Έρευνα ΕΑΔ: Ατιμώρητη η διαφθορά στην Ελλάδα πιστεύουν σχεδόν 9 στους 10

Δύο στους τρεις Έλληνες αξιολογεί ως «πολύ σημαντικό» το πρόβλημα της διαφθοράς όπως προκύπτει από τις απαντήσεις σε έρευνα της κοινής γνώμης για τη διαφθορά, που διεξήγαγε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας και παρουσίασε στο 1ο Φόρουμ Ακεραιότητας (1st Integrity Forum).

87% των πολιτών που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν ότι η διαφθορά στην Ελλάδα τιμωρείται σπανίως ή ποτέ, ενώ εκτιμούν ότι οι τομείς που είναι περισσότερο… εκτεθειμένοι σε αυτήν είναι τα δημόσια έργα και οι προμήθειες του Δημοσίου, το πολιτικό σύστημα αλλά και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Αναλυτικότερα, στο πλαίσιο της έρευνα συμπληρώθηκαν ηλεκτρονικά 777 ερωτηματολόγια, από τις 11/9 ως τις 30/11, είτε από τους επισκέπτες του περιπτέρου της ΕΑΔ στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, είτε από εγγεγραμμένους στο newsletter της Αρχής.

Στο πρώτο ερώτημα, «πόσο σημαντικό είναι το πρόβλημα της διαφθοράς;», 67% απαντά «πολύ σημαντικό», ενώ ένα ποσοστό 30% το αξιολογεί ως «αρκετά σημαντικό».

Οι πιο εκτεθειμένοι τομείς

Στο δεύτερο ερώτημα, «ποιοι από τους παρακάτω τομείς θα λέγατε ότι είναι πιο εκτεθειμένοι στη διαφθορά; (μέχρι 3 απαντήσεις)», προηγούνται τα δημόσια έργα και οι προμήθειες του δημόσιου τομέα (με 62%), ακολουθεί το πολιτικό σύστημα (59%), τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (48%), οι δήμοι και οι περιφέρειες (39%), η απονομή της δικαιοσύνης (21%), η παροχή ιατρικών υπηρεσιών από το ΕΣΥ (18%), η έκδοση οικοδομικών αδειών (14%), οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου (11%), ο ιδιωτικός τομέας (9%) και, τέλος, η αδειοδότηση των επιχειρήσεων (3%).

Στο επίκαιρο ερώτημα «θεωρείτε ότι σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης /φυσικών καταστροφών /πανδημιών αυξάνονται οι πιθανότητες εκδήλωσης φαινομένων διαφθοράς;», καταφατικά απάντησε το 80%, αρνητικά το 13%, ενώ το υπόλοιπο 7% δεν απάντησε.

Οι παράγοντες που συντηρούν τη διαφθορά

Στο επόμενο ερώτημα της έρευνας, στο οποίο ζητείται η άποψη του πολίτη για τους σημαντικότερους παράγοντες ύπαρξης της διαφθοράς (μέχρι 4 απαντήσεις), η ΕΑΔ συνέλεξε τις εξής απαντήσεις:

• η ατιμωρησία για τους διεφθαρμένους 85%
• τα κόμματα και οι πελατειακές σχέσεις 73%
• η απουσία διαφάνειας στις δραστηριότητες των κρατικών οργανισμών 43%
• η αδιαφορία των κυβερνήσεων 40%
• η απουσία σαφούς νομοθετικού /κανονιστικού πλαισίου 34%
• η ανεπαρκής χρήση των νέων τεχνολογιών στις σχέσεις κράτους – πολίτη 27%
• η ανθρώπινη απληστία 25%
• η άγνοια των δικαιωμάτων των πολιτών απέναντι στη δημόσια διοίκηση 20%

Εδραιωμένη η αντίληψη περί ατιμωρησίας

«Μιλώντας γενικά, πιστεύετε ότι στην Ελλάδα η διαφθορά τιμωρείται», σπάνια/ποτέ απάντησε το 87% των ερωτηθέντων, πολύ συχνά/συχνά το 10%, ενώ το «δεν γνωρίζω/δεν απαντώ» επέλεξε το 3%.

«Σε περίπτωση που γινόσασταν μάρτυρας περιστατικού διαφθοράς ή άμεσο θύμα διαφθοράς, θα το καταγγέλατε;», ήταν το επόμενο ερώτημα και εδώ οι απαντήσεις είχαν ως εξής: ναι 56%, ίσως-δεν είμαι σίγουρος/η 39%, όχι 2%, δεν γνωρίζω /δεν απαντώ 3%.

Ο φόβος αποτρέπει τις καταγγελίες

Ειδικότερα, όμως, «για ποιο λόγο δεν θα κάνατε καταγγελία;», απάντησαν ως εξής: «καμία προστασία για όσους καταγγέλλουν» 50%, «είναι δύσκολο να αποδείξει κανείς τα περιστατικά» 22%, «φοβάμαι τις συνέπειες» 17%, «δεν θα έκανε καμία διαφορά» 6%, «όλοι γνωρίζουν για αυτές τις υποθέσεις και κανείς δεν κάνει κάτι για αυτές» 6%.

Στο ερώτημα δε, «αν θελήσετε να καταγγείλετε τυχόν φαινόμενα διαφθοράς που αφορούν δημόσιο υπάλληλο, ποιον ή ποιους από τους παρακάτω θεσμούς θα εμπιστευόσασταν περισσότερο; (μέχρι 3 απαντήσεις)», διαβάζουμε: την Εθνική Αρχή Διαφάνειας 65%, τη δικαιοσύνη (δικαστήρια – εισαγγελία) 51%, το Συνήγορο του Πολίτη 49%, τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης 33%, την αστυνομία 19%, τα ΜΜΕ 10%, τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις 4%, τα συνδικάτα 2%, τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών 1%, τέλος, βουλευτές/ δημάρχους/ δημοτικούς συμβούλους 1%.

Κλείνοντας, στο ερώτημα αν έχει τύχει να πληροφορηθεί ο ερωτώμενος μέσω των ΜΜΕ κάτι σχετικό με την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, καταφατικά απαντά το 78%, αρνητικά το υπόλοιπο 22%.

Και, τέλος, στο ερώτημα «τι εντύπωση σας έκανε» η πληροφορία που πήρατε για τη δράση της ΕΑΔ, μάλλον θετική απάντησε το 71%, μάλλον αρνητική το 4%, ούτε θετική ούτε αρνητική το 24%, τέλος, δεν γνωρίζω δεν απαντώ το 1%.