Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) «βλέπει» αδύναμη ανάπτυξη αλλά και λιγότερο ζοφερές προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία στη νεότερη έκθεσή του, η οποία σκιαγραφεί όλους τους αντίθετους ανέμους που πνέουν στον πλανήτη.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το 2023 θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής, με την ανάπτυξη να καταγράφει το κατώτατο σημείο της και τον πληθωρισμό να υποχωρεί. Για φέτος βλέπει μια σειρά από εξελίξεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν θετικά αλλά απρόβλεπτα ή αρνητικά, εκτιμώντας ωστόσο, ότι επικρατούν οι δυσμενείς παράγοντες, παρόλο που έχουν μετριαστεί από τον Οκτώβριο.
Στους θετικούς αλλά αβέβαιους παράγοντες και με ενδεχόμενες περιπλοκές περιλαμβάνει την ενίσχυση της ζήτησης, καθώς οι διαθέσιμες αποταμιεύσεις θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τη δυνατότητα διαρκούς αύξησης της ζήτησης, ιδιαίτερα για τον τουρισμό, και τον ταχύτερο αποπληθωρισμό λόγω της χαλάρωσης των πιέσεων στην αγορά εργασίας που θα καταστήσουν λιγότερο αναγκαίες τις επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες. Αυτού του είδους οι εξελίξεις θα μπορούσαν, ωστόσο, να έχουν αντίκτυπο στον πληθωρισμό.
Από την άλλη, αρνητική επίδραση εντοπίζει το ΔΝΤ στους εξής παράγοντες:
Η ανάκαμψη της Κίνας καθυστερεί λόγω της υγειονομικής κατάστασης της χώρας με την ανεξέλεγκτη πορεία του κορωνοϊού εκτός των μεγάλων αστικών περιοχών και της επιδείνωσης της κρίσης στον κλάδο των ακινήτων της χώρας. Η Κίνα θα μπορούσε να «εξάγει» προβλήματα στον υπόλοιπο κόσμο, κυρίως μέσω της χαμηλότερης ζήτησης και της ενδεχόμενης αναζωπύρωσης των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Η κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω άνοδο των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, όπως και ένας «βαρύς» χειμώνας στα βόρεια, δεδομένου ότι η Ευρώπη αγωνίζεται να ξαναγεμίσει τις αποθήκες φυσικού αερίου και ανταγωνίζεται την Κίνα για τις προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Ο επίμονος πληθωρισμός: Η στενότητα της αγοράς εργασίας θα μπορούσε να μεταφραστεί σε ισχυρότερο από το αναμενόμενο αύξηση των μισθών. Οι υψηλότερες από τις αναμενόμενες τιμές πετρελαίου, φυσικού αερίου και τροφίμων από τον πόλεμο στην Ουκρανία ή από την ταχύτερη ανάκαμψη της ανάπτυξης της Κίνας θα μπορούσαν να αυξήσουν εκ νέου τον πληθωρισμό. Τέτοιες εξελίξεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν αποσταθεροποίηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό και θα απαιτήσουν ακόμη πιο αυστηρή νομισματική πολιτική.«Λοιπόν, απλώς λέμε, κοιτάξτε, φέρτε τη νομισματική πολιτική ελαφρώς πάνω από την ουδέτερη τουλάχιστον και κρατήστε την εκεί. Και μετά αξιολογήστε τι συμβαίνει με τη δυναμική των τιμών και πώς ανταποκρίνεται η οικονομία, και θα υπάρχει αρκετός χρόνος για προσαρμογή της πορείας, ώστε να αποφύγουμε την υπερβολική σύσφιξη», σχολίασε ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Pierre-Olivier Gourinchas
Το δημόσιο χρέος: Ο συνδυασμός των υψηλών επιπέδων χρέους από την πανδημία, η χαμηλότερη ανάπτυξη και το υψηλότερο κόστος δανεισμού επιδεινώνουν την ευπάθεια των αναδυόμενων και αναπτυσσόμενων οικονομιών, ιδιαίτερα εκείνων με σημαντικές βραχυπρόθεσμες χρηματοδοτικές ανάγκες σε δολάρια.
Ξαφνική ανατιμολόγηση της χρηματοπιστωτικής αγοράς: Πρόωρη χαλάρωση των οικονομικών συνθηκών ως απάντηση στον πληθωρισμό θα μπορούσαν να περιπλέξουν τις αντιπληθωριστικές πολιτικές και να απαιτήσουν επιπλέον νομισματική σύσφιξη. Για τον ίδιο λόγο, τα στοιχεία για τον πληθωρισμό θα μπορούσαν να προκαλέσουν ξαφνική ανατιμολόγηση των assets και αύξηση της αστάθειας στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Τέτοιες κινήσεις θα μπορούσαν να πλήξουν τη ρευστότητα και της λειτουργίας κρίσιμων αγορών, με επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία.
Γεωπολιτικός κατακερματισμός: Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις που στοχεύουν στην πίεση της Ρωσίας χωρίζει την παγκόσμια οικονομία σε μπλοκ και ενισχύει προηγούμενες γεωπολιτικές εντάσεις, όπως αυτές που συνδέονται με την εμπορική διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας. Ο κατακερματισμός θα μπορούσε να ενταθεί—με περισσότερους περιορισμούς στις διασυνοριακές κινήσεις κεφαλαίων, εργαζομένων και διεθνείς πληρωμές—και θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την πολυμερή συνεργασία για την παροχή παγκόσμιων δημόσιων αγαθών. Το κόστος ενός τέτοιου κατακερματισμού είναι ιδιαίτερα υψηλό βραχυπρόθεσμα, καθώς η αντικατάσταση των διαταραγμένων διασυνοριακών ροών απαιτεί χρόνο.
