Ναβάλνι και Ασάνζ: Βίοι παράλληλοι;

Και οι δύο κατηγορούνται ότι διέρρευσαν εμπιστευτικά έγγραφα δηλαδή κρατικά μυστικά. Ο ένας στην πλατφόρμα Rospil, ο άλλος στην πλατφόρμα Wikileaks. Ο ένας θεωρείται ως ένας μάλλον εθνικιστής, ο άλλος κάτι σαν μοντέρνος αναρχικός. Ο Αλεξέι Ναβάλνι και ο Τζούλιαν Ασάνζ έχουν ένα κοινό. Ο ένας κρατείται στις φυλακές της Ρωσίας, ο άλλος στη φυλακή υψίστης ασφαλείας του Belmarsh έξω από το Λονδίνο. Και των δύο η τύχη δεν διαγράφεται και τόσο ευοίωνη.

Μπορεί να διαφωνεί κανείς μαζί τους, αλλά υποτίθεται ότι η Ευρώπη των «αξιών και των ιδανικών» αυτό ακριβώς πρεσβεύει. Να σέβεται και να υπερασπίζεται το δικαίωμα ακόμα και εκείνων που διαφωνούν με την κυρίαρχη άποψη. Γιατί λοιπόν τα δύο μέτρα και δύο σταθμά; Την περασμένη εβδομάδα ο Ναβάλνι τιμήθηκε με το βραβείο Ζαχάροφ του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, ενώ έχει λάβει και άλλες διακρίσεις και από διάφορα εθνικά ιδρύματα σε χώρες της ΕΕ. Σχεδόν σε κάθε σύνοδο στις Βρυξέλλες το «θέμα» του είναι στο τραπέζι και αξιωματούχοι ή πολιτικοί της Ενωσης εκτοξεύουν απειλές κυρώσεων κατά της Μόσχας με αφορμή την κράτησή του. Δυτικά ΜΜΕ του έχουν αφιερώσει σελίδες υμνολογίων για την δράση του. Ολα αυτά είναι βεβαίως σεβαστά.

Το ερώτημα είναι όμως γιατί δεν ισχύουν και για τον Ασάνζ. Γιατί εκεί περισσεύει η διπλωματική ευγένεια, απέναντι τόσο στους κατηγόρους του όσο και στους δεσμοφύλακές του. Αν και έχει αποδειχθεί ότι οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ είχαν θέσει ως στόχο την εξόντωσή του, αν και θεωρείται βέβαιο ότι σε περίπτωση έκδοσης του από τους Βρετανούς τον περιμένει στην «καλύτερη» περίπτωση φυλάκιση 175 ετών οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι κατάπιαν τη γλώσσα τους, όταν πριν από μια εβδομάδα δικαστήριο του Λονδίνου αποφάσισε ότι πρέπει να εκδοθεί στον «θείο Σαμ».

Γιατί η «ήπια δύναμη» ΕΕ φοβάται να απειλήσει με κυρώσεις την μεγάλη υπερατλαντική σύμμαχο; Θα πείτε ο Ασάνζ δεν είναι πολίτης της. Μα ούτε ο Ναβάλνι είναι. Εκτός αυτού ο ιδρυτής των Wikileaks, που ουσιαστικά βιώνει μια ιδιότυπη φυλάκιση/ομηρία/εγκλεισμό πάνω από μια δεκαετία και κρατείται εδώ και σχεδόν τρία χρόνια από τους Βρετανούς σε συνθήκες Γκουαντάναμο, είναι κάτι σαν ζωντανός νεκρός. Οι συγγενείς και ο δικηγόρος του προειδοποιούν ότι πιθανώς δεν θα αντέξει για πολύ. Ούτε στοιχειώδη ανθρωπιά δε μπορούν να νοιώσουν εκεί στις Βρυξέλλες. Επειδή τον θεωρούν επικίνδυνο; Αναρχικό;

Μια γερμανική εφημερίδα (der Freitag) θυμήθηκε αυτές τις ημέρες την ιστορία ενός άλλου διάσημου αναρχικού του Πιοτρ Αλεξέγιεβιτς Κροπότκιν. Ας την διαβάσουμε εν συντομία:

«Ήταν κρατούμενος στις κρατικές φυλακές της Αγίας Πετρούπολης. Αρρώστησε από σκορβούτο, αλλά κατάφερε να δραπετεύσει μετά από λίγα χρόνια. Όταν συνελήφθη ξανά στη Γαλλία και η ασθένειά του επιδεινώθηκε, διασημότητες όπως ο Βίκτωρ Ουγκώ ύψωσαν τις φωνές και ζήτησαν την άμεση απελευθέρωσή του. Η διαμαρτυρία είχε αποτέλεσμα. Ο Κροπότκιν (του οποίου τη γενειάδα υιοθέτησε ο Ασάνζ) απελευθερώθηκε το 1886. Η καταγραφή των εμπειριών του «στις ρωσικές και γαλλικές φυλακές» δύσκολα θα αποτελέσει παρηγοριά για τον άρρωστο κρατούμενο Τζούλιαν Ασάνζ. Είναι όμορφο έθιμο οι κρατικές φυλακές να είναι οι πρώτες που εισβάλλουν σε επαναστάσεις. Αυτό συνέβη με την έφοδο στη Βαστίλη του Παρισιού το 1789 και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του Φεβρουαρίου το 1917 στην Αγία Πετρούπολη. Ελλείψει επαναστατικής κατάστασης, μια καταιγίδα στο “Her Majesty’s Prison Belmarsh” δεν θα πρέπει να είναι πολύ πιθανή.»

Θα ήταν πράγματι αφελώς ουτοπικό να περιμένουμε την απελευθέρωσή του μέσω μιας ανάλογης εισβολής στα σύγχρονα «κάτεργα». Εχουμε όμως το δικαίωμα να προσδοκούμε μια πιο γενναία στάση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, πέραν από κάποιες αναφορές μιας μειοψηφίας στο ευρωκοινοβούλιο, για ένα ζήτημα που αφορά την ελευθεροτυπία και τη δημοκρατία σε ολόκληρο τον πλανήτη. Γιατί όλοι καταλαβαίνουμε ότι η προσπάθεια να εξοντωθεί με κάθε τρόπο ο Ασάνζ είναι μια προσπάθεια εκφοβισμού και φίμωσης της δημοσιογραφίας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η απαίτηση απελευθέρωσης θα πρέπει να έχει την ίδια ένταση και αξιοπιστία και για τον Ασάνζ και για το Ναβάλνι. Η ευαισθησία, η αντίδραση στην καταπίεση δε μπορεί να γίνεται α λα καρτ.

ΥΓ Η Κομισιόν μας ανακοίνωσε χθες με υπερηφάνεια ότι «τίθενται σε εφαρμογή οι νέοι κανόνες σε επίπεδο ΕΕ για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος, που περιγράφονται στην οδηγία για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος».

Η Αντιπρόεδρος για θέματα αξιών και διαφάνειας κ. Βιέρα Γιούροβα σχολίασε: «Οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος είναι θαρραλέοι άνθρωποι που τολμούν να φέρουν στο φως παράνομες δραστηριότητες. Η νέα νομοθεσία θα τους βοηθήσει να το πράξουν με ασφάλεια.»

Για τον Ασάνζ δεν ακούσαμε και πάλι να πει κάτι. Μην κακοκαρδίσουμε το «θείο Σαμ».