«Σόλτσοματ»: Ο νέος, βαρετός Γερμανός καγκελάριος που ξεφεύγει αθόρυβα από τις κακοτοπιές

Οσοι τον άκουσαν να μιλά στο τοπικό κοινοβούλιο του Αμβούργου το 2011 βρήκαν γρήγορα το καινούριο του παρατσούκλι: Σόλτσοματ. Επειδή έμοιαζε να μιλάει στον αυτόματο πιλότο, με φράσεις κλισέ, το στόμα σχετικά κλειστό και χωρίς ιδιαίτερο πάθος. Ούτε αυτά που έλεγε έμοιαζαν να μπορούν να συνεπάρουν τον ακροατή. Ο Ολαφ Σολτς κατάφερε ωστόσο να γίνει δήμαρχος στο μεγάλο λιμάνι του Βορρά, εκεί που σπούδασε και ουσιαστικά ξεκίνησε την αναρρίχησή του στην κομματική ιεραρχία ως φοιτητής νομικής από το 1978. Εκεί που ακόμα διατηρεί τη δεύτερη του κατοικία για συναισθηματικούς πλέον λόγους.

Εκείνα τα χρόνια κανείς δε μπορούσε να φανταστεί ότι το Δεκέμβριο του 2021 θα ήταν αυτός που θα έκανε «έξωση» στην επί 16 χρόνια «μόνιμη κάτοικο» της καγκελαρίας, στο μοντέρνο γραφείο με τις μινιμαλιστικές γραμμές και τη θέα τον ποταμό Σπρέε. Κανείς δε μπορούσε να το προβλέψει ούτε το 2019 όταν ο «δεξιός» Σολτς μαζί με την Κλάρα Γκάιβιτς (νέα υπουργός Οικοδομών) ως δίδυμο έχαναν τις εσωκομματικές εκλογές για την προεδρία του SPD απέναντι στην Σάσκια Εσκεν και τον Βάλτερ Μπόργιανς.

Από το μεσημέρι της Τετάρτης όλοι είναι υποχρεωμένοι να το πιστέψουν και ολόκληρη η Ευρώπη και όχι μόνο αναρωτιέται αν αυτός ο άνθρωπος διαθέτει το στιβαρό χέρι που απαιτείται, για να κυβερνήσει τη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της Ευρώπης και μια από τις ισχυρότερες στον πλανήτη. Η Ανγκέλα Μέρκελ καλωσορίζοντάς τον και παραδίδοντάς του τα ηνία, είπε ότι είναι μια όμορφη απασχόληση να κυβερνάς τη Γερμανία. Και ο χαμένος των εκλογών του περασμένου Δεκέμβρη ο Χριστιανοδημοκράτης αντίπαλος του Αρμιν Λάσετ με περισσή ειλικρίνεια του ομολόγησε ότι θα ήθελε να ήταν αυτός στη θέση του.

Ο Σολτς πέτυχε λοιπόν κάτι, για το οποίο τον ζηλεύουν και το οποίο κανείς «δεν του το είχε», όταν στις αρχές του χρόνου αναλάμβανε να οδηγήσει ένα διχασμένο και μάλλον γερασμένο κόμμα στην εκλογική μάχη. Η νίκη του ήταν τυπική για αυτόν. Δεν ήταν κάποιος σαρωτικός θρίαμβος, αλλά μάλλον μια επιτυχής διεκπεραίωση που ολοκληρώθηκε σχετικά αθόρυβα, αλλά απολύτως επιτυχημένα.

Δεν είναι ο πολιτικός που προκαλεί ενθουσιασμό. Τουλάχιστον 15 βουλευτές των τριών κομμάτων, που τον στηρίζουν δεν του έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης και οι υπεύθυνοι των κοινοβουλευτικών ομάδων αναζητούν τώρα τους ενόχους. Αλλοι έξι ήταν «δικαιολογημένα απόντες» λόγω ασθενείας. Η θητεία του ξεκίνησε λοιπόν με 21 «ΝΑΙ» λιγότερα από τα 416 που διαθέτει μια σχετικά ισχυρή τρίχρωμη πλειοψηφία, που θα χρειαστεί σίγουρα χρόνο για να βρει το βηματισμό και τις ρουτίνες της, σε μια στιγμή που η πανδημία δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια για «περίοδο προσαρμογής».

