Νέος γύρος αύξησης των επιτοκίων από ΕΚΤ και Fed

Σε ακόμη μία αύξηση επιτοκίων αναμένεται να προχωρήσουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αυτή την εβδομάδα.

Την Τετάρτη, 26 Ιουλίου, θα ανακοινώσει τις αποφάσεις της η Fed, με το σύνολο των οικονομολόγων που συμμετείχαν σε έρευνα του Reuters την περασμένη εβδομάδα να αναμένουν ότι θα αυξήσει το βασικό επιτόκιο της κατά ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας στο εύρος από το 5,25% έως το 5,50% μετά την απόφαση που πήρε Ιούνιο να το αφήσει αμετάβλητο.

Αν επιβεβαιωθεί, η αύξηση αυτή θα είναι η δέκατη από τον Μάρτιο του 2022, όταν η Fed ξεκίνησε την επιθετική νομισματική πολιτική της για να μειώσει τον πληθωρισμό που είχε απογειωθεί.

Ο πληθωρισμός εν τω μεταξύ μειώθηκε σημαντικά στις ΗΠΑ τον Ιούνιο, με τον γενικό δείκτη να υποχωρεί στο 3% από 4% τον Μάιο.

Παράλληλα, μειώθηκε αισθητά και ο δομικός πληθωρισμός, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, στο 4,8% από 5,3% τον προηγούμενο μήνα, δημιουργώντας προσδοκίες στις αγορές ότι μπορεί να μην υπάρξουν άλλες αυξήσεις επιτοκίων και ενδεχομένως να γίνει και η πρώτη μείωσής τους στα τέλη του 2023 ή στις αρχές του 2024.

Ωστόσο, οι προσδοκίες των ίδιων των στελεχών της Fed που αποφασίζουν για τη νομισματική πολιτική ήταν διαφορετικές καθώς τον Ιούνιο, πριν την ανακοίνωση των στοιχείων για τον πληθωρισμό, προέβλεπαν τουλάχιστον δύο ακόμη αυξήσεις επιτοκίων και την κορύφωσή τους στο εύρος 5,50% – 5,75%.

Το αν η εκτίμησή τους αυτή θα αλλάξει τον Σεπτέμβριο, όταν θα δημοσιοποιήσουν και τις νέες τριμηνιαίες προβλέψεις τους, θα εξαρτηθεί ασφαλώς από την πορεία των τιμών τον Ιούλιο και τον Αύγουστο και ιδιαίτερα από την πορεία του δομικού πληθωρισμού. Σε κάθε περίπτωση, το ποσοστό των αναλυτών που προβλέπουν γρήγορα μείωση των επιτοκίων έως το τέλος του α’ τριμήνου του 2024 έχει μειωθεί στο 55% από 78% τον Ιούνιο, σύμφωνα με την ίδια έρευνα του Reuters.

Την Πέμπτη, 27 Ιουλίου, η ΕΚΤ θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα ανακοινώσει αύξηση των βασικών επιτοκίων της κατά ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας, με το επιτόκιο καταθέσεων να διαμορφώνεται στο 3,75%. Θα πρόκειται για την ένατη συνεχόμενη ανοδική κίνηση των επιτοκίων στο πλαίσιο της επιθετικής νομισματικής πολιτικής που ακολούθησε η ΕΚΤ για τον ίδιο λόγο, όπως και η Fed, δηλαδή για να επαναφέρει τη σταθερότητα των τιμών.

Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη τον Ιούνιο ήταν μεν θετικά σε γενικές γραμμές, αλλά όχι τόσο όσο στην περίπτωση των ΗΠΑ. Ο γενικός δείκτης μειώθηκε στο 5,5% από 6,1%, αλλά ο δομικός έδειξε ξανά ότι η μείωσή του θα είναι πιο δύσκολη υπόθεση. Ο δείκτης τιμών, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές ενέργειας και των νωπών τροφίμων, μειώθηκε οριακά στο 6,8% από 6,9% τον Μάιο, ενώ ένας άλλος δείκτης, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας, των τροφίμων συνολικά (νωπών και μεταποιημένων), του αλκοόλ και του καπνού, αυξήθηκε στο 5,5% από 5,3%.

Η αύξηση των επιτοκίων την προσεχή Πέμπτη έχει προαναγγελθεί από τους αξιωματούχους της ΕΚΤ, αλλά έχει τη σημασία του ότι και τα λεγόμενα «γεράκια» του διοικητικού συμβουλίου της, που συνήθως τάσσονται υπέρ πιο αυστηρής νομισματικής πολιτικής, δεν προεξοφλούν ότι θα υπάρξει νέα αύξηση τον Σεπτέμβριο, αλλά τονίζουν ότι αυτό θα εξαρτηθεί από τα στοιχεία που θα δουν εν τω μεταξύ το φως της δημοσιότητας.