Στρατηγικά αδιέξοδα και πολιτικές ευκαιρίες

Στο πολιτικό σκηνικό που διαμορφώθηκε μετά τις εκλογές η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη θα έχει αντίπαλο μόνο τον εαυτό της και την… πραγματικότητα προκειμένου να υλοποιήσει τους στόχους της, όπως αυτοί ανακοινώθηκαν κατά τις προγραμματικές δηλώσεις. 

Δεν είναι μόνο η συντριπτική κοινοβουλευτική υπεροπλία  που διαθέτει η κυβέρνηση, αλλά συνολικά η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η αντιπολίτευση, κυρίως στο χώρο της Κεντροαριστεράς. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε περιδίνηση και αντιμετωπίζει συνολική κρίση ταυτότητας. Δεν είναι μόνο οι κομματικές αναταράξεις και ο ανταγωνισμός για τη θέση του αρχηγού, αλλά συνολικά η πολιτική ταυτότητα του κόμματος και η σχέση του με την κοινωνία που αποτελούν ζητούμενα. 

Το ΠΑΣΟΚ παρουσίασε σχετικά καλές εκλογικές επιδόσεις, όχι όμως θεαματικές και έχει αρκετό δρόμο να διανύσει προκειμένου να επιτύχει το στόχο του που είναι να επανέλθει στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και να αποτελέσει την εναλλακτική κυβερνητική λύση. Ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν κρύβει ότι δεν έχει πρόθεση συνεργασίας, αντίθετα, θεωρεί τον ΣΥΡΙΖΑ αντίπαλο και στην πραγματικότητα ξένο και ανεπιθύμητο για το χώρο της Κεντροαριστεράς και βλέπει μια μεγάλη ευκαιρία για το κόμμα του.

Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι, όπως φάνηκε στις εκλογές, στο χώρο του Κέντρου έχει επικρατήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και όπως φαίνεται από τη ρητορική του, τόσο προεκλογικά όσο και στις προγραμματικές δηλώσεις, επιδιώκει να εγκατασταθεί εκεί. 

Επομένως, τόσο για το ΠΑΣΟΚ, όσο και για το ΣΥΡΙΖΑ, το στρατηγικό ζήτημα είναι τι θα γίνει στο Κέντρο του «γηπέδου» για τον οποίον ανταγωνίζονται, αλλά προς το παρόν είναι «πιασμένος» από άλλον, ο οποίος μάλιστα θέλει να τον κατοχυρώσει. 

Για το μεν ΠΑΣΟΚ είναι σαφές ότι παραμένει σταθερά προσανατολισμένο στην παράδοση της κεντροαριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας, αλλά για το ΣΥΡΙΖΑ, το «παιχνίδι» είναι ανοιχτό. Κεντρικό ρόλο στη συζήτηση για τη διαδοχή Τσίπρα έχει ο στρατηγικός ρόλος του κόμματος και δεν αποκλείεται σε επίπεδο κομματικών συσχετισμών να υπερισχύσουν εκείνοι που θέλουν να επιστρέψουν στις αριστερές καταβολές τους, με ένα ανανεωμένο κόμμα, μιας «Νέας Αριστεράς», η οποία θα ψάξει νέα «πατήματα» με την κοινωνία. 

Συνολικά, πάντως, οι δυνάμεις από το κέντρο και αριστερά καταγράφηκαν μικρότερες από εκείνες προς τα δεξιά, αντανακλώντας μια τάση η οποία εμφανίζεται και σε άλλες χώρες.. 

Το ΚΚΕ ενισχύθηκε, αλλά το ΜέΡΑ25 δεν κατάφερε να διατηρήσει την κοινοβουλευτική του παρουσία, ενώ η «Πλεύση Ελευθερίας» δεν έχει δώσει ακόμη δείγμα γραφής. Η αρχηγός της, παρά τις αριστερές καταβολές της προεκλογικά έλεγε: «ούτε δεξιά, ούτε αριστερά», ενώ είναι σαφές ότι η εκλογική επιτυχία της «Πλεύσης» δεν ήρθε λόγω αριστερής ρητορικής. Ενδεχομένως να ωφελήθηκε περισσότερο από την υπόσχεσή της να ταράξει τα νερά της πολιτικής και κοινοβουλευτικής πραγματικότητας -την οποία ένα σημαντικό κομμάτι πολιτών θεωρεί απόμακρη και ξένη με τα θέματά του. 

Ίσως λοιπόν η Αριστερά να αντιμετωπίζει στρατηγικό αδιέξοδο και να πρέπει να επανεφεύρει τον εαυτό της. 

Το κρίσιμο ερώτημα για την αριστερά προκειμένου να έχει πολιτική επιρροή είναι ποια στρατηγική και ποιους στόχους μπορεί να υιοθετήσει στο σημερινό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, όπου οι επιλογές πολιτικής είναι δεδομένες και υπαγορεύονται από υπερεθνικές αρχές, όπως η Ε.Ε. και η ευρωζώνη αλλά και από τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια που διαχειρίζονται τα χρήματα των ισχυρών και τα οποία μπορούν να αποσταθεροποιήσουν μέσα σε λίγες ώρες μια κυβέρνηση. 

Το ΜέΡΑ25 που διατείνεται ότι η ρήξη είναι εφικτή και ότι «όλα μπορούν να είναι αλλιώς», δεν έπεισε -πιθανώς επειδή ο κόσμος φοβάται τη ρήξη ή επειδή δεν πιστεύει κάτι τέτοιο. Το ΚΚΕ έχει αναγνωρίσει ότι όσο υπάρχουν αυτές οι δυνάμεις δεν μπορεί να γίνει κάτι, και περιμένει… δίνοντας στο μεταξύ καθημερινές μάχες επί του πεδίου για τα συμφέροντα των απλών ανθρώπων. 

Προεκλογικά είδαμε ότι το μεγαλύτερο μέρος της αντιπαράθεσης μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. εστιάστηκε στο πόσα κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό θα διατεθούν, σε ποιους θα δοθούν και από πού θα βρεθούν. Ενός προϋπολογισμού ο οποίος ελέγχεται από την Ε.Ε., τις κεντρικές τράπεζες και τις αδυσώπητες δυνάμεις της αγοράς. 

Θα είχε περιθώρια μια άλλη κυβέρνηση μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο; 

Γιατί όσο δεν εμφανίζεται μια διαφορετική πρόταση, αξιόπιστη και εφικτή, ο κόσμος επιλέγει  εκείνους που αποδέχονται και «γνωρίζουν το παιχνίδι» ή στρέφεται στα  άκρα και σε δυνάμεις με παραπλανητικές υποσχέσεις ότι θα «τιμωρήσουν» ένα σύστημα 

Επιφανειακά, το αποτέλεσμα των εκλογών ίσως να παραπέμπει σε ένα τελματωμένο πολιτική σκηνικό, χωρίς εκπλήξεις με πανίσχυρη κυβέρνηση και με τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης να ανταγωνίζονται για το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. 

Στην πραγματικότητα όμως είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα πολιτική περίοδος της μεταπολίτευσης, με ενα ρευστό πολιτικό σκηνικό, όπου όλα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν.