Η φθηνή λίρα και το παιχνίδι της Τουρκίας με στόχο τις εξαγωγές

Παράθυρο ευκαιρίας ψάχνει η γειτονική χώρα καθώς όλοι αναζητούν εναλλακτικούς προμηθευτές, για να παρακάμψουν την Κίνα. Η κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα και οι κίνδυνοι για Έλληνες παραγωγούς και εξαγωγείς, γράφει η Σοφία Εμμανουήλ στο euro2day.gr.

Τουρκία, Αίγυπτος, κάποιες βορειοαφρικανικές χώρες, Λατινική Αμερική, είναι ορισμένες από τις αγορές του κόσμου οι οποίες μπαίνουν στην ατζέντα λιανεμπόρων που αναζητούν εναλλακτικές, σε μια άνευ προηγουμένου συγκυρία αναταραχής της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπου οι εισαγωγές από την Κίνα πληρώνονται χρυσάφι και οι εξαγωγείς μας κινδυνεύουν να χάσουν στρατηγικές αγορές.

Με δεδομένη δε τη βαριά υποτίμηση που υφίσταται η τουρκική λίρα, αίφνης η γειτονική χώρα προβάλλει ως σοβαρός διεκδικητής μεριδίου που κατέχει η ασιατική υπερδύναμη στις εξαγωγές προς τη Γηραιά Ήπειρο. Και αυτό γιατί ευνοείται από τη γεωγραφική θέση και ταυτόχρονα από τα φθηνά (και λόγω υποτίμησης) εργατικά χέρια.

Από την πλευρά τους, οι Έλληνες εξαγωγείς «καίνε» περιθώρια κέρδους για να κρατήσουν τα ελληνικά προϊόντα στα ράφια των ξένων αλυσίδων, καθώς η κρίση στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και η ακριβή ενέργεια οδηγούν τους παραγωγούς -αναγκαστικά- σε αυξήσεις τιμών. Πρακτικά, τα προϊόντα γίνονται λιγότερο ανταγωνιστικά και αυτά που δεν είναι πρώτης ανάγκης κινδυνεύουν να χάσουν το θετικό momentum των ελληνικών εξαγωγών, που πάνε «τρένο», όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στο Euro2day.gr παράγοντες της αγοράς, βλέποντας την αξία τους να οδεύει στα 35 δισ. ευρώ φέτος (από περίπου 31 δισ. ευρώ το 2020).

Κι ενώ η Ελλάδα και η Ευρωζώνη ευρύτερα μαστίζονται από ανατιμήσεις και πληθωριστικές πιέσεις, στην άλλη άκρη του Αιγαίου, στην Τουρκία, η λίρα υποχωρεί στα χαμηλότερα επίπεδα όλων των εποχών. Τις τελευταίες ημέρες κινείται πάνω και από τις 14 λίρες έναντι του δολαρίου, χάνοντας δυνάμεις μετά το πρόσφατο κραχ, σε συνέχεια της απόφασης της κεντρικής τράπεζας να μειώσει το βασικό επιτόκιο κατά 100 μονάδες βάσης, στο 15%.

Η εξέλιξη προκάλεσε σοκ στους επενδυτές, με τις απώλειες που συσσωρεύει το τουρκικό νόμισμα να φτάνουν το 45% από την αρχή του έτους. Την ίδια ώρα, ο πληθωρισμός έχει ξεφύγει πάνω από το 20%, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία (από 19,89% τον Οκτώβριο, κατά την Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία).

Κατά τον κ. Ερντογάν, οι Τούρκοι πρέπει να είναι υπομονετικοί και να εμπιστευτούν το νέο οικονομικό μοντέλο της κυβέρνησής του, σύμφωνα με το οποίο δίνεται προτεραιότητα στην οικονομική ανάπτυξη, με βάση τα χαμηλά επιτόκια και τις εξαγωγές.

Ωστόσο, μικρές επιχειρήσεις και νοικοκυριά πλήττονται σφοδρά. Μικρομεσαίες επιχειρήσεις και έμποροι λένε ότι «ασφυκτιούν», την ίδια στιγμή που η χώρα χτίζει το αφήγημά της ως μιας ανταγωνιστικής αγοράς, με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης (αναμένεται να ξεπεράσει το 9% φέτος). Η κυβέρνηση μένει προσηλωμένη στο σχέδιό της γυρνώντας την πλάτη στις προτάσεις επιχειρηματικών φορέων, ακόμη και αυτών που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας, που καλούν την κυβέρνηση να προτεραιοποιήσει την αντιμετώπιση του πληθωρισμού έναντι της βραχυπρόθεσμης ανάπτυξης.

Η Τουρκία επενδύει στις εξαγωγές, με φθηνά προϊόντα και υπηρεσίες, την ώρα που τα προϊόντα που εισάγονται στην Ευρώπη από την Κίνα επιβαρύνονται με δυσθεώρητα κόστη και αυτά που εξάγονται, επιβαρύνονται με υψηλά βιομηχανικά κόστη, λόγω των ανατιμήσεων σε πρώτες ύλες και ενέργεια.

Ας σημειωθεί ότι το κόστος ενέργειας στην Τουρκία, παρά τις ανατιμήσεις, είναι και αυτό «ανταγωνιστικό», με τη MWh να κυμαίνεται το τελευταίο διάστημα στα 90 δολ. στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (Day-Ahead Μarket, 78,12 δολ. τιμή spot αγοράς για την Παρασκευή 10.12.2021), όταν στην Ελλάδα ξεπέρασε τα 250 ευρώ από τις αρχές Νοεμβρίου. Η εικόνα δεν είναι πολύ καλύτερη στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως η Πολωνία, που βασίζεται στον άνθρακα και η Ολλανδία, που διαθέτει δικά της κοιτάσματα αερίου.

Στο μεταξύ, ο ΦΠΑ για τρόφιμα, βιβλία, υπηρεσίες εκπαίδευσης, τουριστικές υπηρεσίες, κλωστοϋφαντουργικά και δερμάτινα, καθώς και ιατρικά προϊόντα και συσκευές είναι 8% στην Τουρκία, ενώ στα αγροτικά προϊόντα είναι 1%. Με την Ελλάδα υπάρχει συμφωνία αποφυγής διπλής φορολογίας, όπως σημειώνει στην ετήσια έκθεσή της η Πρεσβεία μας στην Άγκυρα, ενώ σημειώνεται πως τα αγροτικά προϊόντα προέλευσης ΕΕ δασμολογούνται στην Τουρκία.
Η πρόκληση «παράκαμψης» της παραδοσιακής οδού

Οι δρόμοι του εμπορίου αλλάζουν. Οι μεγάλοι Έλληνες λιανέμποροι μελετούν εναλλακτικούς δρόμους για τις εισαγωγές τους, αλλά στην πλειονότητά τους δεν έχουν ώριμα σχέδια. Υπομένουν τα υψηλά κόστη πληρώνοντας για container δέκα φορές πάνω από τα επίπεδα προ πανδημίας και συχνά επιπλέον «καπέλο». Το ίδιο ισχύει για πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ενώ όσες έχουν ήδη γραμμές παραγωγής στην Τουρκία ενισχύουν τη δυναμικότητα των μονάδων τους.

Η IKEA στην Τουρκία φέρεται διατεθειμένη να αυξήσει την τοπική παραγωγή για να ελαχιστοποιήσει τα προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού και το αυξημένο κόστος αποστολής, ενώ ήδη εξάγει τριπλάσιο όγκο από αυτόν που εισάγει στη χώρα για να καλύψει τις ανάγκες του τοπικού δικτύου της -διαθέτει επτά καταστήματα.

Πηγή: euro2day.gr