να επηρεαστεί δυσμενώς τους επόμενους μήνες από τις οικονομικές συνέπειες της καταιγίδας Daniel.