Αλλά ο Ολαφ Σολτς με αυτό το κάπως μυστηριώδες και αθόρυβο ύφος του, έχει αποδείξει ότι ξέρει να ξεγλιστράει από τις δυσκολίες. Ποτέ δεν λογοδότησε πραγματικά για τα σκάνδαλα υπεξαιρέσεων κάποιων μεγάλων εταιριών (wirecard & comex) που υποτίθεται ότι τα γνώριζαν στο υπουργείο του των Οικονομικών, αλλά έκαναν τα «στραβά μάτια». Δεν δίστασε να δηλώσει ότι δεν έβλεπε λόγο να παραιτηθεί, αφού «δεν υπήρξαν νεκροί», μετά τα τρομερά επεισόδια κατά του διάρκεια της χαωτικής συνόδου του G20 το 2017 επί δημαρχίας του στο Αμβούργο, όταν η αστυνομία επέδειξε μια υπέρμετρη και άνευ προηγουμένου βία απέναντι στους διαδηλωτές, που οδήγησε σε συνολικά 115 προκαταρκτικές έρευνες, εκ των οποίων οι 92 εξελίχθηκαν σε δίκες με την κατηγορία της σωματικής βλάβης.

Ετσι σιωπηρά κατάφερε στην ουσία να συνεχίσει, μέχρι την αρχή της πανδημίας την οικονομική πολιτική που είχε χαράξει πριν από αυτόν ένας άλλος νομικός, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, χωρίς όμως να προκαλέσει τις αντιπάθειες και τα πάθη που προκαλούσαν οι δημόσιες τοποθετήσεις του προκατόχου του. Oπως κατάφερε να κλείσει στο συρτάρι της λήθης το δεδομένο, ότι αυτός ως Γενικός Γραμματέας του κόμματος του είχε εργαστεί «ακούραστα» για να περάσουν οι κάθε άλλο παρά φιλοεργατικές ρυθμίσεις της δεύτερης κυβέρνησης του Γκέρχαρντ Σρέντερ.

Αυτό το σαρδόνιο χαμόγελό του, που «νάρκωνε» πολλούς και τους οδηγούσε στο λάθος να τον υποτιμήσουν, έμοιαζε να είναι πάντα ο τρόπος να αποφεύγει τις κακοτοπίες. Το αξιοποίησε προεκλογικά, όταν απέφευγε να απαντήσει σε κατηγορίες ή ερωτήσεις των αντιπάλων του. Του χρειάστηκε και μετεκλογικά για να (μην) εξηγήσει γιατί το σοσιαλδημοκρατικό σκάφος ξεφορτώθηκε τόσο γρήγορα ως βαρίδια όλα αυτά τα ριζοσπαστικά, που προεκλογικά διαλαλούσε περί αντιμετώπισης των ανισοτήτων και φορολόγησης των προκλητικά πλουσίων.

Με αυτό το χαμόγελο ίσως να έπεισε και το μεγάλο επικριτή του, τον άλλοτε ηγέτη της σοσιαλδημοκρατικής νεολαίας Κέβιν Κούνερτ, που είχε πρωτοστατήσει στον αγώνα για να αποτρέψει την εκλογή του στην προεδρία του κόμματος, και τώρα ως γραμματέας πια του SPD δίνει όρκους πίστης, ότι θα δώσει και την ψυχή του για να εξασφαλίσει στο κόμμα άλλη μια τετραετία στην θέση του κυβερνήτη.

Ο Ολαφ Σολτς δεν είναι καγκελάριος των μεγάλων προσδοκιών. Αυτό είναι το μεγαλύτερο του πλεονέκτημα. Είναι ο καγκελάριος του 25% και των τρίχρωμων ισορροπιών. Είναι ένας μέτριος ρήτορας, αλλά προσγειωμένος διαχειριστής. Ο πρώτος που θα πάρει μια γεύση από αυτό, αν και ήδη τον γνωρίζει θα είναι την Παρασκευή στο Παρίσι, ένας πολιτικός εκ διαμέτρου διαφορετικός από αυτόν. Ο Εμανουέλ Μακρόν, που ακόμα ελπίζει ότι ο νέος καγκελάριος δεν θα του κρύβει τόσο συχνά τον ήλιο, όσο έκανε – καμιά φορά ακόμα και άθελά της – η προκάτοχός του.