Δεκάδες εκατομμύρια στην Ακτωρ για τις καθυστερήσεις στο μετρό Θεσσαλονίκης

Στο έγγραφο των 183 σελίδων, με το οποίο χρεώνει στο Δημόσιο ακόμη και το πλύσιμο των αυτοκινήτων της ή τη φύλαξη όλων των σταθμών, η Ακτωρ αναφέρεται σε προηγούμενες αιτήσεις αποζημιώσεων τις οποίες η Αττικό Μετρό έχει δεχθεί (;), ξεκαθαρίζει ότι δεν ευθύνεται για τις καθυστερήσεις αλλά και πως η Α.Μ. «συνομολογεί ότι ο ανασχεδιασμός του σταθμού “Βενιζέλου” προκάλεσε και εξακολουθεί να προκαλεί καθυστέρηση στο χρονοδιάγραμμα του έργου», οπότε «η αποζημίωση επεκτείνεται έως το χρονικό σημείο έναρξης των εργασιών»

Χωρίς χρονοδιάγραμμα και… εκτός κάθε χρονοδιαγράμματος, πόσο μάλλον για τo τέλος του 2023, με εκτίναξη του κόστους, με διαρκείς καταβολές αποζημιώσεων στον εργολάβο και με επιθέσεις εναντίον πολιτών για να θολώνουν την πραγματική εικόνα βαδίζουν η κυβέρνηση και η Αττικό Μετρό (Α.Μ.) σε ό,τι αφορά την κατασκευή του μετρό Θεσσαλονίκης. Σχεδόν ένα εκατομμύριο τον μήνα ζητά και παίρνει εδώ και μήνες η ανάδοχος εταιρεία Ακτωρ.

Το έγγραφο-ντοκουμέντο που αποκαλύπτει σήμερα η «Εφ.Συν.» δείχνει ανάγλυφα τις καθυστερήσεις που προκαλούνται αποκλειστικά και μόνο λόγω της κυβερνητικής εμμονής στην επιλογή να καθυστερήσουν και οι 13 σταθμοί του μετρό, της καταστροφικής για τα αρχαία και τη Θεσσαλονίκη επιλογής που στέλνει μαθηματικά την ολοκλήρωση του έργου στο 2025, πρόβλεψη για την οποία εδώ και καιρό προειδοποιεί με ακρίβεια ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.

Κυβέρνηση, Α.Μ. και «φορείς» της πόλης ξέρουν να απειλούν εμμέσως τους πολίτες που προσπαθούν να σώσουν την υπόγεια Βυζαντινή Πομπηία, αλλά δεν λένε κουβέντα για την ουσία της υπόθεσης, για τις λάθος επιλογές, και ψάχνουν αγωνιωδώς αποδιοπομπαίους τράγους για να φορτώσουν την αποτυχία τους.

Με έγγραφό της στις 30.11.2021 η Ακτωρ υποβάλλει αίτημα για αποζημίωσή της «προς ανόρθωση της ζημίας, την οποία υπέστη κατά το χρονικό διάστημα 1.2.2021 έως και 30.4.2021 και εξακολουθεί να υφίσταται», όπως σημειώνει, «συνεπεία συνεχιζόμενων μέχρι και σήμερα καθυστερήσεων της Α.Μ. αναφορικά με τα κρίσιμα ζητήματα, ιδίως σε σχέση με τον Σταθμό “Βενιζέλου” με αποκλειστική υπαιτιότητα της τελευταίας ως ΚτΕ (σημ. κυρίου του έργου). Το ποσό της αιτούμενης αποζημίωσης ανέρχεται συνολικά σε δυο εκατομμύρια πεντακόσιες πενήντα τρεις χιλιάδες τριακόσια εννιά ευρώ και 0,12 (2.553.309,12 €)», δηλαδή για 3 μήνες.

Στο έγγραφο των 183 σελίδων, με το οποίο χρεώνει στο Δημόσιο ακόμη και το πλύσιμο των αυτοκινήτων της ή τη φύλαξη όλων των σταθμών, η Ακτωρ αναφέρεται σε προηγούμενες αιτήσεις αποζημιώσεων τις οποίες η Α.Μ. έχει δεχθεί (;), ξεκαθαρίζει ότι δεν ευθύνεται για τις καθυστερήσεις αλλά και ότι η Α.Μ. «συνομολογεί ότι ο ανασχεδιασμός του σταθμού “Βενιζέλου” προκάλεσε και εξακολουθεί να προκαλεί καθυστέρηση στο χρονοδιάγραμμα του έργου», οπότε «η αποζημίωση επεκτείνεται έως το χρονικό σημείο έναρξης των εργασιών».

Ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό Ν. Ταχιάος δεν έχει δώσει αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εργασιών για το έργο της βασικής γραμμής του μετρό, κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Οπως αποκαλύπτει το έγγραφο της Ακτωρ, προϋπόθεση για την ολοκλήρωση του έργου στις 29.4.2023 (που είναι το ισχύον χρονοδιάγραμμα) ήταν «το σύνολο των επιμέρους δραστηριοτήτων που δεν υπόκεινται στη σφαίρα ευθύνης ή/και στον άμεσο έλεγχο του Αναδόχου (αρχαιολογικές εργασίες/μελέτες, υπογραφή συμπληρωματικών συμβάσεων, αποφάσεις ΚτΕ κ.λπ.) να έχουν ολοκληρωθεί στις 24.4.2021, ώστε στην ως άνω ημερομηνία να είναι δυνατή η έναρξη κατασκευής του σταθμού “Βενιζέλου”».

«Ωστόσο, οι εργασίες απόσπασης των αρχαιολογικών ευρημάτων του ως άνω σταθμού άρχισαν μόλις στις 13.07.2021 […] ενώ δεν έχει αρχίσει ακόμη η κατασκευή του Σταθμού η οποία κρίνεται αβέβαιο ακόμη και σήμερα πότε θα λάβει χώρα, με αποτέλεσμα να διακυβεύεται η έγκαιρη εκτέλεση όλων των δραστηριοτήτων της κατασκευής του ιδίου σταθμού καθώς επίσης και όλων των υπολοίπων δραστηριοτήτων που έπονται και συνδέονται με την κρίσιμη διαδρομή (π.χ. δραστηριότητες δοκιμών και θέσης σε λειτουργία του έργου), ενώ κρίνεται πλέον βέβαιη η αναγκαιότητα χορήγησης περαιτέρω παράτασης των τμηματικών προθεσμιών και της συνολικής προθεσμίας του έργου (29.4.2023)», λέει η Ακτωρ.

Η Κοινοπραξία ουσιαστικά αποκαλύπτει ότι για την κατασκευή του σταθμού χρειάζονται 24 μήνες από τότε που θα έχουν τελειώσει όλες οι αρχαιολογικές εργασίες, σε διαφορετική περίπτωση το χρονοδιάγραμμα (και το κόστος) του έργου τινάζεται στον αέρα. Αν οι εργασίες κατασκευής του σταθμού «Βενιζέλου» ξεκινούσαν τον Απρίλιο του 2021, θα τέλειωναν τον Απρίλιο του 2023. Αφού οι εργασίες κατασκευής του σταθμού «Βενιζέλου» δεν έχουν ξεκινήσει τον Δεκέμβριο 2021, τότε τον Δεκέμβριο του 2023 δεν θα έχει παραδοθεί ούτε ο σταθμός «Βενιζέλου» ούτε η βασική γραμμή του μετρό. Η δέσμευση του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο του 2021, την οποία επανέλαβε ο υπουργός Μεταφορών Κ. Καραμανλής στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα, είναι ήδη στον αέρα, εν γνώσει τους!

Πότε προβλέπεται να ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής του σταθμού «Βενιζέλου»; Ούτε η Αττικό Μετρό, ούτε το υπουργείο Πολιτισμού, ούτε το υπουργείο Μεταφορών έχουν δώσει σαφές χρονοδιάγραμμα. Κι έτσι, το μόνο σαφές χρονοδιάγραμμα που υπάρχει συντάχθηκε από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) και δημοσιεύτηκε ως «Ανοιχτή Επιστολή στον πρωθυπουργό και τα κοινοβουλευτικά κόμματα» στις 21.7.2021, όπου ο ΣΕΑ προειδοποιούσε ότι «Η αλλαγή σχεδιασμού το 2019 δεν αφορούσε τον Σταθμό Βενιζέλου, αλλά το σύνολο του έργου της βασικής γραμμής του Μετρό Θεσσαλονίκης. Με την καταστροφική επιλογή της απόσπασης του αρχαιολογικού χώρου του Σταθμού Βενιζέλου καθυστερεί η παράδοση του συνόλου της βασικής γραμμής του Μετρό (13 σταθμοί) ώς (τουλάχιστον) το 2025».

