Με τις ψήφους ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ψηφίστηκε η τροπολογία για το «κόμμα Κασιδιάρη» τι προβλέπει και ποια θα είναι η συνέχεια

Υπερψηφίστηκε με τις ψήφους της Νέα Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, η τροπολογία που βάζει «μπλόκο» στο κόμμα του Ηλία Κασιδιάρη, με τον ΣΥΡΙΖΑ να απέχει από την ψηφοφορία της Βουλής και τα υπόλοιπα τρία κόμματα (ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25) να ψηφίζουν «κατά».

H συζήτηση διεξήχθη με ένταση καθώς δεν διαπιστώθηκε ευρύτερη συναίνεση απέναντι στην τροπολογία που αποκλείει το κόμμα του καταδικασμένου νεοναζί, από τις επικείμενες εκλογές. H κυβέρνηση καταλόγισε στον ΣΥΡΙΖΑ παιχνίδι με τους θεσμούς ενώ, από την πλευρά του, ο Αλέξης Τσίπρας σήκωσε ξανά το γάντι και ζήτησε προεκλογικό debate από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Οι διαδοχικές ρυθμίσεις

Υπενθυμίζεται ότι με την αρχική κυβερνητική τροπολογία που ψηφίστηκε αρχές Φεβρουαρίου ορίστηκε πως  δικαίωμα κατάρτισης συνδυασμών δεν έχουν τα πολιτικά κόμματα των οποίων ο πρόεδρος, ο γενικός γραμματέας, τα μέλη της διοικούσας επιτροπής και ο νόμιμος εκπρόσωπος, ιδρυτικά μέλη έχουν καταδικαστεί έστω και πρωτόδικα σε κάθειρξη για ορισμένα ποινικά κακουργήματα όπως η διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης ή για αδικήματα με δημοκρατική απαξία. Η πρόσθετη αξία που εισέφερε  η ρύθμιση κατέλαβε τις περιπτώσεις εκείνες όπου η ηγεσία του κόμματος είναι εικονική, δηλαδή έχουν τοποθετηθεί «αχυράνθρωποι», αλλά την πραγματική ηγεσία την ασκούν άλλα πρόσωπα που εμπίπτουν στους περιορισμούς, δηλαδή έχουν ποινική καταδίκη. 

Ο Άρειος Πάγος

Με την νέα τροπολογία που ψηφίστηκε το βράδυ της Μ. Τρίτης ορίστηκε ότι η κρίση για την συνδρομή των προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούν οι συνδυασμοί προκειμένου να τους επιτραπεί ή όχι η συμμετοχή στις εθνικές εκλογές δεν θα γίνεται από μια επιτροπή του Α1 Τμήματος του Αρείου Πάγου αλλά από την συνολική σύνθεση του τμήματος. 

Η συζήτηση στη Βουλή

Ο Αλέξης Τσίπρας επιτέθηκε στην κυβέρνηση για το σύνολο της πολιτικής της με αιχμές για την οικονομική και κοινωνική πολιτική και επιδόθηκε σε μια αποδόμηση του κυβερνητικού αφηγήματος σχετικά με την επιτυχημένη κατά τον πρωθυπουργό διακυβέρνηση την τετραετία που διανύουμε. Σε ό,τι αφορά την επίμαχη τροπολογία, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κάλεσε την κυβέρνηση να σοβαρευτεί έστω και την τελευταία στιγμή, όπως είπε, και να ψηφίσει την τροπολογία που εξαρχής είχε καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Σφοδρά πυρά δέχθηκε η κυβέρνηση και από τους υπόλοιπους πολιτικούς αρχηγούς και τους βουλευτές των κομμάτων, τόσο για την τροπολογία για τον αποκλεισμό του κόμματος Κασιδιάρη όσο και για τις υπόλοιπες που εντάχθηκαν στο νομοσχέδιο. Ο Γιάννης Βαρουφάκης επανέλαβε ότι το κόμμα του δεν θα γίνει συνεργός στην ηρωοποίηση του Ηλία Κασιδιάρη και ότι θα δώσει τη μάχη κατά των ναζιστικών μορφωμάτων στην κάλπη και στις κινητοποιήσεις.

