Αξιολόγηση – κόλαφος κατά του νομοσχεδίου για τις παρακολουθήσεις από την ΕΕΠ: Παραβιάζει την αρχή της αμεροληψίας και προκαλεί ανασφάλεια δικαίου

Αξιολόγηση – κόλαφος κατά του νομοσχεδίου για τις παρακολουθήσεις δημοσιεύτηκε νωρίτερα το πρωί της Τετάρτης 23 Νοεμβρίου από την Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων. Στο κείμενό της η ΕΕΠ κάνει λόγο για παραλείψεις, για παραβιάσεις βασικών αρχών του δικαιακού συστήματος καθώς και για ρυθμίσεις που προκαλούν ανασφάλεια δικαίου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το κείμενο που υπογράφουν ο Πρόεδρος της Ένωσης Ηλίας Αναγνωστόπουλος και ο Γ.Γ. Αριστομένης Τζαννετής, στις γενικές του παρατηρήσεις σχολιάζει ότι ενώ παρίσταται επιτακτική ανάγκη για εκσυγχρονισμό και ρύθμιση της διαδικασίας άρσης απορρήτου, στον εν λόγω νομοσχέδιο «ο διακηρυσσόμενος στόχος δεν επιτυγχάνεται όσον αναφορά τις διατάξεις που αποσκοπούν στην διακρίβωση των ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων».

Επιπλέον, σύμφωνα με τους συντάκτες το σχέδιο νόμου παρέλειψε να λάβει υπόψη τις ρυθμίσεις του νέου ΚΠΔ περί των ειδικών ανακριτικών πράξεων οι οποίες ρυθμίζουν την άρση του απορρήτου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών για την διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων στο πλαίσιο της διενέργειας των ειδικών ανακριτικών πράξεων. Έτσι, όπως αναφέρεται στην αξιολόγηση της ΕΕΠ, «όχι μόνο δεν επιτυγχάνονται οι επιδιωκόμενοι σκοποί του σχεδίου νόμου, αλλά δημιουργείται “δίκαιο δύο ταχυτήτων” και εντεύθεν ανασφάλεια δικαίου».

Η αξιολόγηση της ΕΕΠ αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι το σχέδιο νόμου για τις παρακολουθήσεις:

α) Δεν λαμβάνει υπόψη τις ρυθμίσεις του δευτερογενούς ενωσιακού δικαίου με τις οποίες κατοχυρώνεται η «αρχή του απορρήτου» των ηλεκτρονικών επικοινωνιών οι οποίες διεξάγονται μέσω δημοσίου δικτύου.

β) Δεν λαμβάνει υπόψη την υποχρέωση υπαγωγής των εξωτερικών στοιχείων της επικοινωνίας («δεδομένων κίνησης και θέσης» – «μεταδεδομένων») στην προστασία του απορρήτου και
επομένως και στην διαδικασία άρσης του.

γ) Αποκλίνει από τις ρυθμίσεις τις ρυθμίσεις του νέου ΚΠΔ περί των ειδικών ανακριτικών πράξεων οι οποίες ρυθμίζουν την άρση του απορρήτου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών για την διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων στο πλαίσιο της διενέργειας των ειδικών ανακριτικών πράξεων.

δ) Επαναλαμβάνει και διατηρεί διατάξεις οι οποίες θεσπίσθηκαν το έτος 1994

ε) Δεν προβλέπει ρητά το αντικείμενο του μέτρου της άρσης απορρήτου, αν αφορά δηλαδή σε δεδομένα κίνησης και θέασης ή μεταδεδομένα του παρακολουθούμενου η αν επιτρέπεται στις περιπτώσεις αόριστου ή άγνωστου αριθμού προσώπων η άρση απορρήτου εντός συγκεκριμένου γεωγραφικού ορίου. Η εν λόγω απουσία πρόβλεψης σύμφωνα με τους συντάκτες προκαλεί ανασφάλεια δικαίου.

στ) Δεν προσδιορίζει την έννοια του μέτρου της «άρσης του απορρήτου», ενώ γίνεται
αναφορά σε «πράξεις άρσης του απορρήτου» (βλ. άρ. 8 παρ. 7 σχεδίου νόμου), δεν προκύπτει ευθέως το εάν αυτές αφορούν την συνακρόαση των συνομιλιών, την ηχογράφησή τους, την
απομαγνητοφώνησή τους, την διερμήνευσή τους καθώς και την μεταγενέστερη αποδεικτική αξιοποίησή τους.

ζ) Προτείνει περιορισμό στο υλικό που «εισφέρει στη διακρίβωση των εγκλημάτων» και όχι και σε εκείνο που οδηγεί επιπλέον στην αθώωση του κατηγορουμένου ή στην υποστήριξη τυχόν αυτοτελών
ισχυρισμών του, παραβιάζοντας την αρχή της αμεροληψίας, της ανεξαρτησίας και της ισότητας στο πλαίσιο της απαιτούμενης από το άρ. 6 ΕΣΔΑ δίκαιης δίκης.

Στο τελικό τους σχόλιο οι συντάκτες της αξιολόγησης της ΕΕΠ κάνουν λόγο για «ένα ακόμη δείγμα συμβολικής ποινικής νομοθεσίας, η οποία καθοδηγείται από την εκάστοτε επικαιρότητα και εξυπηρετεί επικοινωνιακές ανάγκες».

Παράλληλα, υπενθυμίζουν ότι η κακουργιοποίηση των εγκλημάτων παραβίασης του απορρήτου της τηλεφωνικής επικοινωνίας – προφορικής συνομιλίας και της παραβίασης των μη δημόσιων διαβιβάσεων δεδομένων ή ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών, προκύπτει ξανά με τον ίδιο τρόπο που «αναβαθμίσθηκαν σε κακουργήματα για πρώτη φορά με το Ν.3674/2008 και πάλι υπό το κράτος της ειδησεογραφίας της εποχής εκείνης και επανέκτησαν τον χαρακτήρα του πλημμελήματος με τον νέο ΠΚ με το σκεπτικό ότι η επαύξηση των ποινών με το Ν.3474/2008 ήταν ανορθολογική και αντίθετη στην αρχή της αναλογικότητας»

Ολόκληρο το κείμενο αξιολόγησης του νομοσχεδίου για τις παρακολουθήσεις της ΕΕΠ:

Το καλάθι του νοικοκυριού και τα «ακριβά κουβαδάκια» – Οι βολές του Μητσοτάκη και η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ

Κιβωτός του Κόσμου: Εξαφανίστηκαν Αντώνιος και Σταματία

Νέος προκλητικός Ακάρ: Οι S-400 μπορεί να χρησιμοποιηθούν και στο Αιγαίο