Ο ΣΕΑ επισύναπτε συγκριτικό πίνακα των δυο λύσεων κατασκευής του σταθμού «Βενιζέλου» και προειδοποιούσε πως αν εφαρμοστεί η λύση της απόσπασης του αρχαιολογικού χώρου, το πραγματικό χρονοδιάγραμμα των αρχαιολογικών εργασιών για τον σταθμό «Βενιζέλου» έχει ως εξής: «6 μήνες απαιτεί η απόσπαση του αρχαιολογικού χώρου, σύμφωνα με τη Μελέτη που εγκρίθηκε με την ΥΑ 326790/9-7-2021», αλλά «μπορούμε βάσιμα να υπολογίσουμε ότι η απόσπαση 1.300 τ.μ. θα χρειαστεί περί τους 12 μήνες». Επιπλέον «8-12 μήνες απαιτούν η ανασκαφή και οι συνακόλουθες εργασίες των υποκείμενων στρωμάτων, με βάση το χρονοδιάγραμμα που συνομολογούσε η Αττικό Μετρό το 2019», αλλά ο ΣΕΑ υπολογίζει πως θα διαρκέσουν «τουλάχιστον 15 μήνες» και σε αυτούς προστίθενται και τουλάχιστον 6 μήνες για την επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων μετά την κατασκευή του σταθμού (αν όντως τηρηθεί).

Ηδη ο ΣΕΑ έχει επιβεβαιωθεί: η ίδια η Αττικό Μετρό ανακοινώνει ότι από τις 13.7.2021 που ξεκίνησε η απόσπαση μέχρι σήμερα έχει αποσπαστεί το 50% των επιφανειακών αρχαιοτήτων, ενώ πηγές λένε ότι αυτό αφορά τα πιο «εύκολα» σημεία του αρχαιολογικού χώρου. Αφού χρειάστηκαν 5 μήνες για τις μισές επιφανειακές αρχαιότητες, τότε το χρονοδιάγραμμα του ΣΕΑ είναι όντως πραγματικό. Η παράδοση του σταθμού «Βενιζέλου» στην Κοινοπραξία δεν θα γίνει πριν από την άνοιξη του 2023. Αν προσθέσουμε τους 24 μήνες που θέλει η Κοινοπραξία για να παραδώσει τον σταθμό, τότε η παράδοση του μετρό φτάνει το 2025.

Δεν τα γνωρίζουν αυτά ο κ. Καραμανλής και ο κ. Ταχιάος; Προφανώς τα γνώριζαν και τα γνωρίζουν, γι’ αυτό άλλωστε η κ. Μενδώνη –σε ανύποπτο χρόνο– ανέφερε στη Βουλή ότι το χρονικό ορόσημο του έργου είναι ο Μάρτιος 2025, όταν θα γίνει ο έλεγχος από την Ε.Ε. Κανείς όμως δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να πει την αλήθεια στους Θεσσαλονικείς, αλλά προτιμούν τα μισόλογα και τις υποσχέσεις ότι το μετρό «θα παραδοθεί στο τέλος του 2023». Προφανώς τα γνώριζαν και τα γνωρίζουν, γι’ αυτό τώρα προσπαθούν να «πετάξουν» το μπαλάκι των ευθυνών ο ένας στον άλλον και όλοι μαζί στους… πολίτες!

Δεν είναι μόνο η ταλαιπωρία των πολιτών της Θεσσαλονίκης όμως. Είναι και το κόστος του έργου: από τις 31.12.2023 και μετά, η χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση σταματά και όλες οι εργασίες θα γίνουν με έξοδα του Δημοσίου! Εχουμε και λέμε λοιπόν: Μηνιαίες αποζημιώσεις περίπου 1 εκατ. ευρώ στον εργολάβο για την καθυστέρηση των 13 σταθμών από τον Σεπτέμβριο του 2019 μέχρι και την ολοκλήρωση των αρχαιολογικών εργασιών στον σταθμό «Βενιζέλου». Συμπληρωματική σύμβαση 45 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Νέα συμπληρωματική σύμβαση άγνωστου ποσού που θα απαιτηθεί μετά τις 31.12.2023 για να ολοκληρωθεί το έργο. Αυτός είναι ο οικονομικός απολογισμός της αλλαγής σχεδιασμού του μετρό Θεσσαλονίκης.

«Ο καθένας αναρωτιέται για ποιο λόγο μια κυβέρνηση να προτιμά να καθυστερήσει όλη τη βασική γραμμή του Μετρό για 3 ολόκληρα χρόνια, αντί να παραδώσει τους 12 από τους 13 σταθμούς στο επιβατικό κοινό στο τέλος του 2022» έγραφε ο ΣΕΑ. Και ο καθένας αναρωτιέται, βέβαια, ποιος θα αναλάβει την ευθύνη για όλα αυτά τώρα που αποδεικνύεται, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι η κυβέρνηση και η Αττικό Μετρό λένε ψέματα στους Θεσσαλονικείς για τον χρόνο παράδοσης και το τελικό κόστος του έργου του μετρό.