Ανάλογες ήταν και οι τοποθετήσεις βουλευτών του ΚΚΕ, οι οποίοι τόνισαν ότι δεν θα υπήρχε καν θέμα συζήτησης σήμερα, «αν είχε ολοκληρωθεί η δίκη της φασιστικής οργάνωσης μέχρι τον γ’ βαθμό και είχε βγει μία οριστική και αμετάκλητη απόφαση για στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων». Οι ίδιοι χαρακτήρισαν υποκρισία τις σημερινές διαδικασίες και επέκριναν την ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ για την καθυστέρηση σε ό,τι αφορά τη δίκη της Χρυσής Αυγής, προκειμένου «να αξιοποιείται η υπόθεση και να παίζονται παιχνίδια από τα δύο μεγάλα κόμματα».

Ακόμη και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ που θα ψηφίσει την τροπολογία, εγκλωβισμένο από την πρώτη ψήφο του, δεν πιστεύει ουσιαστικά στην αποτελεσματικότητά της και εκφράζει επίσης διαφωνίες για τους κυβερνητικούς χειρισμούς. Καλεί, ωστόσο, σε σύμπραξη όλα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου για να αποτραπεί με κάθε θεσμικό μέσο η είσοδος εγκληματικών ναζιστικών στοιχείων στην Βουλή.

H τροπολογία

Η τροπολογία κατατέθηκε στο νομοσχέδιο με τίτλο «Ρυθμίσεις σχετικά με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού – Διατάξεις για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα – Λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες επείγουσες διατάξεις», το οποίο εισάγεται προς συζήτηση στην ολομέλεια της Βουλής την Μεγάλη Τρίτη, 11/04/2023.

Συγκεκριμένα, το πέμπτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 32 του π.δ. 26/2012 (Α’57) τροποποιείται με την προσθήκη της φράσης «στη σύνθεση του οποίου συμμετέχουν ο Πρόεδρος αυτού και όλα τα μέλη του, το οποίο λαμβάνει ή δύναται να ζητεί σχετική τεκμηρίωση από τις κατά περίπτωση αρμόδιες δικαστικές ή άλλες αρχές» και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:

«1. Στις βουλευτικές εκλογές λαμβάνουν μέρος είτε συνδυασμοί υποψηφίων ενός μόνο κόμματος, είτε συνδυασμοί συνασπισμού περισσότερων του ενός συνεργαζόμενων κομμάτων, είτε συνασπισμοί ανεξάρτητων υποψηφίων, είτε μεμονωμένοι υποψήφιοι.

Για την κατάρτιση συνδυασμού πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Το κόμμα να έχει ιδρυθεί νόμιμα.

β) Ο πρόεδρος, ο γενικός γραμματέας, τα μέλη της διοικούσας επιτροπής, ο νόμιμος εκπρόσωπος και η πραγματική ηγεσία του κόμματος να μην έχουν καταδικασθεί σε οποιονδήποτε βαθμό σε κάθειρξη για τα αδικήματα των κεφαλαίων 1 6 του Δεύτερου Βιβλίου του Ποινικού Κώδικα, ή σε οποιαδήποτε ποινή για εγκλήματα του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα που επισύρουν την ποινή της ισόβιας κάθειρξης.

Η αποστέρηση του δικαιώματος κατάρτισης συνδυασμών, σύμφωνα με την παρούσα περίπτωση, ισχύει για τη χρονική διάρκεια της επιβληθείσας ποινής και υπολογίζεται από την επομένη της ημέρας της οριστικής καταδικαστικής απόφασης.

Η έκτιση ή μη της ποινής ή η παραγραφή αυτής δεν ασκεί επιρροή στον υπολογισμό του ανωτέρω χρονικού διαστήματος.

Στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου, η πραγματική ηγεσία έχει την έννοια ότι πρόσωπο άλλο από εκείνο που κατέχει τυπικά θέση προέδρου, γενικού γραμματέα, μέλους της διοικούσας επιτροπής ή νομίμου εκπροσώπου με συγκεκριμένες πράξεις του εμφανίζεται να ασκεί διοίκηση του κόμματος, ή να έχει τοποθετήσει εικονική ηγεσία, ή να έχει τον ηγετικό πολιτικό ρόλο προς το εκλογικό σώμα.

γ) Η οργάνωση και η δράση του κόμματος να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Η κρίση περί του ότι η δράση του πολιτικού κόμματος δεν εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος δύναται να λάβει χώρα μόνο όταν υφίσταται καταδίκη σε οποιονδήποτε βαθμό υποψηφίων βουλευτών ή ιδρυτικών μελών ή διατελεσάντων προέδρων για τα αδικήματα των άρθρων 134, 187 και 187Α του Ποινικού Κώδικα.

Στην περίπτωση συνασπισμού κομμάτων οι ανωτέρω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν για καθένα από τα κόμματα που απαρτίζουν τον συνασπισμό.

Η συνδρομή των προϋποθέσεων της παρούσας ελέγχεται αυτεπαγγέλτως από το Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου, στη σύνθεση του οποίου συμμετέχουν ο Πρόεδρος αυτού και όλα τα μέλη του, το οποίο λαμβάνει ή δύναται να ζητεί σχετική τεκμηρίωση από τις κατά περίπτωση αρμόδιες δικαστικές ή άλλες αρχές. Προς υποβοήθηση της κρίσης του, δικαίωμα να υποβάλουν υπόμνημα με στοιχεία τεκμηρίωσης μέχρι τη λήξη της προθεσμίας της παρ. 1 του άρθρου 34, έχουν:

i) τα πολιτικά κόμματα και οι συνασπισμοί κομμάτων που έχουν εκλέξει αντιπροσώπους στη Βουλή των Ελλήνων στις τελευταίες γενικές βουλευτικές εκλογές από τους συνδυασμούς του ίδιου κόμματος ή συνασπισμού,

ii) τα πολιτικά κόμματα και οι συνασπισμοί, που έχουν εκλέξει αντιπροσώπους στις τελευταίες εκλογές για την ανάδειξη των Ελλήνων αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Το Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου σε περίπτωση αυτεπάγγελτου ελέγχου ή υποβολής υπομνημάτων με στοιχεία τεκμηρίωσης για τα οριζόμενα, καλεί με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο το ελεγχόμενο κόμμα, να λάβει γνώση και να υποβάλει υπόμνημα με τις απόψεις του.».Όπως αναφέρεται στην Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης, με την προτεινόμενη ρύθμιση ο έλεγχος των προϋποθέσεων της παρ. 1 του άρθρου 32 του π.δ. 26/2012 (Α’ 57) που αφορά στο δικαίωμα κατάρτισης συνδυασμών, όπως διαμορφώθηκε τελευταία με τον ν. 5019/2023 (Α’ 27) τροποποιείται ως προς δύο επιμέρους σημεία. Αφενός, ο ανωτέρω έλεγχος ανατίθεται σε δικαστικό σχηματισμό με αυξημένα εχέγγυα αμεροληψίας και απροσωπόληπτης κρίσης. Συγκεκριμένα, η συνδρομή των προϋποθέσεων της παρούσας ελέγχεται αυτεπαγγέλτως από το Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου – στη σύνθεση του οποίου συμμετέχουν ο Πρόεδρος αυτού και όλα τα μέλη του (σύμφωνα με τα εκάστοτε προβλεπόμενα στις αποφάσεις της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου για την κατάρτιση των τμημάτων και την κατανομή σε αυτά των μελών του Αρείου Πάγου κατ’ εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 27 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, ν. 4938/2022, Α’ 109). Αφετέρου, για την ενίσχυση της πληρότητας, της αποτελεσματικότητας και της λυσιτέλειας του σχετικού ελέγχου, ο οποίος άλλωστε διενεργείται αυτεπαγγέλτως, προβλέπεται και ρητώς ότι το οικείο Τμήμα λαμβάνει ή δύναται να ζητεί σχετική τεκμηρίωση από τις κατά περίπτωση αρμόδιες δικαστικές ή άλλες αρχές.